افزایش تقاضا برای صدور پروانه‌های ساختمانی در شهرها
نشانه‌های رونق در بازار مسکن در حال آشکار شدن است. به گزارش «حمل‌و‌نقل»، آمارهای ارائه شده از سوی بانک مرکزی حرکت صنعت ساخت و ساز از رونق به رکود را گواهی می‌دهد چرا که آخرین ارزیابی‌ها نشان می‌دهد تعداد پروانه‌های ساختمانی صادر شده در مناطق شهری از پس چهار سال کاهش، در دوازده ماه سال گذشته افزایش داشته است. این امر خود نشان از افزایش اقبال سرمایه گذاران به بازار مسکن و ایجاد شرایطی برای توسعه این بازار دارد.
برآوردهای صورت گرفته از سوی بانک مرکزی نشان می‌دهد تعداد پروانه‌های ساختمانی صادر شده در تهران ۷,۵ درصد افزایش داشته است.
هر چند تعداد پروانه‌های ساختمانی صادر شده در مناطق شهری کاهشی برابر ۶,۴ درصد را نشان می‌دهد اما در کل مناطق شهری کشور این افزایش برابر با ۱۲,۳ درصد گزارش شده است. تعداد پروانه‌های ساختمانی صادر شده در مناطق شهری در سال گذشته در تهران ۸۷۰۰ فقره و در مناطق شهری کل کشور ۱۱۳ هزار و ۸۰۰ مورد بوده است.
براساس گزارش اخیر بانک مرکزی از نماگرهای اقتصادی، در سال ۱۳۹۵ حدود ۱۱۳ هزار فقره پروانه ساختمانی در کل مناطق شهری ایران صادر شده که نسبت به سال ۱۳۹۴، تقریبا ۱۲,۲ درصد رشد داشته است. از این تعداد، حدود ۸ هزار فقره مربوط به شهر تهران بوده است.
نگاهی به تعداد پروانه‌های ساختمانی صادر شده در کل مناطق شهری و شهر تهران در طول عمر دولت یازدهم، از سال ۱۳۹۲ تا ۱۳۹۵ نشان می‌دهد که اگرچه روند تعداد صدور پروانه‌های ساختمانی منفی بوده، اما در سال ۱۳۹۵ این رویه منفی معکوس و مثبت شده است. این نشان از آن دارد که احتمالا بخش مسکن در حال عبور از شرایط عمیق رکودی است و تکانه‌هایی در بخش ساختمان مشاهده می‌شود.
روند صدور پروانه‌های ساختمانی، یکی از مولفه‌های پیش‌نگر رونق بازار مسکن است، بر این اساس، با توجه به رکود عمیق حاکم بر بازار مسکن در طول سال‌های گذشته، افزایش محدود صدور پروانه‌های ساختمانی، نشانه‌های مثبتی را در ذهن ایجاد می‌کند.
به این ترتیب، در حالی در سال ۱۳۹۲ حدود ۱۷۲ هزار فقره پروانه ساختمانی صادر شده بود که این تعداد در سال ۱۳۹۳ به ۱۱۷ هزار فقره و در سال ۱۳۹۴ به ۱۰۱ هزار فقره کاهش یافت، اما در سال ۱۳۹۵ تعداد پروانه‌های ساختماعی صادر شده در کل مناطق شهری به ۱۱۳ هزار فقره افزایش پیدا کرد.
در تهران نیز تعداد پروانه‌های ساختمانی از ۲۱ هزار فقره در سال ۱۳۹۲ به ۸,۱ هزار فقره در سال ۱۳۹۴ افت پیدا کرده است.
اگرچه این روند نزولی در سال بعد، یعنی سال ۱۳۹۵ بهبود پیدا کرد. آمارها نشان می‌دهد که در سال ۱۳۹۵ در تهران ۸,۷ هزار فقره پروانه ساختمانی صادر شده است. بررسی فصلی تعداد پروانه‌های ساختمانی صادر شده در کل مناطق شهری نیز نشان می‌دهد که در کل مناطق شهری طی این مدت، هر ساله در فصل زمستان صدور پروانه‌های ساختمانی با رشد تقریبا قابل توجهی روبه‌رو بوده است. بر این اساس، در زمستان سال ۱۳۹۲ بیشترین تعداد پروانه ساختمانی صادر شده است.
در زمستان سال ۱۳۹۵ تعداد پروانه‌ها ساختمانی نسبت به فصل پاییز رشدی حدود ۵۰,۶ درصدی داشته است. در زمستان سال گذشته ۳۵,۴ هزار فقره پروانه ساختمانی در کل مناطق شهری صادر شده؛ این در حالی است که این در حالی است که این تعداد در فصل پاییز ۲۳,۵ هزار فقره، تابستان ۲۷,۴ هزار فقره و بهار ۲۷,۵ هزار فقره بوده است.
پیش بینی‌ها نشان می‌دهد دولت انتظار رشد بخش مسکن و ورود به دوره پیش رونق را در سال جاری دارد چرا که تأثیر بخش‌های دیگر اقتصادی بر رشد اقتصادی در سال ۱۳۹۶ نمی‌تواند همچون دیگر بخش‌ها باشد.
به این ترتیب دولت انتظار دارد با رشد بخش مسکن، این بخش سهم بزرگی از رشد اقتصادی را از آن خود نماید.
بخش مسکن هر چند در حوزه تقاضا برای صدرو پروانه‌های ساختمانی بیش از چهار سال است که با کاهش روبه‌رو بود و برای اولین بار از پس چهار سال، با شرایطی مثبت مواجه شده اما در عین حال باید توجه داشت که رکود در این حوزه به مدتها پیش باز می‌گردد.
این بخش در سال ۱۳۸۶، یعنی ۱۰ سال قبل با شوک قیمتی مواجه شد و همین مسئله سبب بروز بحرانی جدی در این حوزه شد.
برآوردها نشان از طولانی شدن دوره خرید مسکن در ایران دارد و از سوی دیگر کاهش قدرت خرید مسکن سبب شده است خریداران در ایران با مشکلات متعددی مواجه شوند.
اقتصاد ایران در سال‌های اخیر با مشکلاتی متعددی از منظر رویارویی با رکود مواجه شده است. رکود در بخش مسکن دلایلی جدا از رکود در سایر حوزه‌های اقتصادی دارد به همین دلیل خروج از رکود در این حوزه دیرتر از سایر بخش‌های اقتصادی اتفاق افتاد.
افزایش زیربنای طبقات
از سوی دیگر، طبق آمارهای بانک مرکزی، در سال گذشته سطح زیربنای طبقات ساختمان‌ها در کل مناطق شهری ایران ۶۳,۹ میلیون مترمربع برآورد شده که نسبت به سال ۱۳۹۴ با افزایش ۳,۲ درصدی روبه‌رو بوده است.
میزان برآوردی سطح زیربنای طبقات ساختمان‌ها در شهر تهران نیز حدود ۱۳,۴ میلیون مترمربع بوده است. بر این اساس، با توجه به صدور حدود ۸,۷ هزار پروانه ساختمانی در طول این سال در شهر تهران، به طور متوسط زیربنای مربوط به هر پروانه ساختمانی در شهر تهران حدود یک‌هزار و ۵۴۰ مترمربع بوده است.
طی سال‌های ۱۳۹۲ تا ۱۳۹۵ بیشترین میزان برآوردی از سطح زیربنای طبقات ساختمان‌ها در کل مناطق شهری کشور مربوط به سال ۱۳۹۴ با میزان برآورد ۶۱,۹ میلیون مترمربع بوده است. در سال ۱۳۹۲ نیز برآورد سطح زیربنای طبقات ساختمان‌ها براساس پروانه‌های ساختمانی در کل مناطق شهری ۱۲۰,۶ میلیون مترمربع و در سال ۱۳۹۳ حدود ۷۲,۱ میلیون مترمربع گزارش شده بود.
این وضعیت در تهران نیز این‌گونه بود که در سال ۱۳۹۲ حدود ۳۲,۵ میلیون مترمربع، در سال ۱۳۹۳ حدود ۱۶,۴ میلیون مترمربع و در سال ۱۳۹۴ حدود ۱۲,۴ میلیون مترمربع سطح زیربنای طبقات ساختمان‌ها برآورد شده بود. نگاهی به آمارهای فصلی از برآورد سطح زیربنای طبقات ساختمان‌ها در کل مناطق شهری و شهر تهران در سال ۱۳۹۵ نیز نشان می‌دهد که بیشترین میزان برآوردی در کل مناطق شهری در چهارمین فصل سال و در تهران در اولین فصل سال رقم خورده است.
