نقش مخابرات در اقتصاد حمل‌ونقل
تین نیوز| بهروز فتحی*: سازمان‌های بزرگ که از نظر گستره جغرافیایی بین سطوح استراتژیک، فرماندهی، مدیران ارشد، صحنه عملیاتی، مدیران اجرایی و افسران میدان آنها فاصله وجود دارد، همچون عملیات نظامی که فرماندهی آنها دور از صحنه نبرد است، نیازمند نوع ویژه‌ای از چارچوب‌های سازمانی هستند که اجزای مختلف فرماندهی شامل فرمان، کنترل، رایانه و شبکه ارتباطی را در کنار هم به نحوی منسجم و هماهنگ معماری کند.
فرمانده یا مدیر ارشد باید به اندازه کافی آگاهی موقعیتی از صحنه عملیات ـ که از آن بسیار دور است ـ به‌دست آورد. از سوی دیگر وی باید بتواند استراتژی خود را مبتنی بر آگاهی‌ها و اهدافی که از سوی مدیر یا فرمانده ارشد ابلاغ شده به شکل فرمان‌های مشخص به اطلاع مدیران اجرایی و افسران میدان برساند و از اجرای صحیح فرمان‌ها مطمئن شود.
باتوجه به استانداردها و تجربه‌های گذشته، بسیاری از امور می‌تواند به صورت خودکار انجام و اطلاعات آن به سطوح مدیریت و فرماندهی ـ از صدر تا ذیل ـ ارائه شود.
بنابراین علاوه بر فرمان و کنترل که دو رکن اساسی در فرماندهی و مدیریت است، وجود فناوری‌های اطلاعاتی همچون ابزار ثبت و انتقال داده و شبکه ارتباطی که این داده‌ها را در سطوح فرماندهی و مدیریت به جریان بیندازد، همگی در کنار هم ضروری و مهم هستند.
مطابق با «دکترین C۴I*» سطوح فرماندهی یا مدیریت سازمان باید قادر باشند از طریق فناوری اطلاعات و شبکه ارتباطات، آگاهی‌های موقعیتی را پیدا کرده و براساس این آگاهی‌ها، تصمیم گرفته و فرمان‌های خود را به صحنه عملیات منتقل کنند و در ادامه بر اجرای فرمان‌ها نظارت و کنترل داشته باشند و در نتیجه، سطوح اجرایی نیز در صحنه عملیات فرمان‌ها را با استفاده از فناوری اطلاعات اجرا کنند و از طریق شبکه ارتباطی به سطح مدیران یا فرماندهان ارشد در یک پلتفرم سراسری و یکپارچه انعکاس دهند.
از مهم‌ترین جنبه‌های چنین دکترینی، وجود بستر و سکوی ارتباطاتی فراگیر، امن، پایدار و کارآیی است که بتواند شرایط کار سایر ارکان دکترین C۴I را فراهم کند. در این راستا موضوع مهمی که مطرح می‌شود، شناخت و ضرورت بکارگیری قابلیت‌های موجود کشور است. زمانی یکی از صاحب‌نظران حوزه حمل‌ونقل مطرح می‌کرد که باید حوزه مخابرات و ارتباطات با حوزه حمل‌ونقل ادغام شود تا بتوان از قابلیت‌های بسیار بالای حوزه ارتباطات و مخابرات کشور در اکوسیستم لجستیک ملی بهره‌برداری موثری کرد. این نظر شاید چندان بیراه نباشد چراکه براساس دکترین C۴I نیز وجود رکن ارتباطی و مخابراتی در عملکرد سایر ارکان بسیار اهمیت دارد. البته متولیان و دست‌اندرکاران حوزه مخابرات و ارتباطات کشور برای فراهم‌سازی شرایط ایفای نقش شرکت‌های ارائه‌دهنده خدمات ارتباطی و مخابراتی، به تازگی اقدام به ارائه پروانه FCP (پروانه ارتباطات ثابت) به شرکت‌های دارای شرایط کرده‌اند. این پروانه شرایط را برای ایفای نقش قدرتمندتر، فراگیرتر و کارآتر این مجموعه‌ها فراهم می‌کند. مسلم است که یکی از مهم‌ترین سرویس‌گیرندگان این شرکت‌ها، می‌تواند اکوسیستم لجستیک ملی و اقتصاد حمل‌ونقل باشد. این نقشی است که باعث تسهیل فرماندهی و کنترل عملیات لجستیک ملی می‌شود. البته براساس دکترین C۴I هدف، بیان لفظی و سطحی ارکان فرمان، کنترل، رایانه و شبکه ارتباطی نیست بلکه معماری سازمان‌های لجستیک باتوجه به این ارکان است. باتوجه به اینکه فضای این دو حوزه یعنی لجستیک و مخابرات در کشور چندان برای دو طرف شناخته شده نیست، برای شروع لازم است دارندگان پروانه FCP اقدام به بالابردن دانش و تخصص خود در حوزه لجستیک کنند تا بتوانند طرح‌های مفید و قابل اجرایی به سازمان‌های دست‌اندرکار در این اکوسیستم ارائه دهند. از سوی دیگر سازمان‌های دست‌اندرکار در لجستیک و اقتصاد حمل‌ونقل نیز باید شرایط را برای بالا بردن دانش طرف مقابل فراهم کنند.
*سیستم C۴I نظام منسجم و یکپارچه‌ای است که از دکترین، رویه‌ها، ساختار سازمانی، نیروی انسانی، تجهیزات، تسهیلات و ارتباطات تشکیل شده و به‌منظور پشتیبانی از تمامی مراحل عملیات نظامی به کار می‌رود.
*کارشناس لجستیک
