شصتمین سالگرد تولد قطار شینکانسن ژاپن/ نقش راه آهن در صنعتی سازی کشور آفتاب!
نخستین قطار سریع السیر ژاپن که هنوز هم از آنها به نام شینکانسن یاد می شود، در تاریخ اول اکتبر سال ۱۹۶۴ سیر خود را در شبکه ریلی این کشور آغاز کرد.
راه آهن ژاپن ، طی مراسمی رسمی، شصتمین سالروز راه اندازی قطار سریع السیر در این کشور را جشن گرفت. نخستین قطار سریع السیر ژاپن که هنوز هم از آنها به نام شینکانسن یاد می شود، در تاریخ اول اکتبر سال ۱۹۶۴ سیر خود را در شبکه ریلی این کشور آغاز کرد.
به گزارش تین نیوز به نقل از ریل نیوز، در زمان آغاز به کار، قطار شینکانسن نخستین سفر خود را در خط ریلی برقی توکیو به اوساکا آغاز کرد که در آن زمان، مسافت بین دو شهر را در مدت زمان ۴ ساعت و ۴۰ دقیقه می پیمود. ژاپنی ها موفق شدند در آن زمان، با ثبت این سرعت خارق العاده، نام خود را به عنوان یکی از بزرگان صنعت حمل و نقل ریلی در جهان به ثبت برسانند. اما قطارهای امروزی شینکانسن که با نام «بولِت» شناخته می شوند، مسافت ۳۹۶ کیلومتری میان این دو شهر استراتژیک ژاپن را تنها در عرض ۲.۵ ساعت سیر می کنند که نشانگر پیشرفت محسوس این نوع قطارها در حمل و نقل ریلی ژاپن است.
امروزه قطارهای شینکانسن هر ۵ دقیقه یکبار مسافرین را از مبداء به مقصد جا به می کنند که البته در ایام پیک شلوغی، این فاصله زمانی نیز به ۳ دقیقه کاهش می یابد. هر قطار، حدود ۱۳۰۰ مسافر را حمل کرده که با این حساب، رفت و آمد میان توکیو و اوساکا بسیار کار ساده ای خواهد بود. اما اگر بخواهیم سرعت این قطار را به خطوط سریع السیر دیگر جهان مقایسه کنیم، به این نتیجه خواهیم رسید که سهولت حمل و نقل ریلی از حیث سرعت و قابلیت دسترسی عمومی در ژاپن حتی با دیگر کشورهای توسعه یافته نیز اختلافی فاحش دارد. به عنوان مثال، سریع ترین قطار شرکت «آمتراک» آمریکا تنها ۸۰ مایل در ساعت سرعت داشته و هر قطار نیز حدود ۳۰۴ مسافر را حمل می کند. این در حالیست که سرعت متوسط قطارهای شینکانسن ۱۵۰ مایل بر ساعت بوده و فاصله زمانی هر قطار با قطار بعدی در آمریکا نیز با رقیب ژاپنی خود قابل قیاس نیست.
نقش شینکانسن در انقلاب صنعتی ژاپن
شینکانسن درست مانند بسیاری از صنایع مدرن ژاپن، محصول دوران پس از جنگ جهانی دوم و حرکت گسترده این کشور به سمت صنعتی شدن است. ساخت کلان شهرهای توسعه یافته همچون اوساکا و توکیو در کنار تاسیس ساختمان های مرکزی شرکت های چند ملیتی بزرگ این کشور در دو شهر یاد شده، ژاپنی ها را متقاعد کرد که حمل و نقل سنتی ریلی و جاده ای، دیگر پاسخگوی نیاز چنین شهرهایی نخواهد بود.
پیش از ساخت و بهره برداری از قطارهای شینکانسن در ژاپن، خطوط ریلی این کشور مانند دیگر کشورها، از سرعت سیر بسیار کم و البته ایستگاه های مملو از مسافرین رنج می برد. این وضعیت در حالی بود که شرکت های بزرگ صنعتی به سرعت در دو شهر توکیو و اوساکا در حال شکل گیری بودند و تردد نیروهای متخصص میان این دو شهر نیز به یکی از معضلات ژاپن در حمل و نقل عمومی تبدیل شده بود. انتظار برای رسیدن قطار و سرعت کم سیر آن، در عمل منجر به ایجاد اختلال در ارتباطات میان اوساکا و توکیو شده و امکان پیوستگی اقتصادی میان این دو مرکز اقتصادی مهم را سلب می کرد.
با ظهور شینکانسن اما همه چیز تغییر کرد. سهولت و سرعت در تردد منجر شد تا بسیاری از کارکنان در دو شهر توکیو و اوساکا و دیگر شهرهای مسیر، بدون نیاز به تغییر محل زندگی به منظور اشتغال در شرکت های صنعتی، در شرکت مورد علاقه خود مشغول به کار شوند. در حقیقت باید گفت که شینکانسن نه تنها منجر به سهولت تردد میان دو شهر بزرگ در ژاپن شد، بلکه نوعی پیوستگی فرهنگی و اجتماعی را نیز میان دو قطب صنعتی این کشور ایجاد نمود. این پیوستگی فرهنگی البته بعدها به شهرهای دیگر ژاپن مانند کیوتو و یوکوهاما نیز سرایت کرده و نوعی فرهنگ صنعتی مدرن در سراسر شهرهای بزرگ این کشور ایجاد کرد. بدون شک، راه اندازی قطار شینکانسن یکی از مهمترین عوامل این دگرگونی بزرگ در فرهنگ ژاپن و سیر این کشور به سمت صنعتی سازی کلان محسوب می شود.
شینکانسن در جریان برگزاری المپیک سال ۱۹۶۴ توکیو نیز بسیار خوش درخشید. ژاپن که تا پیش از برگزاری مسابقات المپیک بیشتر با نام بمباران اتمی ناکاساکی و هیروشما در خاطر جهانیان ماندگار شده بود، در جریان مسابقات المپیک توکیو به عنوان کشوری در مسیر توسعه و جبران خرابی های ناشی از جنگ، با ظاهر کاملا متفاوت در جهان ظاهر شد که شینکانسن نماد این تغییر بزرگ محسوب میشد. این انقلاب بزرگ صنعتی به ویژه در بخش حمل و نقل، درست زمانی رخ داد که متفقین پیروز جنگ جهانی دوم مانند فرانسه، نخستین قطار سریع السیر خود یعنی TGV را در سال ۱۹۸۱ راه اندازی کردند که نشان از سرعت بی بدیل ژاپنی ها در بازسازی کشورشان در قیاس با رقبای اروپایی داشت.
هرچند امروزه کشورهایی چون چین، آلمان، آمریکا و بریتانیا نیز از فناوری خطوط ریلی سریع السیر بهره مند هستند، اما نام ژاپنی ها برای همیشه به عنوان بزرگترین نوآوران این صنعت بر تارک حمل و نقل ریلی جهان خواهد درخشید.
