چینی‌ها در پروژه‌های ترانزیتی منطقه به دنبال منافع خود هستند
هرگز نمی‌توانیم بگوییم چین یک اتحاد استراتژیک تجاری با ما دارد؛ مگر اینکه چیزی برای عرضه داشته باشیم. وقتی چیزی برای عرضه نداریم، چه در تجارت و چه در حمل‌ونقل نمی‌توانیم انتظاری هم داشته باشیم. چین به دنبال منافع ملی خودش است.
برخی از کارشناسان اعتقاد دارند که چین در حال تغییر موضع در تجارت با ایران است. خبرهایی ضدونقیض از رفتارهای نامتعارف بانک های چینی با تجار ایرانی شنیده می شود. از سوی دیگر پروژه های متعدد راه سازی چین عملاً مسیر ترانزیتی جدید را با دور زدن ایران تعریف می کند. در کنار اینها می توان به حضور جدی چین در بندر گوادر نیز اشاره کرد.
مجموع این عوامل سبب شده است تا تعدادی از کارشناسان حوزه لجستیک نسبت به این تغییر رفتار چین و پیامدهای آن به ویژه بر نقش ژئواکونومیکی ایران در منطقه هشدار دهند. ایران سال هاست که از موقعیت ویژه خود در منطقه و جهان سخن می گوید.
شکی نیست که ایران در موقعیت جغرافیایی منحصربه فردی واقع شده است. موقعیتی که همواره به عنوان چهارراه ترانزیتی از آن نام برده می شود. اما آیا واقعاً ما در همین مسیر هستیم؟ آیا از این ویژگی بهره برده ایم؟ و چگونه باید به تأثیر آینده پروژه های چین بر موقعیت ترانزیتی ایران بیندیشیم؟
خسرو سرایی، معاون امور تعرفه ای سازمان بنادر و دریانوردی در این باره گفت: هرگز نمی توانیم بگوییم چین یک اتحاد استراتژیک تجاری با ما دارد؛ مگر اینکه چیزی برای عرضه داشته باشیم. وقتی چیزی برای عرضه نداریم، چه در تجارت و چه در حمل ونقل نمی توانیم انتظاری هم داشته باشیم. چین به دنبال منافع ملی خودش است.
او افزود: تا زمانی که ما در تجارت یا حمل ونقل قوی نیستیم، نمی توانیم انتظار داشته باشیم که چین منتظر ما بماند و نفعی به ما برسد. کسی منتظر ما نمی ماند و این انتظار جالبی نیست.
سرابی افزود: ما بسیاری از فرصت ها را در طول سالیان ازدست داده ایم. متأسفانه توجه ما به موضوعات دیگری جلب شد و از مسائل مهم تر جا ماندیم. چین سعی دارد تا به هر قیمتی مسیر توسعه خودش را طی کند. وقتی می گوییم به هر قیمتی منظورم این است که حتی به قیمت آسیب جدی به محیط زیست جهانی و افزایش دمای جهانی و متأسفانه کسی هم به این قضیه توجهی ندارد.
او با بیان این که تا جزئی از جامعه جهانی نباشیم ما را دور خواهند زد افزود: باید نقشی در تجارت بگیریم و بیش از هر چیز بر تجارت متمرکز شویم. درحال حاضر یک شورای سیاست گذاری داریم و باید کار اجرایی را هم به بخش خصوصی واگذار کنیم. مثلاً هر کریدور را به یکی از انجمن ها بسپاریم. به دلیل عکس العمل سریع بخش خصوصی، قطعاً شرایط بهتر خواهد بود.
سرابی خاطرنشان کرد: سیاست گذاری باید توسط دولت انجام شود و اجرا و مدیریت توسط بخش خصوصی. شبیه آن چیزی که مثلاً در هند وجود دارد. کمترین فایده آن این است که بخش خصوصی برای مذاکره یا حضور در یک همایش نیازی به مجوزهای متعدد بخش دولتی ندارد و بسیار چابک تر است. این ابتدایی ترین تفاوت این دو است.
