◄ نگذاریم مردم به ریل بی‌اعتماد شوند
رئیس هیئت‌مدیره شرکت حمل‌ونقل ریلی رجا، نسبت به صدای در آمدن زنگ خطر ریلی هشدار داد و از حاکمیت خواست تا نسبت به این مسئله واکنش نشان داده و با تحقیق و صرف منابع مالی اجازه ندهند اعتماد مردم به بخش ریلی کاهش یابد.
رئیس هیئت‌مدیره شرکت حمل‌ونقل ریلی رجا، نسبت به صدای در آمدن زنگ خطر ریلی هشدار داد و از حاکمیت خواست تا نسبت به این مسئله واکنش نشان داده و با تحقیق و صرف منابع مالی اجازه ندهند اعتماد مردم به بخش ریلی کاهش یابد. علیرضا محمودی با اشاره به دو حادثه اخیر آتش‌سوزی واگن‌های ایستگاه رودشور قم و خروج قطار مسافری زاهدان-تهران از روی ریل و تلفات جانی و مالی این دو حادثه، بیان کرد که در صورت عدم توجه و رفع علل این حوادث، وقوع حوادثی ازاین‌دست دور از ذهن نخواهد بود.
از دیدگاه شما حادثه رودشور چگونه اتفاق افتاد؟
در ایستگاه رودشور حدود ۱۴۰ واگن مسافری و خدماتی دچار حریق شد که عمده آنها متعلق به رجا است. واگن‌های متوقف مسافری حسب مقررات و اعلام شرکت راه‌آهن جهت انتقال مسافر غیرقابل سیر بودند، چراکه عمرشان بالا بود. از این منظر ما هیچ بحثی با راه‌آهن نداریم اما نکته‌ای وجود دارد. با رخ‌دادن این آتش‌سوزی ضرر زیادی متوجه مجموعه ریلی کشور شد که عرض خواهم کرد. در این میان آنچه مسجل است این است که باید جبران خسارت شود.
میزان خسارت مشخص شده است؟
هنوز بررسی‌ها در این خصوص ادامه دارد. محرز است که میلیاردها تومان خسارت وارد شده که باید جبران شود. استدلال‌هایی که گاهی در فضای رسانه‌ای در مورد این رخداد می‌شود درست نیست و باید شرکت راه‌آهن طبق قوانین به خصوص قانون «دسترسی آزاد به شبکه حمل‌ونقل ریلی» به وظایف و مسئولیت خود وفادار باشد و جبران خسارت کند. سازمان تأمین اجتماعی هم به‌عنوان مالک شرکت رجا به جد و بی‌وقفه پیگیر است و رجا نیز باید در راستای دستور سهامدار تا استیفای حق پیگیر باشد.
در جلسات بررسی سانحه رودشور، راه‌آهن نسبت به موضع شما چه واکنشی داشت؟
شخصا در هیچ جلسه‌ای حول این موضوع شرکت نکرده‌ام اما تاکنون شرکت راه‌آهن به هیچ‌یک از مکاتبات رجا در این خصوص پاسخی نداده و حتی شفاهی اعلام کرده که هیچ تقصیری را متوجه خود نمی‌داند و بر این باور است که وظیفه نگه‌داری از واگن‌ها بر عهده شرکت‌های مالک است. اما رجا این باور را قبول ندارد و مستدل هم عدم قبول خود را به راه‌آهن اطلاع داده است.
بر اساس قانون مصوبه مجلس، شرح وظایف راه‌آهن به‌خوبی تبیین شده و مشخص است که صیانت و نگه‌داری از واگن‌ها بر عهده راه‌آهن است. در این خصوص اگر ضابطه‌ای هم باشد نباید قانون را نقض کند. اگر راه‌آهن ضابطه‌ای در اجرای قوانین دارد باید همسو و در راستای قانون باشد و نباید قانون را نقض کند. رجا هم با مستندات قانونی، حرف قانونی می‌زند. رجا به مکاتبات راه‌آهن قبل از این اتفاق نیز پاسخ داده و این هم جزء استدلال‌ها و مدارک ماست.
به مراجع قضایی هم مراجعه کردید؟
نه. امیدوارم که با رایزنی و جلسات موضوع حل شود. معتقدم مدیرعامل محترم و همچنین آقای موسوی (معاون مسافری راه‌آهن) از میزان ضرر وارده به رجا مطلع هستند و اصلشان بر کمک است. از سوی دیگر جدای از رجا، مسئولان ذی‌ربط سازمان تأمین اجتماعی به‌عنوان سهامدار این شرکت ضمن مکاتبه، بی‌وقفه در حال پیگیری ماجرای سوختن واگن‌های مسافری در ایستگاه رودشور قم هستند و از طریق راه‌آهن و سایر نهادها پیگیر جبران ضرر هستند.
در خصوص مکاتبات با راه‌آهن توضیح می‌دهید؟
زمانی که راه‌آهن تشخیص می‌دهد که واگن‌ها قابلیت سیر مسافری ندارند، به بعضی ایستگاه‌ها منتقل می‌کند. زمانی که این واگن‌ها به ایستگاه‌های خاصی منتقل می‌شوند که ازنظر ایمنی، پرخطر و پر ریسک است، باید خودش مسئولیتش را بپذیرد.
یعنی شما به نگه‌داری واگن‌ها در ایستگاه رودشور قم اعتراض داشتید؟
راه‌آهن تعدادی از واگن‌ها را بدون اطلاع به این ایستگاه برده است. آنهایی را هم که با اطلاع منتقل کرده بود، نسبت به آنها هم مسئولیت داشتند. از همه مهم‌تر اینکه راه‌آهن از سال گذشته حداقل در چند نوبت به رجا نامه نوشته است و برای اورژانس ریلی، قطار نجات و... تعداد قابل‌ملاحظه‌ای از این واگن‌ها را از رجا مطالبه کرده است. در یکی از مکاتبات راه‌آهن به‌صراحت از رجا خواسته که ۹۰ واگن را بابت یک موضوع خدماتی (نه مسافری) به راه‌آهن بدهد. این مکاتبات ابعاد بزرگ‌تری دارد.
در مورد رودشور حرف دیگری دارید؟
نگاه ما به تدبیر مدیرعامل محترم راه‌آهن است.
پیشنهادتان چیست؟
راه‌آهن باید محل نگه‌داری واگن‌ها را از ایستگاه‌های پرریسکی مانند رودشور، به ایستگاهی که از ایمنی و امنیت بیشتری برخوردارند، مانند ایستگاه اسلامشهر تغییر دهد.
الآن قیمت یک واگن مسافری چقدر است؟
این واگن‌های مسافری با واگن نو متفاوت هستند به همین دلیل نمی‌توان، ارزشی برابر با ناوگان نو برای آنها قائل شد. این واگن‌ها قابلیت حمل مسافر را از دست داده بودند اما کماکان در حوزه خدمات قابل بهره‌برداری بودند به همین دلیل زیان به رجا وارد شده است.
منظورتان این است که رجا درآمد خود را به دلیل اوراق‌کردن این واگن‌ها و ذوب‌کردن از دست داده و این‌گونه زیان کرده است؟
نه؛ به‌هیچ‌وجه قرار نبوده که این واگن‌ها اوراق شوند. قویا تکذیب می‌کنم که این واگن‌ها در راه ذوب بودند. راه‌آهن در مقاطع مختلف برای این واگن‌ها درخواست داده است. یکبار ۱۰۰ واگن، یکبار ۹۰ واگن برای موضوعی دیگر و حتی ۱۵ واگن برای اورژانس ریلی تقاضا شده است. یک شرکت ریلی هم برای خرده بار خود ۱۰ واگن از رجا خواسته بود، یعنی این همه واگن‌های دارای عمر بالا قرار نبوده به کوره بروند، بلکه مشتری داشتند.
البته رجا شرکتی سهامی است که به‌جز سوددهی به سهامدار خود، دید وسیع‌تری دارد. هیئت‌مدیره رجا به کلیت موضوع حمل‌ونقلی ریلی واقف هستند و عملکرد خودشان را متناسب با ایمنی این بخش حمل‌ونقلی تنظیم می‌کنند تا خدشه‌ای به ایمنی‌بخش ریلی وارد نشود. برای رجا خروج واگن‌های سن بالا و اوراق‌کردن راحت‌ترین راه است، اما رجا با اشراف به اینکه غیرازاین شرکت، هیچ مجموعه و نهاد دیگری این تعداد واگن ندارد، مؤظف است به جهت تأمین نیازهای خدماتی این واگن‌ها را نیز نگه‌داری کند تا در مواقع لزوم بهره‌برداری کند.
حادثه زاهدان را چگونه ارزیابی می‌کنید، با وجودی که شایعات زیادی از جمله کار خرابکاری یا کارشکنی و... مطرح است، نظر شما چیست؟
با توجه به گزارش کمیسیون عالی سوانح راه‌آهن آنچه محرز بوده این است که برخی پیچ‌های ریل‌ها باز شده‌اند. همگان بر این باوریم که از دست دادن حتی یک نفر جانکاه است. قطار ایمن‌ترین وسیله برای سفر است و نباید بگذاریم که به این تفکر خدشه وارد شود. امروز به نظر می‌رسد با جنایت عده‌ای سارق به ایمنی قطار خلل وارد شده و باید از تکرار این موضوع جلوگیری کرد.
به گمانم بلاک‌های پرخطری که در بیش از ۱۱ هزار کیلومتر مسیر ریلی کشور وجود دارد قابل احصاء هستند. البته در این باب باید حاکمیت احساس وظیفه کند و در مورد بلاک‌های پرخطر، با اختصاص بودجه شرایط را برای اقدام فوری شرکت راه‌آهن فراهم کند. تأکید می‌کنم حادثه قطار زاهدان-تهران زنگ خطر است و باید آن را جدی گرفت. نمی‌توان اجازه داد که عده‌ای سارق امنیت ریل را بر هم بزنند و خطرآفرینی کنند. اگر تمام واگن‌ها اوراق می‌شد ولی تلفات جانی نداشت، ضایعه جانکاهی نبود اما امروز جدای از مصدومان ۵ عزیز را از دست داده‌ایم و این بسیار تلخ است.
حقیقتا بعد از قضیه رودشور، خروج قطار زاهدان-تهران تلخی بخش ریلی را به دلیل ضایعه انسانی به‌شدت مضاعف کرد و لطمه سنگینی به کل مجموعه رجا وارد شده است. اگر این روند ادامه پیدا کند، امنیت ریل در اذهان عمومی خدشه‌دار می‌شود و وظیفه همه است که به مردم این پیام را برسانند که ریل ایمن است.
برای افزایش ایمنی شبکه ریلی چه باید کرد؟
حتما در دنیا راهکارهایی برای کنترل بلاک‌های پرخطر وجود دارد. باید سرمایه لازم برای ارتقای ایمنی در بخش ریلی از سوی حاکمیت تأمین شود و ایمن‌سازی در حد بالا و برای بازگشت اعتماد به ریل به‌عنوان ایمن‌ترین مُد حمل‌ونقل صورت گیرد. مجددا تأکید می‌کنم که این موضوع برای دیروز و امروز نیست بلکه سنواتی است و همت مجموعه دولت و مجلس را برای کمک به راه‌آهن می‌طلبد.
