دستاوردهای سفر وزیر راه و شهرسازی به باکو: از توسعه ترانزیت تا سرمایه گذاری مشترک
درصورت تداوم همکاری ها، دو کشور ایران و آذربایجان می توانند به قطب مهمی در کریدور های بین المللی تبدیل شوند و ما شاهد جهش تولید در این بخش خواهیم بود.
درصورت تداوم همکاری ها، دو کشور ایران و آذربایجان می توانند به قطب مهمی در کریدور های بین المللی تبدیل شوند و ما شاهد جهش تولید در این بخش خواهیم بود.
به گزارش تین نیوز به نقل از پایگاه خبری وزارت راه و شهرسازی، در روزهای گذشته، دعوت رسمی شاهین مصطفایف، معاون نخست وزیر جمهوری آذربایجان از فرزانه صادق، وزیر راه و شهرسازی برای سفر به باکو در حالی رسانه ای شد که پیش از آن وزیر راه و شهرسازی در پیام نوروزی خود اعلام کرد، وزارت راه و شهرسازی در سال «سرمایه گذاری برای تولید» مجـموعـه ای از سـیاسـت هـا و اقـدامـات راهـبردی را جهت حـمایـت از سـرمـایـه گـذاران در زمینه های مـسکن و زیـرسـاخـت هـای حـمل و نـقل اجرا خواهد کرد.
در همین راستا، وزیر راه و شهرسازی در نیمه ی دوم فروردین ماه به منظور بررسی روند اجرای توافق های پیشین در قالب کمیسیون مشترک اقتصادی و فراهم سازی بسترهای لازم برای سفر قریب الوقوع پزشکیان رئیس جمهوری اسلامی ایران به آذربایجان عازم باکو شد.
گسترش همکاری های اقتصادی در کانون مذاکرات ایران و آذربایجان
بهمن ماه سال گذشته پس از وقفه سه ساله، کمیسیون مشترک اقتصادی جمهوری اسلامی ایران و جمهوری آذربایجان به میزبانی تهران برگزار شد. در این اجلاس، فرزانه صادق وزیر راه و شهرسازی در جایگاه رئیس ایرانی کمیسیون مشترک اقتصادی ایران و آذربایجان خواستار فعال سازی ظرفیت های قابل توجه همکاری دو کشور و رشد مبادلات تجاری به ۱۰ میلیارد دلار در پنج سال آینده شد.
با این مقدمه دور از انتظار نبود که فرزانه صادق، وزیر راه و شهرسازی در این سفر تحول آفرین با الهام علی اف، رئیس جمهوری آذربایجان دیدار و درباره موضوع های مشترک و ارتقای همکاری های دو جانبه گفت وگو کنند. رئیس جمهور آذربایجان در نشست با وزیر راه وشهرسازی یادآور شد که از فرصت های شکل گرفته برای تحکیم دوستی بین دو کشور و ارتقای همکاری های دوجانبه باید استفاده بهینه کرد.
علی اف بر برگزاری نشست کمیسیون مشترک همکاری های اقتصادی ایران و آذربایجان در جریان سفر فرزانه صادق تأکید کرد و گفت: محوریت اصلی این کمیسیون بر پیگیری پروژه های مهم در جهت گسترش همکاری در زمینه های اقتصادی، تجاری، انرژی و حمل ونقل است.
وزیر راه و شهرسازی جمهوری اسلامی ایران با تأکید بر علاقه کشورش به توسعه روابط با آذربایجان در تمامی عرصه ها بر پیوندهای تاریخی، فرهنگی، مذهبی و خویشاوندی مشترک بین دو ملت اشاره کرد.
«صادق» همچنین بر اهمیت برگزاری نشست کمیسیون مشترک همکاری های اقتصادی ایران و آذربایجان پیش از سفر برنامه ریزی شده رئیس جمهوری ایران به آذربایجان برای بررسی مسائل کلیدی که در دستور کار قرار دارد، تأکید کرد.
در این دیدار همچنین موضوع برگزاری اجلاس کمیسیون مشترک همکاری های اقتصادی ایران و آذربایجان پیش از سفر رئیس جمهوری ایران در دیدار وزیر راه و شهرسازی با رئیس جمهوری آذربایجان مطرح شد.
چشم انداز توافق های جدید ایران و آذربایجان
امضای نسخه های فارسی و آذری تفاهم نامه شانزدهمین نشست کمیسیون مشترک همکاری های اقتصادی ایران و آذربایجان را می توان مهم ترین دستاورد این سفر وزیر راه و شهرسازی عنوان کرد. این تفاهم نامه میان وزیر راه و شهرسازی جمهوری اسلامی ایران و معاون نخست وزیر جمهوری آذربایجان به عنوان روسای این کمیسیون به امضا رسید و به نسخه ی انگلیسی این تفاهم نامه که بهمن ماه سال گذشته در تهران میان طرفین امضا شده بود، ضمیمه شد.
در نشست فرزانه صادق، وزیر راه و شهرسازی جمهوری اسلامی ایران با شاهین مصطفایف، معاون نخست وزیر جمهوری آذربایجان همچنین روند اجرای همکاری های پیشین در حوزه های اقتصادی، حمل ونقل، تجارت، انرژی و امور بانکی بحث و بررسی شد. علاوه بر این، برنامه های پیشنهادی سفر قریب الوقوع مسعود پزشکیان، رئیس جمهوری اسلامی ایران به کشور آذربایجان مطرح و پس از تبادل نظر اعضای نشست به جمع بندی رسیدند.
تأثیرات دیپلماتیک و ژئوپلیتیکی سفر
مجید اخوان، سرپرست مرکز ارتباطات و اطلاع رسانی وزارت راه و شهرسازی در یادداشتی دیدار وزیر راه و شهرسازی ایران با مقام های عالی رتبه آذربایجان، از جمله الهام علی اف را نشان دهنده اراده دو کشور برای گسترش همکاری های استراتژیک دانست. در شرایطی که تحولات منطقه ای و رقابت های قدرت های جهانی در قفقاز جنوبی شدت گرفته، ایران می تواند با تقویت دیپلماسی اقتصادی، جایگاه خود را در ترتیبات جدید منطقه ای تثبیت کند.
همکاری نزدیک با آذربایجان در ابتکارهای اقتصادی چندجانبه مانند سازمان همکاری اقتصادی (ECO) و سازمان شانگهای می تواند به افزایش نفوذ اقتصادی ایران در منطقه کمک کند. همچنین، مدیریت روابط سه جانبه با روسیه و آذربایجان در زمینه حمل ونقل و انرژی می تواند به ایجاد توازن در برابر رقابت های ژئوپلیتیکی منجر شود.
سفر وزیر راه به آذربایجان؛ جهش تجاری در کریدور شمال-جنوب
براساس دیدگاه صاحب نظران صنعت حمل ونقل، سفر فرزانه صادق به باکو را می توان گامی مهمی برای تقویت کریدور شمال-جنوب و کاهش وابستگی به مسیرهای غربی دانست. استدلال تحلیل گران بر این مبناست که آذربایجان دریچه ی ایران به اوراسیا به شمار می رود تا وابستگی ایران به مسیرهای جایگزین به ویژه از طریق کشورهای ترکیه و گرجستان کاهش یابد. از این رو، برگزاری نشست های مشترک می تواند رقابت پذیری ایران در لجستیک منطقه ای را افزایش دهد.
البته نباید فراموش کرد که توافق های همکاری پیش از این بین دو کشور مصوب شده، اما به دلیل نبود هماهنگی های دوسویه و تضامین اجرایی وارد مرحله ی عملیاتی نشده بود. بنابراین تحلیل گران اقتصادی، این سفر برون مرزی وزیر راه و شهرسازی را فرصتی در راستای همگرایی و تسهیل فرایندهای اجرایی جذب سرمایه گذاری خارجی عنوان می کنند.
از سوی دیگر، آذربایجان می تواند شریک سرمایه گذاری در پروژه های زیرساختی ایران باشد. همان گونه که در جریان سفر وزیر راه و شهرسازی به آذربایجان در خصوص برنامه ریزی برای افتتاح پل مرزی کلاله-آغبند تا پایان امسال تصمیم گیری شد.
فرزانه صادق، وزیر راه و شهرسازی به همراه شاهین مصطفایف، معاون نخست وزیر جمهوری آذربایجان از محل احداث پل کلاله-آغبند واقع در منطقه مرزی کشور آذربایجان بازدید کردند و تصمیم گیری شد که عملیات اجرایی احداث این پل تا پایان سال ۱۴۰۴ به اتمام می رسد.
امین ترفع، مشاور وزیر و رئیس مرکز امور بین الملل وزیر راه و شهرسازی با اشاره به ضرورت تبادل تجربه های مشترک در زمینه های توسعه مناطق مرزی و توافق در سرعت بخشی به پروژه های راه آهن و جاده ای مشترک، ادامه داد: تسهیل روابط تجاری در گرو بهبود زیرساخت های مرزی و دعوت از شرکت های آذربایجانی برای مشارکت در پروژه های عمرانی ایران است.
چرا آذربایجان به همکاری با ایران نیاز دارد؟
بهمن ماه سال گذشته، «علی اسدوف» نخست وزیر آذربایجان و هیئت همراه که برای شرکت در سومین همایش اقتصادی خزر به تهران سفر کرده بودند، در دیدار با معاون اول رئیس جمهور تصریح کرد: ما مصمم به گسترش روابط دو کشور هستیم و معتقدیم که ظرفیت های عظیمی برای ارتباط آذربایجان و ایران وجود دارد که می تواند علاوه بر تأمین نیازهای مردم دو کشور ارتباط و علایق دو طرف را توسعه بخشد.
عارف، معاون اول رئیس جمهور در این دیدار با اشاره به سابقه ی تاریخی دوستی و برادری دو کشور گفت: آذربایجان، جایگاه ویژه ای در سیاست خارجی ما دارد. مرز فیزیکی تنها وجه مشترک نیست که دو کشور را به هم نزدیک کرده است، بلکه آذربایجان همسایه ای است که از لحاظ تاریخی و فرهنگی اشتراک های متعددی با ایران دارد.
معاون اول رئیس جمهور با تأکید بر گسترش روابط دوستانه دولت و ملت ایران و آذربایجان گفت: راهبرد دولت ایران گسترش روابط در زمینه های مختلف با کشورهای همسایه است. تلاش های ایران برای گسترش مناسبات و توسعه روابط در زمینه های مختلف با دولت آذربایجان در دولت چهاردهم با شتاب و جدیت بیشتری دنبال می شود.
بازدید وزیر راه و شهرسازی از گذرگاه جلفا
فرزانه صادق وزیر راه و شهرسازی در مسیر بازگشت از جمهوری آذربایجان از گذرگاه جلفا در استان آذربایجان شرقی با اشاره به دستاوردهای سفر سه روزه به کشور جمهوری آذربایجان شرقی اظهار کرد: در این سفر برون مرزی، تعامل و تفاهم های طرفین در چارچوب کمیسیون مشترک همکاری های اقتصادی دو کشور با توجه به سفر پیش روی دکتر پزشکیان رئیس جمهوری کشورمان به آذربایجان، پیگیری شد.
همچنین در نشست های جانبی این سفر موضوع و توافق های مشترک با جزئیات بیشتری مورد بررسی قرار گرفت. همکاری های حمل ونقل دریایی و بندری، افزایش ظرفیت حمل و نقل جاده ای و ترانزیت و تسهیل تردد کامیون های ایرانی و آذری از مهم ترین موضوع های مطرح شده بود.
در خصوص امور حمل ونقلی، مرزی، گمرکی و ترانزیت، تفاهم نامه ای آماده شود تا پس از بررسی دوجانبه در سفر رییس جمهوری ایران به آذربایجان میان دو کشور به امضا برسد.
وی از برنامه ریزی برای برگزاری نشست تخصصی بازرگانان دو کشور در حاشیه سفر رییس جمهوری به آذربایجان با هدف افزایش حمل ونقل بین المللی کالا میان دو کشور و ترانزیت کالا خبر داد و گفت: این نشست با همکاری وزارت صمت و اتاق بازرگانی ایران برگزار خواهد شد.
همچنین در نشست مشترک با طرف آذری مقرر شد که تفاهم نامه ای در زمینه ی امور حمل ونقلی، مرزی، گمرکی و ترانزیت آماده شود تا پس از انجام بررسی دوجانبه در سفر رئیس جمهوری ایران به آذربایجان میان دو کشور به امضا برسد.
گام بلند ایران برای تشکیل کمیته مشترک حمل ونقل ایران و آذربایجان
فرزانه صادق، وزیر راه و شهرسازی در جمع بندی دستاوردهای سفر به کشور آذربایجان به تشکیل کمیته مشترک حمل و نقلی ایران و آذربایجان در آینده ی نزدیک اشاره کرد و هدف از تشکیل مستمر جلسه های این کمیته را تسریع در روند پیگیری پروژه های مشترک در تمام شقوق حمل و نقل شامل ریلی، جاده ای، هوایی و دریایی برشمرد.
افزایش پذیرش کامیون ها در مرزهای ایران و آذربایجان
براساس این گزارش پیش از این امین ترفع رئیس مرکز ارتباطات بین المللی وزارت راه و شهرسازی با اشاره به محورهای اصلی این توافقات، بیان کرد: بخش عمده این توافقات مربوط به حوزه حمل ونقل است تا بتوان برنامه ریزی لازم برای افزایش تردد در مرزهای دو کشور را انجام داد. با توجه به هدف گذاری کوتاه مدت برای ارتقای حجم تجارت میان ایران و جمهوری آذربایجان به یک میلیارد دلار، ضروری است، همچنین ظرفیت پذیرش در پایانه های مرزی افزایش یابد.
ترفع افزود: موضوع افزایش پذیرش کامیون ها در مرزهای مشترک یکی از محورهای اصلی مذاکرات بود که در خصوص آن به جمع بندی رسیدیم. مقرر شد برنامه مربوط به این موضوع تا پیش از سفر رئیس جمهور تهیه، نهایی و به امضای طرفین برسد. هدف از این برنامه، تسهیل فرایندهای گمرکی، ساده سازی و عادلانه سازی تشریفات عبور و کاهش زمان توقف کامیون ها در پایانه های مرزی است.
وی ادامه داد: موضوع دیگر مربوط به همکاری های دوجانبه در حوزه بنادر بود؛ به گونه ای که ایران بتواند در بنادر جمهوری آذربایجان و متقابلاً آذربایجان در بنادر ایران فعالیت داشته باشد. در این خصوص نیز مقرر شد بسته همکاری مشترک جدیدی تعریف شود که به توسعه حجم تجارت میان دو کشور کمک کند.
سفر وزیر راه و شهرسازی به آذربایجان، گامی مثبت در جهت تحکیم روابط اقتصادی و ترانزیتی بین ایران و آذربایجان محسوب می شود و نشان دهنده عزم دو کشور برای توسعه روابط همه جانبه است. با این همه، تحقق وعده ها نیازمند تشکیل کارگروه مشترک برای پیگیری توافق ها و استفاده بهینه از ظرفیت سازمان های منطقه ای از جمله اکو و سازمان همکاری های شانگهای در راستای حمایت بین المللی است. برگزاری نمایشگاه های مشترک سرمایه گذاری در بخش حمل ونقل و شهرسازی نیز می تواند بسیار اثربخش باشد.
در پایان باید گفت که در صورت تداوم همکاری ها، دو کشور می توانند به قطب مهمی در کریدورهای بین المللی تبدیل شوند و چالش های پیش رو را از طریق گفت وگو حل کنند.
