مرز بازرگان؛ در منطقه آزاد ماکو رکنی بر رونق تجارت خارجی ایران

آذربایجان غربی از جمله استان های مرزی کشور است که به دلیل موقعیت استراتژیک، همواره یکی از استان های اثرگذار در حوزه تجارت خارجی از جمله صادرات، واردات و ترانزیت کالاهای مختلف به و از کشور بوده است. در این میان مرزهایی نظیر تمرچین و بازرگان نقش مهمتری را ایفا می کنند به طوری که یکی از آنان، دروازه مهم مبادله کالا با شمال عراق و دیگری دروازه بسیار مهم مبادله کالا با ترکیه و از این طریق با اروپا به شمار می رود.

به گزارش تین نیوز به نقل از ایرنا، مرز بازرگان یکی از مهمترین مرزهای زمینی کشورمان و یکی از مبادی مهم مبادله ای منطقه در حوزه تجارت به شمار می رفته و همواره نگاه به آن، نگاهی فعال بوده اما با شیوع بیماری کووید 19، حدود سه ماه در اوایل سال گذشته این مرز نیز دچار تعطیلی ناخواسته شد که البته با تدابیر مسوولان 2 طرف مرز به سرعت بازگشایی شد تا خلل زیادی در تجارت بین ایران و ترکیه و همچنین انتقال کالا به مقاصد اروپایی ایجاد نشود.

اکنون نیز این مرز، روال تقریبا عادی خود را طی می کند و هرچند شیوع کرونا همچنان روی فعالیت آن اثر دارد ولی مرز بازرگان با قدرت در حوزه ورود، خروج و ترانزیت کالا فعال است.

**بازرگان، مزیت مهم منطقه بزرگترین منطقه آزاد کشور

مدیرعامل سازمان منطقه آزاد ماکو که مرز بازرگان در این منطقه فعال است، گفت: سالانه از طریق مرز بازرگان بیش از 26 میلیارد دلار ترانزیت خارجی صورت می‌گیرد و بازگشایی مجدد این مرز برای اقتصاد ملی و بین‌المللی و جامعه محلی امری ضروری بوده است.

محمدرضا عبدالرحیمی افزود: یکی از مهم‌ترین مزیت‌های جغرافیایی و اقتصادی منطقه آزاد ماکو به عنوان بزرگترین منطقه آزاد کشور، استقرار مرز بازرگان است که اثرگذاری بسیار زیادی در تجارت و تردد مسافر دارد، که فعلا تردد مسافر از طریق مرز ممنوع شده است.

وی بیان کرد: مردم و جامعه محلی که در خدمت اقتصاد ملی به تسهیل‌گری تجارت در این منطقه نیز مشغول هستند، قطعا از این بازگشایی نفع برده اند.

** فعالیت 24 ساعته مرز بازرگان و افزایش 73 درصدی صادرات

مدیر گمرک بازرگان نیز در گفت و گو با خبرنگار ایرنا اظهارداشت: تردد در این مرز طبق توافق طرفین ایران و ترکیه با رعایت پروتکل های بهداشتی بوده و کامیون ها بدون محدودیت، وارد و خارج می شوند.

مجتبی بازگیر ادامه داد: همچنین همه 13 رویه تجاری گمرک در خدمت تجار و بازرگانان است.

وی بیان کرد: در این راستا از ابتدای امسال تاکنون، 53 هزار و 755 تن کالا از طریق این مرز صادر شده که نسبت به مدت مشابه پارسال 73 درصد افزایش دارد.

وی کالاهای صادر شده از طریق این مرز را پتروشیمی، نباتی، کشاورزی، سنگی، اشیای سرامیکی و شیشه ای، قراضه و ضایعات از آهن و فولاد و محصولات نساجی عنوان کرد.

مدیر گمرک بازرگان ارزش دلاری مقدار کالای صادر شده در این مدت 210 میلیون و 764 هزار دلار بیان کرد، افزود: در این خصوص یک‌هزار و 565 اظهار نامه صادر شده که سال گذشته در این مدت زمانی به دلیل بسته بودن مرز، این رقم 849 مورد بود.

بازگیر اضافه کرد: همچنین در این مدت صادرات سایر گمرکات از طریق این مرز 498 هزار و 436 تن برآورد شده در حالی که سال گذشته در این مدت زمانی 149 هزار و 498 تن بود.

بنا به گفته مدیرکل گمرک بازرگان ارزش دلاری صادرات سایر گمرکات از طریق این مرز هم 712 میلیون و 759 هزار و 530 دلار برآورد می شود.

 وی گفت: در این خصوص نیز هشت هزار و 352 مورد اظهار نامه صادر شده که 223درصد رشد داشته است.

** افزایش 145 درصدی واردات از گمرک بازرگان

مدیرکل گمرک بازرگان همچنین به افزایش واردات کالا از طریق مرز اشاره کرد و گفت: از ابتدای امسال تاکنون، 207 هزار و 379 تن کالا از طریق این مرز صادر شده است که نسبت به مدت مشابه پارسال 145 درصد افزایش دارد.

بازگیر افزود: این محصولات وارداتی شامل ماشین‌آلات صنعتی، مصنوعات از چدن و آهن یا فولاد، آلومینیوم، مواد پلاستیکی، وسایل نقلیه زمینی، عصاره رنگ و مرکب، اسکلت فلزی، انواع چسب، انواع رنگ، سنگ فلز جوش، خاکستر، کائوچو و اشیای ساخته شده از آن و انواع پارچه است.

وی ادامه داد: ارزش دلاری مقدار کالای وارده شده در این مدت 236 میلیون و 799 هزار و 769 دلار است.

مدیرکل گمرک بازرگان اضافه کرد: در این خصوص پنج‌ هزار و 712 اظهار نامه صادر شده که سال گذشته در این مدت زمانی، این رقم 2هزار و582 مورد بود.

بازگیر همچنین به فعالیت بخش ترانزیت در گمرک بازرگان نیز اشاره کرد و گفت: در این مدت 959 هزار و406 تن کالا از طریق این مرز به صورت ترانزیت خارجی ورودی (صادره از گمرک بازرگان به سایر گمرکات) انجام گرفته است.

وی با بیان اینکه ارزش دلاری آن پنج میلیارد و 407 میلیون و 623هزار و 313 دلار برآورد شده، اضافه کرد: در این خصوص نیز 32 هزار و 439 مورد اظهار نامه صادر شده که 115درصد رشد داشته است.

وی گفت: همچنین ترانزیت خارجی خروجی (صادره از سایر گمرکات به گمرک بازرگان) نیز به مقدار 343 هزار و 770 تن به ارزش 760 میلیون و 981 هزار و 69 دلار است، که دراین رابطه 28هزار و 713 مورد اظهار نامه صادر شده است.

مدیر کل گمرک بازرگان افزود: ترانزیت داخلی نیز در این مدت 36 هزار و 40 تن به ارزش 194 میلیون و 750 هزار دلار بوده و یک‌هزار و 477 مورد اظهار نامه صادر شده است.

** تردد بیش از 107 هزار و 76 دستگاه کامیون از مرز بازرگان

مدیر پایانه مرزی بازرگان نیز با اشاره به اینکه این مرز از پایانه‌های مهم زمینی کشور است، گفت: از ابتدای امسال تاکنون 107 هزار و 76 دستگاه کامیون از این مرز تردد کرده که نشان دهنده تداوم فعالیت تجاری در این خطه از کشور است.

جابر اکبرپور متوسط تردد روزانه کامیون از این مرز را 691 دستگاه اعلام کرد و افزود: در این مدت 42 هزار و 916 دستگاه کامیون از کشور خارج شده و 64 هزار و 160 دستگاه نیز وارد شده است.

وی ادامه داده است: تعداد کل تردد کامیون در مدت مشابه سال گذشته 390 هزار و 42دستگاه است.

بنا به گفته مدیر پایانه مرزی بازرگان عمده کالاهای صادراتی در این مدت شامل محصولات کشاورزی و پتروشیمی و مصنوعات سنگی و فلزی بود که به کشورهای آسیایی و اروپایی صادر شد.

اکبر پورعمده کالاهای وارداتی از طریق این پایانه مرزی را نیز انواع ماشین آلات صنعتی، MDF، موز، رنگ، لوازم و قطعات یدکی عنوان کرد.

وی اضافه کرد: در این مدت 123 هزار و 803 مسافر از این مرز تردد داشته که از این تعداد 64 هزار و 914 نفر مسافر ایرانی و 58 هزار و 889 نفر مسافر خارجی بودند.

اکبر پور گفت: این در حالی است که در مدت مشابه سال قبل 49 هزار و 362 نفر از این مرز تردد داشتند.

** ترانزیت بیش از 250 هزار تُن فرآورده دامی از مرز بازرگان

رییس شبکه دامپزشکی ماکو نیز در خصوص فعالیت این شبکه در مرز بازرگان گفت: از ابتدای سال جاری، 250 هزار و 541 تن انواع فرآورده دامی پس از بازدید و نظارت‌های بهداشتی در قرنطینه از طریق مرز بازرگان به خارج از کشور ترانزیت شده است.

فاطمه آیرم بیان کرد: از این میزان، 152 هزار و 686 تن فرآورده‌های دامی بود که از مبدا کشورهای ترکیه و اروپا بارگیری شده بود که پس از بازدیدهای بهداشتی در قرنطینه دامپزشکی بازرگان به کشورهای آسیایی ترانزیت شد.

وی عمده کالاهای ترانزیتی دامی را شامل انواع فرآورده های خام دامی،  فرآورده های بیولوژیک و داروهای دامی عنوان کرد و افزود: ایران در این نقطه مرزی به عنوان پل ترانزیتی کشورهای غربی و آسیایی ایفای نقش می کند و در تسهیل تجارت منطقه‌ای تاثیرگذار است.

رییس شبکه دامپزشکی ماکو اظهار داشت: در این مدت از طریق قرنطینه مرز بازرگان، 95 هزار و 552 تن انواع فرآورده‌ دامی نیز از کشورهای اروپایی وارد کشور شد که به طور عمده شامل گوشت منجمد، دارو، واکسن و خوراک ماهی بود.

آیرم افزود: میزان صادرات فرآورده های دامی کشور از طریق مرز بازرگان نیز در این مدت 2 هزار و  303 تن شامل پودر گوشت طیور، ماهی زینتی، ضایعات پشم گوسفندی، چرم، دنبه گوسفندی و بره موم بوده است.

وی بیان کرد: در شرایط کنونی که با اپیدمی کرونا مواجه هستیم از جمله مهمترین شرایط بازگشایی گمرک بازرگان استقرار و فعالیت سیستم ضدعفونی در نقطه صفر مرزی گمرک بازرگان است که تمام پرسنل این شبکه شبانه روز تلاش می کنند تا در این شرایط سخت به اقتصاد کشور و رفع نیازهای اساسی کشور در حوزه واردات و صادرات و حمل نقل کمک کنند.

گمرک بازرگان و شهرستان ماکو در مجاورت مرز ایران با کشورهای ترکیه و جمهوری‌آذربایجان قرار دارد؛ مرزهای جمهوری اسلامی در این منطقه و با این کشورها به ترتیب 130 و 140 کیلومتر است.

این گمرک در سال 1305 شمسی تاسیس شد و تنها مرز بین‌المللی بین 2 کشور ایران و ترکیه به شمار می‌رود که به صورت 24 ساعته در حال فعالیت است.

ایران سه مرز رسمی با ترکیه دارد که همه آنها شامل بازرگان ماکو، سرو ارومیه و رازی خوی در آذربایجان غربی قرار دارد؛ سرو نیز پس از شیوع بیماری کووید 19 به طور کامل بسته شده ولی تردد محدود ریلی از مرز رازی در این مدت بین 2 کشور ایران و ترکیه صورت گرفته است.

مرز بازرگان که دروازه ورود ایران به کشورهای اروپایی به شمار می رود در فاصلهٔ یک کیلومتری شهر بازرگان از توابع شهرستان ماکو قرار دارد.