◄ حمل‌ونقل ترکیبی، راهکار برون‌رفت از گره ترافیکی قم

سرپرست اداره هماهنگی امور حمل‌ونقل اداره‌کل راه و شهرسازی قم گفت: قم بعد از استان تهران بیش‌ترین طول آزادراه‌ها و بزرگراه‌ها را به ازای هر 100 کیلومتر راه برون‌شهری را در اختیار دارد.

به گزارش تین‌نیوز و به نقل از اداره ارتباطات و اطلاع‌رسانی راه و شهرسازی استان قم، محمدرضا فرج به اهمیت جایگاه استان قم در سیستم حمل‌ونقل کشور اشاره کرد و اظهار کرد: شهر قم باوجود حرم مطهر حضرت معصومه و مسجد مقدس جمکران به عنوان دومین مرکز زیارتی کشور شناخته می‌شود که به دلیل برخورداری از موقعیت جغرافیایی ویژه و استقرار در مسیر چهارراه مواصلاتی ۱۷ استان کشور نقش کریدور ارتباطی را به‌خوبی ایفا می کند.

ظرفیت‌های حمل‌ونقلی استان

سرپرست اداره هماهنگی امور حمل‌ونقل اداره‌کل راه و شهرسازی استان قم افزود: همچنین فاصله نزدیک و مجاورت با بازارهای بزرگ مثل تهران، اصفهان و اراک، مرکز اقتصادی سلفچگان و فرودگاه بین‌المللی امام خمینی اهمیت موضوع حمل‌ونقل در این استان را گوشزد می‌کند.

فرج در خصوص طول محورهای جاده‌ای استان ابراز کرد: طول آزادراه‌های استان قم 229 کیلومتر، بزرگراه‌ها 191 و راه‌های اصلی و فرعی به ترتیب 176 کیلومتر و 152 کیلومتر است.

وی افزود: براساس شاخص آزادراه‌های کشور (به ازای هر 100 کیلومتر راه برون‌شهری موجود در کشور)، استان قم بعد از استان تهران بیشترین طول آزادراه‌های کشور را در اختیار دارد.

سرپرست اداره هماهنگی امور حمل‌ونقل اداره‌کل راه و شهرسازی استان قم به مقایسه آمار تردد و تصادفات چهارماهه نخست سال 96 و 97 پرداخت و توضیح داد: تردد در محورهای استان در چهارماهه نخست سال 1397 نسبت به مدت مشابه سال قبل پنج‌درصد افزایش داشته است. تحلیل تصادفات استان نشان می دهد 33 درصد تخلفات مربوط به سرعت غیرمجاز و 67 درصد تخلفات مربوط به رعایت نکردن فاصله طولی بوده است.

وی بابیان این‌که در سال جاری شاهد افزایش 20 درصدی تصادف در استان قم بوده‌ایم، ادامه داد: بیش‌ترین میزان تصادفات مربوط به محورهای آزادراه‌ها و خودروهای سواری بوده که آزادراه قم-تهران با حدود 20‌درصد بیش‌ترین سهم را به خود اختصاص داده است.

فرج تصریح کرد: در استان قم خوشبختانه، شاهد کاهش تخلفات سرعت و سبقت غیرمجاز در محورها بوده‌ایم اما متاسفانه عدم رعایت فاصله طولی مجاز افزایش پیداکرده که این امر منجر به افزایش آمار تصادفات و فوتی‌ها شده است که بر‌همین‌اساس ارتقای سامانه ثبت تخلفات در آزادراه‌ها برای ثبت فاصله طولی خودروها ضروری به نظر می‌رسد.

وی در خصوص ظرفیت‌های حمل‌ونقل ریلی استان قم توضیح داد: روزانه 24 رام قطار به شهر قم وارد یا خارج می‌شوند که از این تعداد هشت رام مربوط به مسیر قم-تهران است که در روزهای خاص و پیک این تعداد افزایش می‌یابد که با توجه به ظرفیت 300 نفری هر رام قطار، میزان استفاده مسافران از خطوط ریلی قابل توجه است.

فرج افزود: هم‌چنین برای تسهیل در تردد و ایمنی سفر بالاخص برای دانشجویان، بررسی برقراری رام قطار قم- کاشان در دستور کار است.

وی گفت: در استان قم در مجموع ۱۲۴ نقطه پرحادثه و دارای حادثه و نقطه مهم شناسایی‌شده است که می‌توان با انجام طرح‌های کم خرج و زودبازده مانند نصب علائم چراغ‌راهنما و... به صورت موقت و کوتاه مدت نسبت به خطرپذیری محور و مسیر، اعلام هشدار کرد.

موانع و تهدیدات حمل‌ونقلی استان

سرپرست اداره هماهنگی امور حمل‌ونقل اداره‌کل راه و شهرسازی استان قم گفت: در موضوع حمل‌ونقل استان ضروری است میان ادارات‌کل راه و شهرسازی، راهداری و حمل‌ونقل جاده‌ای و شهرداری (مدیریت درون‌شهری و برون‌شهری) هماهنگی و تعامل بیش‌تری وجود داشته باشد.

وی آسیب مباحث حمل‌ونقلی استان را در کمبود تعامل میان دستگاه‌های ذی‌ربط دانست و افزود: بر این اساس در برخی از پروژه‌ها با مشکلاتی مواجه شده‌ایم که از آن جمله می‌توان به پروژه عبور قطار پرسرعت از داخل شهر اشاره کرد که در صورت هماهنگی دستگاه‌های مرتبط، شاهد توقف یا طولانی شدن زمان اجرای پروژه نخواهیم بود.

فرج با اشاره به اهمیت تعامل و ارتباط تنگاتنگ دو اداره‌کل راه و شهرسازی و اداره‌کل راهداری و حمل‌ونقل جاده‌ای استان خاطرنشان ساخت: راهی که توسط معاونت مهندسی و ساخت راه‌و‌شهرسازی احداث می‌شود باید برای نگهداری و حفظ آن، در اسرع وقت تحویل حوزه راهداری اداره‌کل حمل‌ونقل جاده‌ای شود.

وی با اشاره به این که حوزه راه‌سازی در اداره‌کل راه و شهرسازی و حوزه نگهداری و تعمیر در اداره‌کل راهداری و حمل‌ونقل جاده‌ای مستقر هستند، تصریح کرد: برای پیشبرد سیاست‌های حمل‌ونقل جاده‌ای استان و کشور دو بخش راه‌سازی و راهداری، بهتر است در یک مکان و زیر مجموعه یک اداره‌کل انجام وظیفه کنند که این امر در جلسات متعدد و با حضور معاون حمل‌ونقل وزیر راه و شهرسازی مورد نقد و بررسی قرارگرفته است.

توسعه مبتنی بر حمل‌ونقل عمومی Transit Oriented Development (TOD)

سرپرست اداره هماهنگی امور حمل‌ونقل اداره‌کل راه‌و‌شهرسازی استان قم بابیان این‌که باوجود احداث شوارع و راه‌های جدید هنوز شاهد مشکلات ترافیکی درون‌و‌برون‌شهری هستیم، گفت: سیاست های کلان مدیریت حمل‌ونقل استان باید بر مبنای گسترش و توسعه حمل‌ونقل همگانی و عمومی باشد و از طرف دیگر محدودیت‌هایی برای استفاده از خودروهای شخصی خصوصی در مرکز شهر صورت پذیرد.

فرج ابراز داشت: به‌عنوان نمونه توسعه مترو در شهر تهران و استقبال مردم از این شیوه حمل‌ونقلی نشان از یک تصمیم‌گیری درست و اصولی داشته است که به‌تبع آن کاهش استفاده از خودرو شخصی را به دنبال داشته است.

وی تصریح کرد: با ساخت راه و معبر جدید در شهر در واقع عرضه جدیدی برای خودرو ایجاد کرده و در نهایت بر ایجاد ازدحام و ترافیک کمک می‌کنیم، متاسفانه در واقع نوع نگاه و برنامه ریزی در خصوص تردد و جابه‌جایی در شهر طی سالیان گذشته صرفا برتری خودرو بر انسان را نشان می‌دهد بر همین اساس وجود تعداد زیادی پل عابر پیاده و زیرگذر در معابر شهری نیز تاییدی دیگر بر این ادعاست.

سرپرست اداره هماهنگی امور حمل‌ونقل اداره‌کل راه و شهرسازی استان قم راهکار برون‌رفت از گره‌های ترافیکی استان را در توسعه حمل‌ونقل عمومی و ترکیبی دانست و گفت: توسعه مبتنی بر حمل‌ونقل همگانی رویکردی است که بر مبنای آن بین الگوی توسعه شهر و الگوی استقرار شبکه حمل‌ونقل همگانی انبوه، هماهنگی وجود دارد.

وی افزود: این رویکرد به صورت پروژه با کاربری مختلط قابل اجرا است که در فاصله پیاده‌روی (500 تا 800 متری) از ایستگاه حمل‌ونقل همگانی قرارگرفته‌ است. طراحی، چیدمان و اختلاط کاربری‌ها با تأکید بر ایجاد محیط پیاده‌ محور و تقویت استفاده از حمل‌ونقل همگانی است.

فرج توضیح داد: اختلاط کاربری‌های مسکونی، تجاری، اداری، فضای باز و فضاهای عمومی در فاصله دسترسی مناسب پیاده، امکان تردد ساکنان و شاغلان در محل را با وسایل نقلیه همگانی، دوچرخه و یا به صورت پیاده تسهیل می‌کند. تراکم فعالیت و ساختمان در نواحی همجوار ایستگاه حمل‌ونقل همگانی به صورت نسبی بیشتر از بافت شهری اطراف بوده و هر چه فاصله از ایستگاه بیش‌تر می‌شود، تراکم نسبی نیز کاهش می‌یابد.

وی با اشاره به این که توسعه شهری مبتنی بر حمل‌ونقل همگانی محور، یک اجتماع با کاربری مختلط و فشرده، گرداگرد مرکزیت یک ایستگاه حمل‌ونقل است به گونه ای که نظر ساکنین، کارگران و مغازه‌داران را به استفاده از حمل‌ونقل همگانی و کاهش استفاده از اتومبیل شخصی جلب نماید، ابراز داشت: این نوع توسعه، افراد، مشاغل و خدمات را در کنار یکدیگر قرار داده و به گونه ای طراحی می‌شود که سفرهای پیاده و یا با استفاده از دوچرخه، حمل‌ونقل عمومی و اتومبیل را به سفرهای ایمن، کارا و راحت مبدل سازد.

سرپرست اداره هماهنگی امور حمل‌ونقل اداره‌کل راه و شهرسازی استان قم هشت اصل توسعه شهر مبتنی بر حمل‌ونقل همگانی را معرفی کرد: پیاده محوری (توسعه محلات شهری)، ایمنی مسیر پیاده‌رو، فعال و پویا بودن مسیر پیاده‌رو، دسترسی ساکنان به حمل‌ونقل همگانی و انبوه، افزایش تراکم ساختمان‌ها و بناها در نزدیکی ایستگاه‌ها، توسعه افقی شهر، ایجاد یکپارچگی در سیستم حمل‌ونقل، تغییر رویکرد از طراحی خودرو به طراحی حمل‌ونقل همگانی و محدودیت برای عبور و مرور خودروهای شخصی از مهم‌ترین اصول توسعه شهر مبتنی بر حمل‌ونقل همگانی است.