دست راست برجام بر سر مسکن

گزارش‌های متعدد حاکی است که از دو هفته گذشته تاکنون معاملات مسکن متوقف شده و بسیاری از معامله‌گران منتظر نتیجه برجام هستند این درحالی است که مشاوران املاک پایتخت می‌گویند از حدود یک هفته گذشته همزمان با افت قیمت دلار و دریافت سیگنال‌هایی مبنی بر توافق احتمالی بازار مسکن با افت خریدار و فروشنده مواجه شده و خریداران امیدوارند با توافق نهایی قیمت مسکن کاهش پیدا کند و از این رو فعلا تصمیم برای خرید را متوقف کردند، در عین حال برخی فروشندگان که امیدی به توافق ندارند فایل خود را از لیست فروش فعلا خارج کردند و حاضر نیستند قیمت پیشنهادی ملک خود را کاهش دهند اما کارشناسان معتقدند که اگر توافقات به نتیجه نرسد رکود در بازار مسکن همچنان به خواب طولانی خود ادامه می‌دهد و بعید است رنگ کاهش به خود بگیرد اما درصورت نهایی شدن توافقات نیز احتمال کاهش قیمت‌ها دور از انتظار نخواهد بود.

تاثیر برجام بر مسکن چقدر خواهد بود؟

ایرج رهبر کارشناس حوزه مسکن در این خصوص به «آرمان ملی» اظهار داشت: شرایط مسکن در مساله اقتصادی کشور بسیار مهم است و هر مقدار تغییراتی که در اقتصاد کل کشور به‌وجود بیاید حتما تاثیر آن در مسکن هم ایجاد می‌شود پس نتیجه می‌گیریم برجام تاثیر به‌خصوصی در آینده مسکن خواهد داشت همچنین اگر اتفاقی در شرایط فعلی کشور نیفتد هیچ تغییری در بازار مسکن ایجاد نخواهد شد و پیش بینی می‌شود این حالت رکود چند ماهی ادامه دار باشد همین‌طور اگر برجام و اتفاقاتی که در حال حاضر درصدد عملی شدن است اتفاق نیفتد احتمال افزایش قیمت را خواهیم داشت. رهبر افزود: متأسفانه اگر قیمتی افزایش پیدا کند به سختی به حالت اولیه خود باز می‌گردد در واقع قیمت‌ها به راحتی افزایش پیدا می‌کند اما کاهش آن در بسیاری از مواقع غیر ممکن است و اقتصاد کل کشور که سهمی بزرگی از آن به مسکن اختصاص داده شده اگر تغییر کوچکی در آن ایجاد شود بر روی بازار مسکن نیز تاثیر خود را خواهد گذاشت.

فرهاد بیضایی دیگر کارشناس مسکن به «آرمان ملی» در این خصوص گفت: برجام مساله مهمی است که باید منتظر ماند و دید دولت چه سیاست ارزی اتخاذ می‌کند در واقع برجام به خودی خود اهمیتی ندارد اما اینکه دولت چه سیاستی را در حوزه ارز اعمال می‌کند حائز اهمیت است. او افزود: اگرچه قیمت ارز نرخ کاهشی است و قیمت مسکن هم درآینده نزدیک ممکن است ریزش کند اما بعید به نظر می‌رسد که دولت چنین سیاستی داشته باشد زیرا این موضوع باعث اختلالات بیشتری در بازار می‌شود و بعید است که دولت سیاست کاهش نرخ ارز را اعمال کند اما می‌تواند نرخ را به همین صورت ثابت نگه دارد و بازار را ثبات دهد اما اگر این اتفاق بیفتد ما بحث ثبات نرخ مسکن را هم خواهیم داشت. این کارشناس مسکن بیان کرد: در بازار مسکن بحث‌های مختلفی اثرگذار است برای مثال بحث زمین که اگر دولت به تعهداتش پایبند باشد اثرات آن از بازار ارز هم بیشتر خواهد بود و به کاهشی شدن قیمت مسکن خواهد انجامید که اگر دولت کاهش قیمت ارز داشته باشد می‌تواند روند کاهشی را در بحث قیمت مسکن داشته باشد اما اگر درآمد‌های ارزی‌مان افزایش پیدا کند در این صورت بازار مسکن به‌خاطر نقدینگی باعث افزایش قیمت مسکن خواهد شد.

دو سناریو برای بازار مسکن

بیت ا... ستاریان کارشناس مسکن معتقد است: دو سناریو برای بازار مسکن می‌توان متصور شد. در صورت تحقق برجام، مسکن رونق خواهد یافت و با افزایش قیمت مواجه خواهیم شد و در صورت عدم تحقق برجام مسکن به یک رکود تورمی عمیق می‌رود و این رکود تورمی دیگر با رونق عجین نخواهد شد همچنین در صورت تحقق برجام، تولید مسکن به طرز معناداری افزایش خواهد داشت و در پی آن قیمت و خرید و فروش نیز با تغییر مواجه می‌شود. ستاریان در پاسخ به این سوال که آیا برجام می‌تواند زمینه‌ساز بازگشت سرمایه‌گذاران به بازار مسکن شود، گفت: خرده‌سازان در بازار مسکن کشور نقش بسزایی ایفا می‌کنند، اما متأسفانه این افراد هیچ‌گاه تحلیل عمقی از بازار ندارند و بلافاصله پس از اینکه دولت بر طبل ساخت یک میلیونی مسکن می‌کوبد، این بازار را ترک می‌کنند، در حالی که تجربه نشان داده است که دولت نمی‌تواند نقش چندانی در تولید مسکن داشته باشد. دقیقا همان اتفاقی که در مسکن مهر افتاد که در سایه مسکن مهر تولید مسکن بخش خصوصی به طرز چشمگیری کاهش داشت. او در ادامه افزود: مسکن پتانسیل بسیار بالایی دارد و استفاده سیاسی از این بازار باید ممنوع شود، هرچند بازار مسکن پتانسیل بالای سیاسی دارد و دولت باید تنها ابزار ساخت و به خصوص تامین زمین را بر عهده بگیرد. طبق آمار موجود تا به امروز هیچ دولتی نتوانسته بیش از ۴۰ الی ۵۰ هزار واحد مسکونی تولید کند. بنابراین در شرایط موجود نباید بخش خصوصی را از بازار مسکن برانیم، بلکه با تخصیص ابزارهای مالی مناسب می‌توان بخش خصوصی را ترغیب به افزایش تولید مسکن کرد تا با گذشت زمان به راحتی بخش خصوصی بتواند نیاز مسکن کشور را تامین کند. او افزود: در شرایط فعلی بخش خصوصی فعالیت در کشورهای همسایه را به ساخت و ساز در کشور ترجیح می‌دهند که این روند زنگ خطر جدی برای آینده بازار مسکن است. هرچند در کشور ساخت و ساز از سود بسیار بالایی برخوردار است، اما به دلیل نبود ابزارهای مالی مناسب و جای خالی حمایت‌های دولت، بخش خصوصی فعالیت در کشورهای دیگر را ترجیح می‌دهد و مسکن در دولت و مجلس به درستی شناخته نشده است.