زلزله، تلنگری برای ایمن سازی ساختمان

'زلزله' از جمله بلایای طبیعی که وقوع آن هیچگاه خبر نمی کند و بهترین راه کاهش خسارت های ناشی از آن، ساخت واحدهای مسکونی امن، مقاوم و ایمن است.

به گزارش ایرنا، کشور ایران بر روی گسل های فراوان از جمله گسل های با روند تقریبی شرقی - غربی، گسل های البرز غربی و آذربایجان، گسل های ایران مرکزی، گسل درونه (گسل بزرگ کویر)، گسل ‌های شرق و جنوب شرقی ایران و گسل های زاگرس قرار دارد که هر روز خطر وقوع زلزله در آن وجود دارد.

از سال 1340 تاکنون 8 زلزله بالای 6.5 ریشتر در ایران رخ داده که در سراسر ایران این زلزله ها خسارت و صدمات مالی و جانی فراوانی برای هموطنان داشته است.

31 خرداد 1369 زلزله ای 7.4 ریشتری شهرهای رودبار و منجیل را لرزاند و 35 هزار نفر کشته شدند، پنجم دی ‌ماه سال 1382 شهر بم را زلزله ای 6.6 ریشتری با خاک یکسان کرد و طبق آمار رسمی 26 هزار قربانی برجای گذاشت، پیشتر و در دهه های 40 و50 نیز بویین زهرا، طبس، قائنات، دشت بیاض و فردوس را زلزله های بالای 6.5 ریشتری مرگبار با خاک یکسان کرد و بیش از 60 هزار نفر در آن چند زلزله کشته شدند.

زلزله 7.3 ریشتر 21 آبان در 11 کیلومتری بخش ازگله، 32 کیلومتری شهرستان سرپل ذهاب در غرب کرمانشاه روی داد که 444 کشته و بیش از 12 هزار مصدوم داشت.

این زلزله به هفت شهرستان و بیش از یک هزار روستای استان کرمانشاه خسارت وارده کرد که در این زلزله حدود 30 هزار واحد مسکونی به طور کامل تخریب و یا دچار خسارت کلی و جزیی شد.

برخی کشورهای آسیایی با وجودی که زلزله ‌های با ریشتر بالا در آنها رخ می دهد، به دلیل تدابیر انجام شده در آن کشور از جمله مقاوم سازی و ایمن سازی سازه های ساختمانی، آسیب‌ ها و خسارت های بسیار کمتری نسبت به ایران در آنها رخ می دهد.

به گزارش ایرنا، فریبا کارگران بافقی؛ زمین شناس معتقد است: زلزله 8 ریشتری در ژاپن، هیچ آسیبی به این کشور وارد نمی کند و حتی زلزله 2011 ژاپن تخریبی نداشت.

این زمین شناس گفت: اگر سازه ها مقاوم باشد زلزله 8 ریشتری هم نمی تواند باعث ایجاد خسارت شود، ولی متاسفانه در کشورهای جهان سوم، زلزله هایی با بزرگی 5 ریشتر هم باعث ایجاد خسارت و خرابی می شود.

یک کارشناس مسکن در چهارمحال و بختیاری نیز گفت: ایران با موقعیت خاص جغرافیایی و قرارگیری بر روی گسل ها و کمربندهای فعال لرزه ای بعنوان یک کشور در معرض زلزله و تهدیدات طبیعی و البته قابل کنترل قرار دارد.

مجید نیکخو در گفت وگو با گزارشگر ایرنا اظهار کرد: بیش از نیمی از مساحت کشور با خطر نسبی متوسط و بالای زلزله روبه رو بوده و ساختمان های غیر ایمن با خسارت های احتمالی و جدی مالی و جانی تهدید می شوند.

این کارشناس مسکن گفت: تخریبی که در چند بلوک تکرار شده و در تصاویر منتشر شده تخریبی زلزله کرمانشاه قابل مشاهده است، در برخی ساختمان ها ستون کنار راه پله در چندین طبقه پایین اجرا شده است که به نظر می رسد دلیل آن اجرای تیر در تراز طبقه روی پاگرد بوده که باعث ایجاد ستون کوتاه شده است.

نیکخو اظهار کرد: در بلوک های مسکونی به خصوص مسکن مهر تخریب شده در کرمانشاه در برخی موارد دیوار پیرامونی که این دیوارها میانقابی نبوده و روی پیشروی سقف بنا شده است، به دلیل وزن نما به بیرون پرتاب و باعث تلفات جانی رهگذران بوده است.

وی افزود: در اکثر موارد ساختمان ها اسکلت های غیر سازه ای، دیوارهای منتهی به ستون راه پله به دلیل اجرا نشدن مطابق استانداردها و اصول ایمنی ساختمان سازی فرو ریخته است.

رئیس اداره نظام مهندسی و کنترل ساختمان و فن آوری های نوین ساخت اداره کل راه و شهرسازی چهارمحال و بختیاری ادامه داد: اگر مبحث دوم مقررات ملی ساختمان به عنوان راهکار اصلی و نقشه راه مورد توجه مهندسان رشته های ساختمان سازی به خصوص طراحان و ناظران اصلی سازه ها قرار گیرد، ساختمان ها ایمن و مقاوم احداث می شود.

به گفته نیکخو، در برخی موارد تخلف هایی در ساختمان سازی از سوی طراحان ساختمان در تایید نقشه ها، مهندسان فنی در اجرا و مراجع صدور پروانه صورت می گیرد که منجر به احداث ساختمان غیرمقاوم می شود.

وی تاکید کرد: اگر ناظر دارای صلاحیت در ساختمان سازی براساس ضوابط قانونی گزارش های پنج مرحله ای انجام عملیات را به مراجع صدور پروانه و سازمان های نظام مهندسی تحویل دهد و تخلفات ساختمانی را به محض رخ دادن به شهرداری و سازمان نظام مهندسی اطلاع دهند و مراجع صدور پروانه نیز براساس قانون از ادامه انجام عملیات تا رفع تخلف جلوگیری کنند، شاهد مشکلاتی و خسارت های جانی و مالی فراوانی برای مردم نخواهیم بود.

این کارشناس مسکن سازی ادامه داد: سازندگی مسکن و ساختمان مطابق مبحث دوم مقررات ملی ساختمان غیر قابل انکار است و نباید به سمت و سوی کار غیر اصولی حرکت کند.

نیکخو تصریح کرد: ایمن سازی و مقاوم سازی مدارس، ساختمان های تجاری، اداری، مسکونی و بیمارستان ها و ساختمان هایی که به نحوی در مدیریت بحران در حوادث نقش تعیین کننده دارند، در سطح کشور ضروری و اجتناب ناپذیر است.

رئیس سازمان نظام مهندسی چهارمحال و بختیاری نیز گفت: سازمان نظام مهندسی کشور مباحثی راجع به مقررات ملی ساختمان از جمله مبحث 22 این مقررات در خصوص مرمت و نگهداری ساختمان ها و تاسیسات استفاده شده در ساختمان اشاره دارد، که در ساختمان سازی باید از آن بهره گیری کرد.

سیامک مشرف در گفت و گو با گزارشگر ایرنا اظهار کرد: کشورهایی که از لحاظ فنی و قوانین مربوطه صنعت ساختمان پیشرفته تر هستند، بودجه ای سالانه برای بازرسی های فنی دوره ای متناوب از ساختمان ها برای بررسی و ارائه گزارش به مسئولان ارشد تخصیص می دهند.

به گفته وی، در ساختمان سازی و بکارگیری نوع مصالح نباید سنتی سازی اقدام شود و باید پذیرفت که در امر ساختمان سازی باید از کارشناسان هر رشته که تخصص و تجربه داشته و مهندسان ناظر استفاده کرد.

مشرف تصریح کرد: اگر دولت در زمان ساخت و ساز مسکن رعایت مقررات ملی ساختمان سازی را ملزم کند در صورت بروز حوادث و بلایای طبیعی و غیر طبیعی صدمات و خسارت تحمیلی بر مردم و دولت کمتر است.

به گفته وی، در ساخت و سازهای مسکن مهر در سال های گذشته با حداقل قیمت و در بسیاری موارد بدون نظارت کار کارشناسی در طراحی و اجرای نقشه، ساخت و ساز و صدور مجوز باعث احداث واحدهای بدون ایمن و مقاوم شد.

مشرف افزود: در بسیاری موارد در سال های گذشته به خصوص یک دهه گذشته در تمامی مراحل ساختمان سازی از کارشناسان با تجربه و متخصص استفاده نشده و مسکن سازی به تعاونی ها که تخصص فنی و کارشناسی مسکن سازی ندارند، تحویل شده است.

رئیس سازمان نظام مهندسی چهارمحال و بختیاری با بیان اینکه باید با صرفه جویی در منابع ملی هر ساله عمر مفید ساختمان ها را افزایش داد، تصریح کرد: خطر تخریب ساختمان ها در مواقع بروز حوادث و بلایا در تمامی استان های کشور نظیر کرمانشاه وجود دارد.

زلزله 7.3 ریشتری 21 آبان در 11 کیلومتری بخش ازگله، 32 کیلومتری شهرستان سرپل ذهاب در غرب مرکز کرمانشاه رخ داد که 444 کشته و 12 هزار و 386 مصدوم داشت.

این زلزله به هفت شهرستان و بیش از یک هزار روستای استان کرمانشاه خسارت وارده کرده است.

در این زلزله حدود 30 هزار واحد مسکونی به طور کامل تخریب و یا دچار خسارت کلی و جزئی شده است.