◄ ریل، فصل‌الخطاب صنعت حمل‌ونقل کشور

بهره‌وری از راه‌آهن به‌منظور حمل‌ونقل بار و مسافر، به‌ویژه در مسافت‌های طولانی با مزایایی همچون حمل در ظرفیت انبوه، مصرف کمتر انرژی و آلودگی کمتر محیط زیست، نرخ کرایه پایین و ایمنی بالا نسبت به سایر شقوق حمل‌ونقل، مطرح می‌شود. درواقع صنعت حمل‌ونقل ریلی توانسته فرآیند توسعه پایدار را به‌عنوان گفتمان غالب حمل‌ونقلی جابیندازد و در این جریان، خود نیز طبیعتاً با پیشرفت تکنولوژی و تغییر تقاضا دچار تحول شود.

این تغییر و تحولات و پیشرفت‌های صنعت ریلی در کشور ما نیز در سال‌های اخیر خودش را نشان داده است. در تشریح همین موارد، گفت‌وگویی با مصطفی معینی، مدیرعامل شرکت خدمات مهندسی خط و ابنیه راه‌آهن، در اصطلاح اختصاری تراورس، به‌عنوان بزرگ‌ترین شرکت ریلی خاورمیانه ترتیب داده‌ایم که به سمع و نظرتان می‌رسانیم.

به‌عنوان پرسش نخست، شرکت خدمات مهندسی خط و ابنیه راه‌آهن را معرفی کنید و اهم مسئولیت‌های شرکت را تشریح بفرمایید؟ 

شرکت خدمات مهندسی خط و ابنیه راه‌آهن، در اصطلاح اختصاری تراورس بزرگ‌ترین شرکت ریلی خاورمیانه است که در زمینه نگهداری و تعمیرات خطوط ریلی در بخش راه‌آهن، مترو و همچنین در بخش توسعه شبکه ریلی در راه آهن ج.ا.ا و مترو و پروژه‌های مرتبط فعالیت می‌کند؛ تراورس در بخش تولید تراورس بتنی معمولی و تراورس بتن هم فعالیت دارد و در مجموعه واحدهای مختلفی که در اختیار دارد، می‌توانیم بگوییم که در پهنای جغرافیای ریلی ایران حضور دارد.

تراورس 75درصد از شبکه ریلی کشور را در بخش نگهداری و تعمیرات خطوط در اختیار دارد. اموری که مربوط به افزایش ایمنی و کاهش سوانح ریلی است را نیز شرکت ما انجام می‌دهد که تقریباً از تهران تا بندر امام و از تهران تا شمال، تهران تا مشهد، تهران تا آذربایجان و در مسیر  مرکز کشور راه آهن اصفهان تا بندرعباس در اختیار این شرکت است. ما با معاونت ساخت و توسعه شبکه کشور در وزارت راه و شهرسازی که توسعه راه‌آهن و راه را برعهده دارد هم، همکاری می‌کنیم.

پروژه های در دست احداث هم دارید؟

ما همچنین در حال انجام بزرگ‌ترین پروژه ریلی کشور یعنی راه‌آهن قزوین-رشت هستیم که امسال به بهره‌برداری خواهد رسید. راه‌آهن ارومیه به مراغه را هم ما انجام می‌دهیم.

در بخش درون شهری هم فعالیت می کنید؟

در پروژه‌های مربوط به توسعه شبکه ریلی داخل‌شهری یعنی متروی تهران و مشهد نیز همکاری داریم. خط یک و دو متروی مشهد و هفت متروی تهران در بخش روسازی را ما کار کردیم که در بخش روسازی شبکه ریلی مورد بهره‌برداری قرار گرفت. کار بازسازی و بهسازی‌ خط 5 متروی تهران-کرج و گلشهر نیز برعهده ما است. کار ادامه متروی کرج به هشتگرد در بخش روسازی هم در اختیار ما است. ما پروژه‌های مختلفی در شبکه ریلی کشور داریم. کارخانه‌های تولید تراورس ما در اندیمشک و کرج واقع شده‌اند؛ ما درواقع تولیدکننده تراورس و سوزن بتنی هستیم که در حال استفاده آن در شبکه هستیم. تعداد کارکنان ما نیز هفت هزار و 300 نفر است که حدود 10 درصدشان شامل مدیران و کارشناسان هستند و بقیه هم نیروهای اجرایی ما در شبکه هستند.

ماشین‌آلات شرکت، در زمینه بهره‌برداری و ساخت، تولید داخل هستند؟

خیر، ما حدود 900 دستگاه ماشین‌آلات ریلی جاده‌ای داریم که اینها در زمینه ساخت شبکه ریلی کار می‌کنند و ساخت کشورهای مختلف اروپایی و چینی هستند. در مورد پروژه‌های در دست ساخت، پروژه بزرگ پایانه اینچه‌برون هم از کارهای بزرگ ما است که هم توسعه زیرساخت و هم توسعه زیرسازی شبکه ریلی را در آنجا داریم. پروژه خط دوم راه‌آهن بافق به یزد و پروژه خط دوم راه آهن گرگان به سبزدشت و گنبد کاووس را نیز از دیگر کارهای ما است. تراورس اخیرا به بحث‌های مربوط به توسعه برخی از آزادراه‌ها و بزرگراه‌ها هم ورود پیدا کرده و در این زمینه نیز مشارکت دارد.

با توجه به امکانات ویژه‌ای که در بخش ماشین‌آلات داریم، توانایی اجرای پروژه‌های بزرگ جاده‌ای را هم در کشور داریم. همانطور که امسال، دولت دو پروژه مهم ریلی را به بهره‌برداری خواهد رساند که یکی پروژه خط آهن قزوین-رشت به طول 260 کیلومتر است که پروژه مهمی است و دیگری پروژه راه‌آهن ارومیه به مراغه است که بخشی‌ از آن در سال گذشته به بهره‌برداری رسید و حدود 160 کیلومتر از آن هم در سال جاری به بهره‌برداری خواهد رسید و راه‌آهن به استان آذربایجان غربی خواهد رفت. راه‌آهن از طرفی به استان گیلان و از طرفی به استان آذربایجان غربی نیز خواهد رسید.

ناگفته نماند که تراورس شرکتی خصوصی است که از سال 1389 به‌عنوان شرکت‌های اقماری راه آهن، از دولت به بخش خصوصی واگذار شده است.

این گفت‌وگو ادامه دارد...