3 هزار میلیارد تومان بودجه شرکت ساخت در چه پروژههایی خرج شد؟ + جدول
میزان اعتبار در نظر گرفته شده برای شرکت ساخت در سال گذشته، بیش از ۴هزار میلیارد و ۲۸ میلیارد و ۹۲۳ میلیون و ۶۰۰ هزار تومان بوده که ۸۰ درصد از این رقم به شرکت ساخت تخصیص داده شده است؛ یعنی رقمی بیش از ۳ هزار میلیارد تومان؛ اما بدون توجه به «عدد» اعتباری که برای طرحهای مختلف اختصاص یافته، باید گفت که طرحهای راهسازی در صدر تخصیص اعتبار بودهاند و کمترین میزان اعتبارات به حوزه ساخت آزادراهها اختصاص پیدا کرده است.
چگونگی تأمین مالی طرحهای عمرانی شرکت ساخت و توسعه زیربناهای حملونقل کشور در سه بخش ریلی، آزادراهی و بزرگراهی نشان از نبود تعادل در تقسیم منابع و اعتبارات موجود دارد.
گزارش روند تأمین و تخصیص اعتبارات به شرکت ساخت، مربوط به سال 96 است و ۱۹۶ پروژه ریلی، آزادراهی و بزرگراهی را در برمیگیرد؛ اما بهجز بخش بزرگراهی که مربوط به پروژههای ساخت راههای اصلی کشور است؛ دو بخش ریلی و آزادراهی با اعتبارات کاهشی روبهرو بودهاند.
بیشتر بخوانید:
اطلاعات موجود، دو بخش را در نظر میگیرد. ابتدا میزان اعتباری که در بودجه سال ۹۶ در اختیار شرکت ساخت و توسعه زیربناهای حملونقل کشور قرار بوده اختصاص پیدا کند.
به گزارش تیننیوز به نقل از هفتهنامه حملونقل این بودجه از راههای مختلف تأمین مالی نظیر تخصیص نقدی از سوی دولت و البته اوراق مشارکت، به این شرکت میرسد؛ اما در بخش دوم میزان تخصیصها و اعتباراتی است که در اختیار این شرکت قرار گرفته است.
میزان اعتبار در نظر گرفته شده برای شرکت ساخت در سال گذشته، بیش از ۴هزار میلیارد و ۲۸ میلیارد و ۹۲۳ میلیون و ۶۰۰ هزار تومان بوده که ۸۰ درصد از این رقم به شرکت ساخت تخصیص داده شده است؛ یعنی رقمی بیش از ۳ هزار میلیارد تومان؛ اما بدون توجه به «عدد» اعتباری که برای طرحهای مختلف اختصاص یافته، باید گفت که طرحهای راهسازی در صدر تخصیص اعتبار بودهاند و کمترین میزان اعتبارات به حوزه ساخت آزادراهها اختصاص پیدا کرده است.
تمرکز بر ریل
به نظر میرسد شرکت ساخت و توسعه زیربناهای حملونقل، تمرکز اصلی خود را در تخصیص اعتبارات در بخش ریلی به کار گرفته است. چراکه نیمی از بیش از ۴ هزار میلیارد تومان اعتبار تخصیصی به این شرکت برای تکمیل پروژهها، تقریباً به پروژههای ریلی مختلف رسیده است. این نشان از تمرکز بالای شرکت ساخت بر اجرای پروژههای ریلی نیمهتمام دارد.
هرچند در یک نگاه کلی میتوان دید که از کل اعتبارات تخصیصیافته به بخش ریلی، فقط ۶۲ درصد محقق شده است. در میان پروژههای ریلی در دست اجرای شرکت ساخت، بالاترین رقم به راهآهن قزوین-رشت-آستارا رسیده است.
بیشتر بخوانید:
این پروژه ۱۶۵ کیلومتر بهصورت یکخطه اجرا میشود و قرار است قطارهای باری این مسیر با سرعت ۱۲۰ کیلومتر در ساعت و قطارهای مسافری با سرعت ۱۶۰ کیلومتر در ساعت حرکت کنند.
این خط آهن از ایستگاه سیاهچشمه در استان قزوین آغاز میشود و با عبور از «کوهین» و «شیرینسو» در محدوده شهرهای «لوشان»، «منجیل» و «رودبار» به ایستگاه رشت میرسد. این مسیر از ایستگاه رشت دوشاخه شده و یک شاخه با عبور از «پیربازار» به بندر انزلی متصل میشود و مسیر دوم به شهر مرزی آستارا میرود تا به خطوط ریلی کشور آذربایجان متصل شود.
دولت ایران این خط آهن را یک کریدور پراهمیت برای صادرات و واردات و ترانزیت کالا از مناطق شمالی کشور به سمت جنوب و آبهای آزاد میداند.
در سال گذشته، میزان اعتبار در نظر گرفته شده برای این پروژه ۳۷۷ میلیارد و ۴۰۰ میلیون تومان بوده است.
۴۰ میلیارد تومان از این رقم بهصورت نقدی در اختیار شرکت ساخت قرار گرفته است. ضمن اینکه در مردادماه سال گذشته این شرکت در دو نوبت از اوراق اسناد خزانه با دو رقم ۴۷.۴ میلیارد تومانی و۱۷.۵۵میلیارد تومانی برای تأمین مالی پروژه استفاده کرده است.
در دو نوبت بعدی استفاده از اوراق مشارکت با دو رقم ۲۰ و ۷۰ میلیارد تومان در مهرماه سال گذشته صورت گرفته است.
ضمن اینکه با مساعدت رئیسجمهوری یک نوبت نیز ۴۵ میلیارد تومان بودجه برای اتمام پروژه در اختیار این خط آهن قرار گرفته است تا میزان تخصیص اعتبار برای پروژه راهآهن قزوین-رشت به ۱۰۲ درصد برسد. هرچند این پروژه هنوز به اتمام نرسیده است.
وعدهای که محقق نمیشود
پروژه دوم، اتصال چابهار به شبکه ریلی است. در سال گذشته ۲۳۰ میلیارد و ۶۲۹ میلیون و ۱۰۰ هزار تومان برای این پروژه بودجه پیشبینی شده است؛ اما فقط ۱۵۸ میلیارد و ۸۴ میلیون و ۵۰۰ هزار تومان از این منابع اختصاص یافته است. چیزی حدود ۷۰ درصد از منابع پیشبینی شده که با توجه به اولویتهای ریلی کشور، قابلتأمل است.
خیرالله خادمی، مدیرعامل شرکت ساخت، آذرماه سال گذشته گفته بود که «اتصال چابهار به شبکه ریلی، ۴ هزار میلیارد تومان بودجه نیاز دارد.»
حالآنکه این رقم برابر با کل بودجهای است که در سال گذشته در اختیار شرکت ساخت و توسعه زیربناهای حملونقلی کشور قرار داده شده است؛ بنابراین با روند قطرهچکانی تزریق اعتبار و منابع لازم، نمیتوان به محققشدن این وعده رئیسجمهوری که گفته بود «چابهار تا سال ۱۴۰۰ به شبکه ریلی متصل میشود» امیدوار بود.
بیشتر بخوانید:
مهمترین مسیر ترانزیت ریلی جنوب به شمال ایران (شاخه شرقی) محور ریلی «چابهارـزاهدانـسرخسـترکمنستان» است که تنها رقیب آن، مسیر بندر گوادر در پاکستان، خاک افغانستان و ترکمنستان است.
مسیر گوادر افغانستان-ترکمنستان به دو دلیلِ ناامنی و کوههای متعدد و ممتد در افغانستان - که کار احداث خط آهن را دشوار میکند- توان رقابت با مسیر ترانزیتی جایگزین در ایران را ندارد؛ اما با همه این ملاحظات ژئوپلیتیکی و اقتصادی، روند اختصاص بودجه به پروژه اتصال چابهار به شبکه ریلی بهکندی پیش میرود.
تعهدات آینده
به نظر میرسد که بخش عمدهای از فعالیت شرکت ساخت با تمرکز بر فعالیتهای راهسازی پیش میرود.
شرکت ساخت، در سال گذشته، ۱۰۳ پروژه در بخش بزرگراه و راههای اصلی را به پیمانکاران سپرده است. رقم کلی اعتباری که برای پروژههای راهسازی این شرکت در سال گذشته پیشبینی شده بود؛ بیش از هزار و ۷۰۰ میلیارد تومان بوده است؛ اما در بخش عملکرد، ۱۰۹ درصد از این رقم اختصاص یافته است.
نکته جالبتوجه این است که شرکت ساخت، این بودجه را در تقریباً ۹۰ درصد پروژهها بهصورت «نقدی» دریافت نکرده و از مکانیسم اوراق مشارکت و اسناد خزانه اسلامی برای تأمین مالی استفاده کرده است. این اتفاق میتواند بعدها و در سالهای آینده برای این شرکت دردسرساز شود. چراکه فروش اوراق نوعی تعهد به خریداران در آینده است و تأمین اصل و سود سرمایهگذاری کسانی که اوراق خریدهاند؛ کار سختی است.