◄ مزایای توسعه حملونقل ریلی
حملونقل ریلی دربرگیرنده شبکه حملونقل کالا و مسافر و راه‌آهن سراسری است که می‌تواند حملونقل درون‌شهری را نیز در بر بگیرد. در سال‌های اخیر و در دولت دوازدهم، توجه به حملونقل ریلی مورد توجه قرار گرفت و شاهد اجرای برنامه‌هایی نیز از سوی وزارت راه‌وشهرسازی در بخش ریلی بوده‌ایم.
سیروس جعفری*: حملونقل ریلی دربرگیرنده شبکه حملونقل کالا و مسافر و راه‌آهن سراسری است که می‌تواند حملونقل درون‌شهری را نیز در بر بگیرد. در سال‌های اخیر و در دولت دوازدهم، توجه به حملونقل ریلی مورد توجه قرار گرفت و شاهد اجرای برنامه‌هایی نیز از سوی وزارت راه‌وشهرسازی در بخش ریلی بوده‌ایم.
همچنین عباس آخوندی، وزیر راه‌وشهرسازی پیشنهاد شهرهای ریل‌پایه را مطرح کردند که یکی از حمل‌ونقل‌های ارزان نیز به شمار می‌رود و در آن می‌توان از تراموا، LRT و LRB برای جابه‌جایی مسافران درون‌شهری استفاده کرد. درواقع می‌توان به‌جای توسعه BRT درون‌شهرها از این نوع حملونقل استفاده کرد؛ چراکه BRTها اتوبوس‌هایی هستند که از سوخت فسیلی استفاده می‌کنند و کیفیت و تکنولوژی بالایی نیز ندارند و پس از مدتی فرسوده می‌شوند.
فرسودگی این اتوبوس‌ها در بحث آلایندگی شهرها خود مزید بر علت می‌شود بنابراین بهتر است از اتوبوس‌هایی با حملونقل پاک در درون شهرها استفاده کرد. همچنین این اتوبوس‌ها در کشورهای پیشرفته در ترافیک شهری در حال حمل مسافر هستند و به‌گونه‌ای طراحی شده‌اند که جزء مبلمان شهری به شمار می‌روند. بااین‌حال استفاده از این اتوبوس‌ها در کشور ما مغفول مانده است.
در ۱۰ سال گذشته پیشنهاد استفاده از این اتوبوس‌ها را در کشور با شهرداری مطرح کردیم اما تمایل چندانی به استفاده از این اتوبوس‌ها را نشان ندادند و بهانه‌های نبود بودجه و... را مطرح کردند. خالی از لطف نیست که این نکته را هم ذکر کنیم که در ایران، برداشتن قدم اول برای انجام امور، کار دشواری است و جسارت می‌خواهد؛ بنابراین کمتر کسی مشتاق می‌شود تا به‌عنوان نفر اول از طرح‌ها استقبال کند.
در خصوص توسعه حملونقل ریلی و اختصاص یک درصد از درآمد نفت و گاز به توسعه این بخش نیز در سال گذشته مورد توجه دولت قرار گرفته است.
یکی از دلایل توجه دولت به این بخش، مصرف کمتر سوخت و پاک‌بودن این نوع حملونقل است؛ به‌طوری‌که می‌توان از این نوع حملونقل با نام «حملونقل سبز» یاد کرد.
درواقع، حملونقل ریلی یکی از ضرورت‌های جابه‌جایی مسافر در کشور به شمار می‌رود و به‌جای اینکه در کشور ناوگان دیزلی با آلایندگی بالا را توسعه دهیم، باید به سمت استفاده از دستگاه‌هایی با نیروی برق برویم و این خود باعث می‌شود که تا حدود زیادی بحث آلایندگی در شهرها حل شود و توسعه این موضوع در حملونقل یک مسافر هم توسعه پایدار خواهد شد.
در زمینه اختصاص یک درصد درآمد حاصل از فروش نفت و گاز به حملونقل ریلی نیز که در برنامه پنج‌ساله ششم مطرح‌شده، قرار بر این است که از سال آینده وارد مرحله عملیاتی شود.
این تصمیم را می‌توان یکی از برنامه‌های خوب در حوزه ریلی دانست که برای اینکه درست انجام شود باید از قبل برنامه داشته باشیم و سراغ برنامه‌های فرسوده نرویم. باید به دنبال برنامه‌هایی باشیم که به‌روز باشند و از تکنولوژی‌های روز دنیا استفاده کنند. همچنین این برنامه‌ها باید سازوکار هدفمند داشته باشند و به سمت رانت سوق داده نشوند؛ بنابراین بخش ریلی نیازمند مدیریت قوی‌تر است. بااین‌حال، پروژه‌هایی که وزارت راه وشهرسازی در حوزه تقویت بخش ریلی دارد بسیار عالی هستند.
*عضو انجمن صنفی شرکت‌های حملونقل ریلی
