بنزین بر سر دوراهی افزایش قیمت یا سهمیه‌بندی
حالا از پس مدت‌ها ثبات در قیمت بنزین بار دیگر بحث بر سر افزایش قیمت یا بازگشت سهمیه‌بندی بالا گرفته است.
به گزارش «حملونقل»، افزایش مصرف بنزین در فروردین ماه زنگ‌های هشدار را به صدا درآورده بود. از راه رسیدن ماه مبارک رمضان که با کاهش سفرهای برورن شهری و درون شهری همراه بود، سبب شد داستان کمی متفاوت‌تر از قبل شود اما در تیرماه و با افزایش ۱۲,۶ درصدی مصرف بنزین زمینه برای اتخاذ تصمیم تازه فراهم شد و به این ترتیب مدیرعامل شرکت ملی پخش فرآورده‌های نفتی از پس افزایش قابل توجه مصرف بنزین، این اتفاق را نگران کننده توصیف و تأکید کرده است: چنانچه نتوانیم این روند صعودی مصرف بنزین را کنترل کنیم، دولت و مجلس باید مصوباتی درخصوص تغییر قیمت یا سهمیه‌بندی داشته باشند.
بررسی‌ها نشان می‌دهد میزان مصرف بنزین در فروردین ۹۶ در مقایسه با فروردین پارسال هشت درصد رشد داشت، این آمار در اردیبهشت ماه در مقایسه با مدت مشابه در سال قبل ۸,۶ درصد افزایش داشته است. همان‌گونه که اشاره شد در خرداد به علت مصادف بودن با ماه مبارک رمضان این رشد مصرف ۴,۷ درصد بود اما مصرف بنزین در تیرماه در مقایسه با مدت مشابه سال گذشته ۱۲,۶ درصد رشد را نشان می‌دهد.
به گفته مدیرعامل شرکت ملی پخش فرآورده‌های نفتی در تیرماه به دلیل آغاز فصل مسافرت‌ها و با توجه به افزایش مصرف بنزین روزانه ۸۴ میلیون لیتر بنزین مصرف می‌شود که در مقایسه با تیر سال گذشته ۱۰ میلیون لیتر بیشتر است. ریاحی تأکید کرده هم اکنون برای تأمین بنزین مصرفی مشکلی نداریم اما قطعاً این روند تا حدی می‌تواند پیش برود چون علاوه بر استفاده کامل از توان داخلی ما هم اکنون از بخشی از ذخایر و واردات برای تأمین این مقدار بنزین استفاده می‌کنیم.
وی گفته چنانچه نتوانیم این روند صعودی مصرف بنزین را کنترل کنیم دولت و مجلس باید مصوباتی درخصوص تغییر قیمت یا سهمیه‌بندی داشته باشند و ما به عنوان مجری تنها اجراکننده سیاست‌ها هستیم. به اعتقاد او با اینکه اکنون پاسخگوی نیازهای کشور هستیم اما چنانچه مورد خاصی پیش بیاید مدیریت کلان کشور در این زمینه باید تصمیم گیری کند.
مدیرعامل شرکت ملی پخش فرآورده‌های نفتی گفت: دولت اکنون در قبال سوخت یارانه سنگینی می‌پردازد در صورتی که قیمت سوخت بسیار بالاتر از این نرخ هاست و این موضوع کار کارشناسی می‌خواهد. ریاحی درباره دلایل افزایش مصرف بنزین افزودهدلایل متعددی درباره افزایش مصرف داریم که یکی از اصلی‌ترین آنها افزایش تولید خودرو است.
نقش جاده مخصوصی‌ها
بنزین از سال ۱۳۸۶ بود که با پذیرش نظام سهمیه‌بندی، با کاهش روند رشد مصرف و به عبارت دیگر با کنترل تقاضا مواجه شد. سبد سوختی ایران بر بنزین متمرکز شده است و خودروهای سبک ایرانی بنزین سوز هستند از این رو افزایش قیمت بنزین شمار زیادی از شهروندان را متاثر می‌کند.
سال‌ها رشد بهای بنزین، رشد زنجیره‌ای قیمت کالاها و خدمات را به همراه می‌آورد اما، در یک دهه گذشته رابطه بنزین با تورم به دلیل تغییراتی جدی در عرصه قیمت‌گذاری و کنترل تقاضا تغییر کرد. آنچه در سال جاری افزایش قابل توجه مصرف بنزین را رقم زده است، افزایش تولید خودروها در ایران است.
بررسی‌ها نشان می‌دهد در سال گذشته بیش از یک میلیون و ۳۴۰ هزار دستگاه خودرو در ایران تولید شده است. تولید این تعداد خودرو به معنای ورود یک میلیون و ۳۴۰ هزار دستگاه خودرو به چرخه مصرف در ایران است به این ترتیب تقاضا برای بنزین، در کنه خود رشدی قابل توجه را داراست.
این همه ماجرا نیست چرا که بنا بر اعلام مدیرعامل شرکت ملی پخش فرآورده‌های نفتی در تولید موتورسیکلت هم سال ۹۵ در مقایسه با سال ۹۴ با رشدی حدود ۶۳ درصد روبه‌رو بودیم و تولید این وسیله نقلیه از ۴۵۳ هزار به ۷۳۷ هزار دستگاه افزایش یافت.
ضلع سوم این مثلث نیز با موقعیتی مشابه روبه‌رو بود. واردات خودرو رد سال ۱۳۹۵ افزایشی ۲۱ درصدی را نسبت به سال ۱۳۹۴ ثبت کرد و همین مسئله نشان می‌دهد افزایش تقاضای بالفعل برای مصرف بنزین طبیعی است.
وی یکی دیگر از دلایل بالا بودن مصرف سوخت را بالا بودن عمر بخشی از خودروها دانست و گفته این خودروها علاوه بر مصرف زیاد بنزین آلایندگی زیادی نیز تولید می‌کنند. مدیرعامل شرکت ملی پخش فرآورده‌های نفتی افزوده البته قیمت بنزین دو سال است که ثابت مانده و ارزانی بنزین باعث شده است به نوعی شاهد افزایش بی‌رویه مصرف بنزین باشیم.
بنزین گران می‌شود؟
در چنین شرایطی به نظر می‌رسد قیمت بنزین از پس دو سال ثبات ممکن است دستخوش افزایش شود. پیش از این دولت با هدف از میان بردن رانت‌های موجود و ایجاد شفافیت در اقتصاد نسبت به حذف نظام سهمیه‌بندی اقدام کرد اما، حالا رشد بی‌رویه مصرف بنزین از یک سو و تداوم افزایش تولید خودرو از سوی دیگر، هم‌زمان با عدم خروج خودروهای فرسوده و از رده خارج می‌تواند زمینه‌های بحران را در این عرصه جدی کند.
