◄ گام اول انتقال فناوری برای شرکت‌های لوکوموتیو ساز

مدیرعامل راه آهن: در پیوست قرارداد خرید لوکوموتیو زیمنس تولید داخل پیش بینی شده بود اما این فناوری منتقل نشد و بسیاری از این لوکوموتیوها از رده خارج شدند. در انتقال فناوری در نوشتار عمل کردیم و در واقعیت این اتفاق نیفتاد (تین 287666).

مدتی است که آماده به کاری لوکوموتیوهای زیمنس از 50 درصد پایین تر آمده (تین 271255)، و باوجود توجه بسیار زیاد راه آهن به این لوکوموتیوها و هزینه دلاری بالا (فناوری پنهان نگهداری، تین 243740) قابلیت اعتماد آنها هم کاهش داشته است (تین 270253). 

دکتر ذاکری در مورد فناوری لوکوموتیو زیمنس صحیح فرمودند اما انتقال فناوری لوکوموتیو آلستوم، ترنست، واگن های مترو ... هم مشمول همین انتقاد بوده و آماده به کاری لوکوموتیوها علاوه بر زیمنس در آلستوم به زیر 30 درصد و در ترنست به زیر 20 درصد رسیده است. 

برای تحلیل این مشکلات ابتدا به چند گزاره زیر و روند شاخص کیفیت لوکوموتیوها یا قابلیت اعتماد (MDBF) و ... بنگریم:

علاوه بر آماده به کاری، آمار 6 سال 1398 تا 1403 نشان می دهد فاصله بین خرابی ها (MDBF) در لوکوموتیوهای باری از 11 هزار کیلومتر در سال 1398 به 3 هزارکیلومتر در سال 1403 و مسافری از 81 به 10 هزار کیلومتر رسیده است (تین 289781).

(MDBF) پایین تر از 2 هزار لوکوموتیوهای ساخت داخل با عمر متوسط سه سال در مقایسه با پنج در نوع 40 ساله هم قابل توجه است.

با آسیب شناسی آماده به کاری پایین لوکوموتیوها، می توان وابستگی این شاخص به قابلیت اعتماد (MDBF) و تعمیر پذیری را مشاهده نمود که در Guideline 4 از استانداردهای IRIS در سال 2016  RAMS/LCC تشریح شده است (تین 289781).

یکی از مدیران ارشد رجا در سفر دهه هشتاد به اتریش، سیستم اطلاعات تعمیرات واگن (که با رویکرد کاهش هزینه تهیه شده بود) را ملاحظه کرد، مدیر مربوطه می گفت که زیمنس برای دریافت آن پیشنهاد دو میلیون یورو داده بود (تین 234317). 

در جلسه همایش نگهداری ... در 1401 به خدماتی بودن راه آهن و سه مرحله بلوغ خدمات (انتخاب، بهره برداری، نگهداری) در کنار سه مرحله بلوغ صنعت (طراحی، تولید و ارتقاء) و ضعف دو پروژه انتقال فناوری لوکوموتیو باری و مسافری اشاره گردید. ...

مشکلات نگهداری لوکوموتیو آلستوم که هم به کوتاهی راه آهن در اتخاذ راهبرد فشار حداکثر در دوران گارانتی و هم به شرکت های آلستوم، واگن پارس و دسا در کم توجهی به مشکلات فنی بازمی گردد (تین 90443) سبب بلوغ صنعت نگردید (تین 252337).

آماده به کاری لوکوموتیوهای آلستوم با وجود باربری بسیار بالا در مشخصات فنی، کمتر از توانایی کشش قراردادی (30 درصد کمتر برای 100 نمونه قطار که به هیئت مدیره در اوایل ورود گزارش شد) از ابتدا بسیار پایین و حدود 50 درصد بود (مشابه لوکوموتیو زیمنس).

پندهای تحلیل خرابی لوکوموتیوهای  U30C شرکت GE (تین 83326 و 246781)، با مذاکرات و جلسات فنی سنگین با شرکت جنرال الکتریک، به لوکوموتیو C30-7 و رفع مشکلات اولیه طراحی و افزایش بسیار بالای کشش منتج گردید (تین 248023). 

این برخورد مستدل و موثر با GE با استفاده تجربیات تحلیل خرابی توربو شارژر لوکوموتیوهای GT26 انجام شد (تین 237243).

در گزارش تحلیلی آژانس انرژی اتمی (NEA) کشورهایOECD ، طراحی به عنوان مهمترین عامل ... اعلام شد (تین 257248).

این مشکلات (پیکان سازی) مشابه خودروسازی، هواپیماسازی ...، به انتخاب سطح نامناسب فناوری هم بازمی گردد (تین 264918).

این مشکلات به نداشتن رویکرد و استراتژی مناسب در خرید لوکوموتیو که باید محصولی بالغ باشد هم بازمی گردد (تین 73351).

البته نباید از هدایت غلط (فریب) و زیاده خواهی شرکت های واسطه برای تحمیل لوکوموتیو نامناسب غفلت نمود (تین 267290).

خرید واگن های مترو با انتقال فناوری ساخت از چین با وجود بیش از دو دهه سابقه منتج به خودکفایی ما نشد (تین 289645).

توجه مدیرعامل به ضعف انتقال فناوری لوکوموتیوهای زیمنس بسیار ارزشمند است، اما این انتقاد باید مورد بررسی قرار گرفته و با تشکیل کارگروه های مشترک با وزارت صنعت ... منتج به راهبردهای مناسب تامین لوکوموتیوهای آینده گردد (تین 289582).

کتاب نقشه راه بلوغ برای تولید ملی (1391، نگارنده، ص 9)، با ذکر تجربیات لوکوموتیوهای U30C، AD43 و ترنست زیمنس به هفت سطح انتقال دانش و فناوری پرداخته که اولین سطح آن نگهداری و تعمیرات بوده که در نهایت به توسعه محصول جدید می رسد و لذا بدون درک نگهداری (چرخه خدمات) نمی توان به سطوح بالای فناوری (چرخه صنعت) رسید (ص 17 کتاب نقشه راه بلوغ).