◄ معاینه فنی طبقاتی
اگر مشکل این باشد که خودروها با استانداردهای پایین تری وارد چرخه حمل ونقل شده‌اند و ما امروز با یک استاندارد سخت‌گیرانه‌تری آنها را مورد معاینه فنی قرار می‌دهیم عملاً خلاف قانون عمل کرده‌ایم و در این مورد حقوق شهروندی نقص خواهد شد.
عباس مجیدی‌نژاد*: ابلاغی در دستورالعمل ماده 3 در سال 82 آمده است، که طی آن از سال 83 بخش خصوصی در فرایند مراکز معاینه فنی خودرو وارد عرصه شده است. از سال 83 تاکنون یعنی طی 14 سال مدیریت غیرمتمرکز در بخش معاینه‌فنی سبک هر روز به صورتی و سیرتی با بخشنامه‌ها و مکاتبات متناقض و متضاد موجب تشویش خاطر و از بین رفتن امنیت شغلی و حیثیت کاری این حرفه را بوجود آمده است.
عدم وجود همخوانی و تفاهم در کارگروه کشوری معاینه‌فنی خودرو و حاکم کردن سازمان‌محوری، تفکر جزیره‌ای و سیلقه‌های شخصی همه و همه جایگزین یک طرح ملی شد.
همین نگاه جزیره‌ای به صورت ناگهانی و با یک تصمیم آنی، معاینه‌فنی دو ساله را به پنج ساله تبدیل کرد. برهمین سبک و سیاق معاینه‌فنی به یک کاغذ پاره‌ای بدل شد که با مشکلاتی روبرو شد. با ارائه امار نادرست در جهت نیازمندی‌ها تعداد خطوط و مراکز معاینه فنی پس شش سال در لایحه هوای پاک از پنج سال به چهار سال تقلیل پیدا کرد و خودروها ناگزیر از حضور در مراکز معاینه‌فنی براساس قانون جدید شدند. از این قبیل مباحث الی ماشاالله..
در یکی از اخرین اخبار بدست آمده، مدیرعامل محترم ستاد معاینه‌فنی شهر تهران مواردی عنوان کرده‌اند، که جای بسی تامل و تعمق دارد.
ایشان در مصاحبه خود عنوان کرده‌اند: «حدود 45 تا 50 در صد خودروها در مرحله نخست موفق به دریافت معاینه‌فنی برتر نمی‌شوند و به دلیل آلایندگی 20 تا 25 درصد از آمار و 70 درصد خودروهای مردوی به دلیل مباحث ایمنی از دریافت معاینه فنی برتر رد می‌شوند.»
در ادامه آمده است: «در خواستی را از مسئولان سازمان محیط‌زیست داشته‌ایم تا تغییری در حدود مجاز ارائه معاینه‌فنی برتر صادر کنند. حدود تعیین شده برای معاینه‌فنی برتر فراتر از تکنولوژی خودروهایی است که در داخل کشور وجود دارد و بسیاری از خودروها نمی‌تواند از مرحله تست‌های اخذ شده عبور کنند.»
نکته اول
ایشان 20 تا 25 درصد از مردودی‌ها را مربوط به آلایندگی خودروها دانسته و آمار 70 درصد مردودی‌ها را منتسب به مباحث ایمنی دانسته است.
لازم به ذکر است که در معاینه‌فنی برتر و در تست‌های چشمی خودرو، در مقایسه با معاینه‌فنی غیر برتر هیچ‌گونه تغییری وجود ندارد و تمام پروسه در مراکز معاینه‌فنی و طبق تعریف صورت می‌پذیرد. در تست سه‌گانه نیز از جمله تست ترمز، کمک فنز و میزان فرمان نیز مطابق استاندارد 9181 مقادیر تعیین شده بازدید و اجرا می‌شود و در تست‌ها هم تغییری به وجود نیامده است. این‌گونه مردودی‌ها در تمامی مراکز معاینه‌فنی خودرو کشور یکسان و مشابه مورد ارزیابی قرار می‌گیرند.
نکته دوم
درخواست سازمان محیط‌زیست است که حدود مجاز را در سال 96 از طریق سازمان‌های متولی به مراکز معاینه‌فنی خودرو کشور ابلاغ شود.
حدود مجاز برای تمامی مراکز معاینه‌فنی در کشوراین گونه تعریف شده است، برای خودروهای تولید شده در سال های 84 به قبل7 درصد در دور آرام در دور بالا نیز شاخص 6درصد تعیین شده است، که این شرایط برای تمامی مراکز معاینه‌فنی خودروهای کشور صادق است و در صورت مهیا بودن زیر ساخت‌ها می‌توانند ان‌را به انجام برسانند.
اما در بحث سطح تکنولوژی خودروها سازمان محیط‌زیست و اداره‌کل استاندارد کشور مراجعی هستند که قبل از ورود خودرو به چرخه حمل‌ونقل مجوز فروش آنها را صادر می‌کنند.
در صورتی اعلام می‌شود خودروهای حاضر استاندارد یورو 4 را احراز کرده‌اند که خودرو در آن، استاندارد یورو 4 که در بر دارنده استاندارد هیدورکربن‌های نسوخته است را که در آن می بایست 46 درصد باشد را پاس نمی‌کنند، و لذا باید پرسید چرا خودروهایی که استاندارد آنها اعلام شده از انجام این ازمایشات بر نمی‌آیند. بر اساس اطلاعات به‌دست آمده بهتر نیست که موارد از طریق مراجع ذی‌صلاح به اطلاع عموم برسد تا حقوق شهروندان تضییع نشود.
اگر مشکل این باشد که خودروها با استانداردهای پایین تری وارد چرخه حمل ونقل شده‌اند و ما امروز با یک استاندارد سخت‌گیرانه‌تری آنها را مورد معاینه فنی قرار می‌دهیم عملاً خلاف قانون عمل کرده‌ایم و در این مورد حقوق شهروندی نقص خواهد شد.
کلام اخراین‌که، جناب اقای دکتر حسینی‌منش گفته‌اند: «در معاینه فنی نوع 2 که تاکنون صادر می‌شده تست دور موتور آرام در سرعت پایین ملاک تست خودروها بود، اما در معاینه فنی برتر دور موتور پایین و بالا بررسی می‌شود و مبنا بر این است که دور 2.5 به 7 درصد کاهش نشان داده شود.»
همان‌گونه که پیش از این گفته شد، خودروهای بالای سال 84 موظف به پاس کردن تست الایندگی بر اساس 7 درصد در دور پایین هستند. در معاینه‌فنی برتر فقط دور موتور بالا به آن اضافه شده است که از نظر فنی نیز جای بحث خود را دارا است و در یک مجال تخصصی می‌بایست مورد بررسی و تامل قرار گیرد.
اما نوع 2 معاینه فنی از کجا آمده و براساس چه دستورالعمل و یا بخشنامه‌ای معاینه فنی طبقاتی شده است، سوالی است که باید پاسخ داده شود.
بدون شک این کلام بی حرمتی به مراکز معاینه فنی خودرو کشور خواهد بود. تمامی مراکز معاینه‌فنی در کشور تحت نظارت سامانه یکپارچه «سیمفا» هستند و هیچ تمایزی نسبت به یکدیگر نداشته و ندارند. این کلام زیبنده بیش از 450 مرکز در کشور نیست. لازم است که متولیان معاینه‌فنی در تمام سطوح از گفتار و رفتار خود مراقبت کرده تا این مفاهیم مشتبه نشود.
*رئیس انجمن صنفی مراکز معاینه فنی خودرو
