◄ جزئیات راه آهن فارو - افغان/ رفع نیاز ازبکستان به مسیرهای ترانزیتی ایران
این مسیر در راستای شمالی جنوبی بوده و موجب تنوع دسترسی آسیای میانه به جنوب می شود و نیاز ازبکستان به ایران را کاهش می دهد.
ساخت خط آهن فارو افغان پس از امضای تفاهم نامه در نشست کار گروه سه کشور ازبکستان، پاکستان و افغانستان در شهر اسلام آباد پاکستان، رسانه ای شد، خط آهنی به طول ۷۶۰ کیلومتر که از طریق افغانستان حدود پنج روز زمان تحویل بار به پاکستان و ۴۰ درصد کاهش هزینه های حمل و نقل را به همراه خواهد داشت.
به گزارش تین نیوز، اگرچه امضای تفاهم نامه ساخت این خط ریلی با تبلیغات زیاد همراه شد اما کارشناسان حمل ونقل در این مورد می گویند در این پروژه تقریبا برای هر کیلومتر خط 9 میلیون دلار هزینه دیده شده که نشان دهنده سختی مسیر به لحاظ کوهستانی بخش هایی از آن است.
به گفته کارشناسان، با توجه به این که راه آهن فارو افغان از ترمذ ازبکستان مزار شریف و لوگر در افغانستان عبور می کند و در گذرگاه مرزی خرلوچ ولایت پکتیا به خاک پاکستان می رسد، بنابراین این مسیر در راستای شمالی - جنوبی بوده و موجب تنوع دسترسی آسیای میانه به جنوب می شود و نیاز ازبکستان به ایران را کاهش می دهد.
آنچنان که کارشناسان می گویند، این پروژه فعلا در مرحله مطالعات فنی است و شروع عملیات اجرایی بستگی به نحوه تامین مالی آن دارد که باید بررسی شود.
همچنین مشخصات فنی این طرح نیز هنوز معلوم نیست و با توجه به این که عرض خطوط ریلی ازبکستان با خطوط ریلی پاکستان متفاوت است باید مشخص شود پروژه مذکور با چه عرض خطی اجرا می شود.
ضمن این که به پایانه ای برای بارگیری و تخلیه احتمالا در مرز پاکستان نیاز است و ریسک های فنی و سیاسی و امنیتی این پروژه نیز نیازمند تحلیل است.
اگرچه پس از امضای این تفاهم نامه اعلام شد که تخمین زده می شود که ساخت این پروژه با بودجه ۶ میلیارد دلار تا پایان سال ۲۰۲۷ تکمیل شود و در سال ۲۰۳۰ تا ۱۵ میلیون تن بار در سال توسط خط آهن فارو افغانستان جابجا شود، اما کارشناسان می گویند هزینه 6 میلیارد دلاری این طرح با ترابری 15 میلیون تن قابل جبران نیست و نیازمند حمایت های دولتی قابل توجه خواهد بود.
به گزارش تین نیوز، در زمان امضای این تفاهم نامه، رسانه های خارجی عنوان کردند که در صورت اجرای پروژه راه آهن فارو افغان، کشورهای اتحادیه اروپا، روسیه، ازبکستان و افغانستان به بنادر پاکستان در دریای عرب ( متصل می شوند و راه جدیدی برای صادرات کالا به کشورهای خاورمیانه و جنوب شرق آسیا باز می‌شود.
اگر بحث های سیاسی امنیتی این طرح حل شود (که احتمال حل نشدنش بیشتر از حل شدنش است) و تامین مالی آن شکل بگیرد که فوق العاده سنگین خواهد بود طرح طی اجرا هم با مشکلی مواجه نشود آنوقت باید گفت این طرح در بهترین حالت , 15 سال دیگر به بهره برداری خواهد رسید چون افغانستان یک سرزمین بسیار خشن , کوهستانی و سخت گذر است اینطرف ما اگر زرنگ باشیم اگر درست الویت گذاری و مدیریت داشته باشیم می توانیم ریل چابهار زاهدان را تا 1.5 سال دیگر و ریل زاهدان بیرجند یونسی را تا 4 5 سال دیگر داشته باشیم تا آن موقع مسیر چابهار تا سرخس را هم به بزرگراهی 4 لاینه و استاندارد تبدیل کنیم تا این کریدور تثبیت شود .
البته با نگرشی که حاکمیت پاکستان و افغانستان دارند و هزار مشکل پیش رو , بعید است که این طرح حتی به کلنگ زنی هم برسد خود ما جان کندیم تا ریل را به هرات برسانیم هنوز هم ریل به خود هرات نرسیده !
این پروژه ها رقیب نیست عمدتا برای ایران بلکه مکمل هست مثل چابهار و گوادر هرچند روی کاغذ هست اما تا اجرا با توجه به توپوگرافی و فصل سرما و کوهستانی بودن منطقه و هزینه انرژی و قومیتی بودن منطقه حساس است حتی اگه ده تا خط آهن شمالی و جنوبی هم بزنن رقیب نیست
عمده ترین کالا های ترانزیتی غلات و مواد معدنی هست که با این هزینه راه خیلی گران در میاد برای تجار
در نتیجه منطقه آزاد چابهار سرخس با توجه به مزیت انرژی که ایران داره و مسطح بود و امن بود میتونه هرات وترکمنستان و ازبکستان قزاقستان شرق خزر را براحتی پوشش بده
برای کالاهای غیر معدنی هم از هواپیماهای باری میشه استفاده کرد
چون مقصد کالاهای آسیای مرکزی بیشتر به اروپا و چین و روسیه و کمتر به اقیانوس هند هست