◄ حمایت از ساخت مجتمع‌های خدماتی رفاهی بین راهی؛ گامی در جهت افزایش ایمنی جاده‌ها
وبلاگ تین نیوز، حسین قاسمی نژاد | امروزه تصادفات جاده ای از عمده‌ترین عوامل مرگ و میر انسانها محسوب شده و هزینه‌های زیادی را به جوامع بشری تحمیل می كند. عوامل مختلفی حوادث رانندگی را به وجود می آورد كه یكی از مهمترین آنها خطای انسانی است. در حمل و نقل جاده ای، خستگی یكی از اصلی ترین عوامل خطای انسانی است كه می تواند موجب تصادفات مرگبار شود. اگر چه به دلیل ناشناخته بودن و مشكل بودن تشخیص خستگی به عنوان عامل موثر در تصادف، این مهم كمتر مورد توجه قرار گرفته است.
خستگی در اثر عوامل بسیار گسترده و پیچیده ای به وجود می آید به طوریكه 30 تا 40 درصد از تصادفات رانندگی در راه های كشور به عامل خستگی راننده بر می گردد. از عوامل مهم و اساسی در بحث ایجاد خستگی در رانندگان می توان نیاز به استراحت و خواب را نام برد. به طوری كه خواب یك موضوع انتخابی نیست بلكه حیاتی و ضروری است.
خواب آلودگی، زمان عكس العمل كه یكی از پارامترهای حیاتی برای رانندگی مطمئن است را تحت تاثیر خود قرار می دهد، به طوریكه سرعت انتقال و پردازش اطلاعات در مغز نیز در هنگام خواب آلودگی كاهش می‌یابد. ایرانیان قدیم در راه ها و فواصل معین، مكان ها و اطراق گاه‌هایی ایجاد كرده بودند كه محل توقف و آسایش مسافران و كاروان های تجاری و بازرگانی بوده است.
تاریخ حكایت از آن دارد كه بنیانگذار احداث بناهای مذكور هخامنشیان بوده اند. در دوره اشكانیان نیز این بناها گسترش یافت و توسعه راه ها و ایجاد ایستگاه های بین راهی به ویژه در مسیر تاریخی جاده ابریشم اهمیت بالایی پیدا نمود. دوره اسلامی و در قرن پنجم (ه-ق) بنیان گسترش شبكه راه های تجاری و احداث كاروانسراهای متعدد در مسیر جاده ها و داخل شهرها بوده است و این امر در دوران مختلف تاریخ ادامه یافت اما در عصر صفوی ایجاد كاروانسراهای ایران رونقی تازه یافت. به طوریكه بقایای كاروانسرایی كه در آن دوره ساخته شده همچنان در كنار جاده های ایران پا برجاست.
در عصر كنونی نیز برای رفع مشکل خستگی ناشی از رانندگی - كه كارشناسان 15 دقیقه استراحت به ازای هر دو ساعت رانندگی را برای یك سفر ایمن، مفید دانسته اند- ساخت استراحتگاه‌های بین راهی با هدف مكان توقف رانندگان و استراحت آنان در نظر گرفته شده است. از نتایج مهم و حائز اهمیت احداث مجتمع ها و استراحتگاه‌های بین راهی می توان به جلوگیری از پراكندگی واحدهای خدماتی در طول جاده ها و تمركز آنها در یك مكان، كاهش مزاحمت های ترافیكی و روان ساختن ترافیك جاده‌ها، فراهم آوردن آسایش بیشتر رانندگان و مسافران و نیز كاهش میزان تصادفات جاده ای و افزایش ضریب ایمنی جاده ها و در
نتیجه كاهش تصادفات جاده ای اشاره نمود.
این د رحالی است که در هم اکنون برخی مجتمع‌های خدماتی بین راهی به حمایت ویژه دولت و سرمایه‌گذاری خصوصی نیازمندند تا حضورشان کم‌رنگ نشود و نقشی بیش از پمپ بنزین و رستوران داشته باشند. از سوی دیگر تعیین مكان در برخی محورهای پر تردد و پرخطر و فاقد امكانات رفاهی و خدماتی حمایت سازمان های دولتی مانند محیط زیست، راه و شهرسازی و...را می طلبد و باید به این موضوع توجه نمود كه حمایت دولت از سرمایه گذاران می تواند گامی در جهت افزایش ضریب ایمنی تردد و كاهش تصادفات باشد.
