نقش هواپیماهای ATR در تحقق هدف افزایش پروازهای کوتاه‌برد
آرمان بیات*: نیاز داریم تعداد پرواز را درفرودگاه‌ها افزایش دهیم و لذا برای تحقق چنین هدفی با رویکرد گسترش شبکه پرواز، به‌طورحتم با توجه به متوسط شعاع عملیاتی داخل کشور، نیازمند هواپیمای کوتاه‌برد منطقه‌ای هستیم.
هواپیماهای ATR، ماهیتا در دسته نوع هواپیماهای کوتاه‌برد یا منطقه‌ای هستند. از این نوع هواپیماها با هدف برقراری شبکه پروازی کوتاه و پرواز به فرودگاه‌های کوچک که بافت اجتماعی اقتصادی کم‌‌تراکمی دارد، استفاده می‌شود و نقش اتصالی از فرودگاه‌های بزرگتر به فرودگاه‌های کوچکتر را برعهده دارند. درحال حاضر، حدود ٥٤ فرودگاه توسط شرکت فرودگاه‌ها و ناوبری هوایی ایران اداره می‌شوند که فقط از ١٥درصد ظرفیت آنها استفاده مفید می‌شود. در واقع ما نیاز داریم تعداد پرواز را درفرودگاه‌ها افزایش دهیم و لذا برای تحقق چنین هدفی با رویکرد گسترش شبکه پرواز، به‌طورحتم با توجه به متوسط شعاع عملیاتی داخل کشور، نیازمند هواپیمای کوتاه‌برد منطقه‌ای هستیم. فرودگاه‌هایی نظیر جهرم، لامرد، جیرفت، نوشهر و سبزوار نمی‌توانند به صورت روزانه پذیرای هواپیماهای باریک‌پیکری چون ایرباس باشند و نیازمند هواپیماهای کوتاه‌برد زیر ١٠٠نفره هستند تا از این طریق فرکانس پرواز هفتگی یا روزانه آنها افزایش توجیه‌پذیر داشته باشد.
هواپیماهای ATR یکی از ایمن‌ترین هواپیماهای دنیا هستند
فارغ ازبررسی‌های عملیاتی، فنی و تجاری این هواپیما، نادیده‌گرفتن ایمنی حاصل ازتکنولوژی هواپیمای ATR، نوعی بی‌انصافی است.گرچه ازنظر نگارنده، هواپیماهای جت منطقه‌ای کوتاه‌برد، می‌توانست عملکرد بهتری برای کشور داشته باشد؛ اما اگر از هواپیمای ATR درشبکه پروازی مناسب نسبت به نیاز مناطق، بهره‌برداری مطلوب انجام شود، صرفه اقتصادی بالایی برای کشور خواهد داشت، چراکه این هواپیما نیازمند تجهیزات فرودگاهی آنچنانی نیستند و پذیرش و ترخیص مسافر و بار درحداقل زمان ممکن انجام می‌شود. درنظر داشته باشید، فرودگاه‌های کوچک کشورمان تجهیزات لازم عملیات فرودگاهی برای پذیرش هواپیماهای باریک‌پیکر یا پهن‌پیکر را ندارند و شرکت‌های هواپیمایی ناچارند برای چنین عملیاتی، خود آن خدمات را با تجهیز ایستگاه‌ها عرضه کنند. بنابراین بهترین گزینه استفاده از هواپیماهای کوچک و کوتاه‌برد منطقه‌ای است. البته درفرودگاه‌هایی که تجهیزات مستقر است، این هواپیما نیازی بدان نداشته که خود درهزینه تمام‌شده عملیاتی تأثیرگذار است و موجب افزایش بهره‌وری هواپیما می‌شود.
فراموش نکنیم قرارداد خرید هواپیمای ATR چون هواپیماهای بویینگ و ایرباس، حاصل عینی و غیرقابل انکار برجام هستند.
وقتی تحریم بودیم، قطعات هواپیما را از بازار سیاه می‌گرفتیم
هواپیماهایی که ثبت غیرنظامی می‌شوند، دارای سند C of A هستند. سندی که صلاحیت پرواز آنها را تأیید می‌کند. این به این معناست که هرهواپیمایی که درکشور پرواز می‌کند، استانداردهای ایمنی لازم را دریافت کرده است. موضوعی که شاید کمتر به آن پرداخته می‌شود، اما درنظرگرفتن حداقل و حداکثر در ایمنی پرواز است. سن هواپیما گاهی می‌تواند استانداردهای ایمنی پرواز را به حداقل برساند. در روزهای تحریم عمر ناوگان هوایی ما بالا رفته بود و قطعات هواپیما مستهلک می‌شدند. درهواپیماهای با عمرطولانی یکی ازمشکلات اصلی، کمبود قطعات است. قطعات این هواپیماها تولید نمی‌شدند و تحریم‌ها موجب می‌شد که ارتباط ما با شرکت مادر قطع شود. طبعا این موضوعات موجب کیفیت، سوابق و مستهلک‌بودن قطعات را تحت‌تأثیر قرار می‌داد و این امر مستقیما، ضریب ایمنی پرواز را کاهش می‌داد.
*کارشناس حمل‌ونقل هوایی
