آغاز انقلاب کانتینری در بنادر ایران
هفته‌نامه حمل ونقل| حمل‌ونقل: بازخوانی برخی پرونده‌ها در دوران تحریم‌های غربی اگرچه نشان از خودکفایی‌های مختلف دارد، اما در برخی حوزه‌ها خبر از تحمل فشارهایی را می‌دهد که زیان اقتصادی آن‌ها کشور و شرکت‌های مختلفی را متأثر کرده و می‌کند.
حالا که از عمر برجام بیش از یک سال و نیم می‌گذرد نگاهی به آنچه در این مدت بر سر برخی حوزه‌ها آمده است مشهود و ثابت‌کننده تغییراتی است که نویددهنده روزهای بهتر است. موضوعی که سعید نژاد معاون وزیر راه و شهرسازی و مدیرعامل سازمان بنادر و دریانوردی از آن به‌عنوان آغاز انقلاب کانتینری یاد می‌کند و معتقد است باوجودآنکه باید عملکرد برجام را در حوزه‌های مختلف و متناسب با شرایطشان ارزیابی کرد، اما آنچه در حوزه دریایی اتفاق افتاده تفاوتی قابل‌توجه در قیاس بازمان تحریم‌ها را به ثبت رسانده است.
برجام بهترین عملکردی که می‌تواند به ثبت برساند را تاکنون در بسیاری از بخش‌ها ارائه کرده است. ما باید این موضوع را مدنظر قرار دهیم که برجام به ما کمک می‌کند به شرایط پیش از اتمام تحریم‌ها بازگردیم نه این‌که انتظار داشته باشیم با یک توافق اقتصاد ایران به بهشت تبدیل شود.وی با اشاره به انقلاب کانتینری که در جابه‌جایی کالاها در طول سال‌های گذشته اتفاق افتاده است تأکید کرد: نه‌تنها روند غیرقابل‌کنترل گذشته متوقف‌شده است که حتی امروز آمارها از رشد ورود کالاهای کانتینری حکایت می‌کند. این به معنای آن است که ما از مرحله واردات مواد خام و اولیه به واردات کالاهای ارزشمند و سرمایه‌ای رسیده‌ایم که این موضوع تحولی بسیار مهم در اقتصاد ایران است.
در کنار آن رسیدن به اولویت جدی افزایش صادرات کشور در قیاس با واردات دستاورد دیگر دو سال گذشته بوده است. این آمارها به‌خوبی نشان می‌دهد که با اجرای برجام ضرر و زیان کدام کشور متوقف‌شده و کدام سمت سود برده است. این‌که برخی بگویند برجام تنها مسیر واردات کالاهای دیگر کشورها را بازکرده به‌دوراز انصاف و به‌دوراز واقعیت است.
از بهترین برندها تجهیزات دریایی خریدیم
سعید نژاد با اشاره به تحول جدی که در توسعه و تجهیز بنادر ایران پس از اجرای برجام روی‌داده است گفت:« در ماه‌های پایانی دولت قبل اسکله‌ای جدید در بندر شهید رجایی با پیشرفت بیش از ۸۰ درصد به بهره‌برداری رسید. هرچند ما از امکانات این اسکله استفاده کردیم اما چند درصد باقی‌مانده مربوط به تجهیزات بندری بود که پس از اجرای برجام برای ما ممکن شد.
اگر در زمان تحریم‌ها ما مجبور بودیم باواسطه‌ها مذاکره کنیم و کالاهای درجه دوم وارد کنیم، امروز بهترین برندهای دنیا برای بنادر ایران تجهیزات می‌فرستند و در روزهای آینده بخشی از تجهیزات خریداری‌شده وارد ایران می‌شود. ما امروز با اطمینان به مردم می‌گوییم که در هفته دولت امسال جدیدترین تجهیزات بندر شهید رجایی با بالاترین کیفیت به بهره‌برداری خواهد رسید.
اگر تحریم‌ها می‌ماند زندگی ادامه پیدا می‌کرد، اما قطعاً شرایط سخت و هزینه‌ها بالابود. امروز و با اجرایی شدن برجام کشتی‌های ما با پرچم ایران در آب‌های آزاد حرکت می‌کنند، لاینرهای بزرگ بین‌المللی برای حضور در بنادر ایران صف می‌بندند، میزان رشد ترانزیت کشور به شکل قابل‌توجهی سرعت گرفته و به‌جای ارتباط‌گیری با شرکت‌های درجه دوم امروز بهترین برندهای جهان برای ورود به ایران اعلام آمادگی کرده‌اند. این تنها بخشی از تأثیرات اجرای برجام است و قطعاً در آینده تحولاتی جدی‌تر نیز شکل خواهد گرفت که مردم آن‌ها را از نزدیک مشاهده می‌کنند.»
کشتی‌ها اجازه تردد با پرچم ایران را نداشتند
وی بابیان این‌که دریاهای ایران سریع‌ترین و بالاترین بازگشت به شرایط عادی را پس از اجرای برجام به ثبت رساندند، تصریح کرد: «ما در سال‌های پایانی تحریم‌های هسته‌ای با مشکلات قابل‌توجهی روبه‌رو بودیم که هرچند ادامه یافتن آن‌ها به معنی توقف زندگی نبود، اما قطعاً اوضاع بسیار سخت‌تر و با هزینه‌های بیشتر دنبال می‌شد. در سال‌های اوج‌گیری تحریم‌ها کشتی‌های ایران و شرکت‌های بزرگ کشتیرانی یا اجازه تردد در بنادر بزرگ را نداشتند یا مجبور بودند با پرچم دیگر کشورها در آب‌های آزاد تردد کنند؛ موضوعی که پیش از آنکه دیگر تأثیراتش بررسی شود، ازنظر هزینه‌های اقتصادی برای ما شرایط سختی را به وجود آورده بود.
با اجرایی شدن برجام ما خیلی زود توانستیم بار دیگر با پرچم ایران در آب‌های خارجی تردد کنیم و تعداد زیادی از مؤسسات رده‌بندی برای تضمین بیمه کشتی‌ها وارد ایران شدند. اگر در سال‌های قبل آن‌ها برای ما شرط می‌گذاشتند، این بار ما اعلام کرده‌ایم که برای حضور در اقتصاد کشور باید مواردی ازجمله همکاری با شرکت‌های ایرانی را لحاظ کنند.»
وی از محدودیت بنادر ایران در پذیرش کشتی‌های خارجی نیز یادکرد و توضیح داد: در طول سال‌های تحریم بسیاری از لاینرهای دریایی توقف حضور خود در آب‌های ایران را اعلام کردند. این در شرایطی است که در حال حاضر تنها در بندر رجایی ۱۸ شرکت حمل‌ونقل دریایی فعالیت جدی دارند که به شکل ماهانه بین یک تا چند بار پهلوگیری انجام می‌دهند.
چند هزار شغل تهدید شدند
مدیرعامل سازمان بنادر و دریانوردی بابیان این‌که تأثیرات اجرای برجام در صنعت دریایی ایران را باید برای مردم به شکل کامل تشریح کرد، ادامه داد: صرف نیامدن کشتی‌های خارجی به آب‌های ایران این معنی را دارد که تعداد زیادی از کارشناسان، متخصصان و کارگرانی که در بنادر ایران فعال هستند بیکار می‌شوند. در کنار آن سرمایه‌گذاران امکان بهره‌گیری از شرایط را ندارند تا جایی که وقتی ما در سال ۱۳۹۲ وارد سازمان بنادر شدیم بسیاری از پیمانکاران در معرض ورشکستگی بودند.
