جاده‌های هوشمند رانندگان را تنها نمی‌گذارند
تین نیوز | فاطمه یار محمدی در خصوص کنترل هوشمند جاده های کشور در روزنامه اطلاعات نوشت: بسیاری از ما در جریان سفرهای درون و برون شهری، شاهد اجرای طرحی به نام «كنترل هوشنمد ترافیك و نظارت بر تخلفات و سرعت غیرمجاز خودروها» مامورانی را می‌بینیم كه در كنار جاده‌ها به وسیله دوربین‌های نصب شده بر روی سه پایه‌ها، در حال نظارت بر رفت و آمد خودروها هستند و یا در خیابان‌ها اگر كمی سرمان را بالا بگیریم، دوربین‌هایی را می‌بینیم كه از رانندگی خلافكاران، عكس می‌گیرند. در چند سال اخیر ورود سیستم‌های نظارتی هوشمند به برنامه كنترل ترافیك و تخلفات
رانندگان، سبب شده است پلیس راهنمایی و رانندگی در بسیاری از نقاط بدون در اختیار گرفتن نیروی انسانی، بیشتر و بهتر بتواند تخلفات رانندگی را در خیابان‌ها و جاده‌ها كنترل كند كه عاملی برای كاهش تلفات ناشی از حوادث رانندگی دركشورمان ـ كه رقم آن سالانه 27 هزار كشته برآورد شده است ـ محسوب میشود.
در كنار این موضوع توجه دادن مردم به نحوه درست رانندگی و زنده كردن برخی از مقررات و قوانینی كه مغفول مانده بود، مثل بستن كمربند ایمنی و فرهنگ‌سازی رانندگی درست، دستاوردهای دیگری است كه به كاهش حوادث رانندگی و قربانیان آنها منجر شدو حالا پس از گذشت10 سال از دستیابی به این موفقیت‌ها در كنار تاكید مسئولان، ضرورت تولید خودروهای ایمن و گذاشتن آپشن‌های مورد تائید جهانی در آنها و از جمله ترمزهای«ای بی اس» و كیسه هوا(ایربك)، شاهد كاهش آمار تلفات تصادفات رانندگی در كشور از28 هزار به 17 هزار نفر در سال هستیم كه به گفته كارشناسان، این رقم با فرهنگ‌سازی
در زمینه عبور و مرور و توجه دادن بیشتر رانندگان به اینكه خود پلیس خود باشند و بدانند كه چشمان هوشمندی آنان را كنترل می‌كند و تخلفات‌شان مانند گذشته پنهان نمی‌ماند، می‌تواند كاهش یابد. همچنین اصلاح نقاط حادثه خیز جاده‌ها و ایجاد استراحتگاه‌هایی كه رانندگان در مواقع خستگی و خواب‌آلودگی بتوانند در آنجا استراحت كنند، جانمایی درست تابلوهای هشدار دهنده و علائم رانندگی، به كار گیری سنسورهای هشدار دهنده درجاده‌ها و بهره‌مندی كامل خودروهای تولیدی از استانداردهای جهانی، می‌تواند به كاهش تلفات حوادث رانندگی كمك كند.
اهمیت جان انسان‌ها
سردار اسكندر مومنی ـ رئیس پلیس راهور نیروی انتظامی كه طی چند سال اخیر تلاش‌های بسیاری را در زمینه ایجاد مدیریت یكپارچه حمل و نقل داشته است تا همگان نقش خود را در بهبود كیفیت جاده‌ها، امداد رسانی وتولید خودروهای ایمن ایفا كنند، كاهش رقم كشته‌شدگان حوادث جادهای از 28 هزار نفر به 17 هزار نفر ابراز خرسندی می‌كند، اما معتقد است اهمیت و ارزشی كه دین مبین اسلام برای جان انسان‌ها قائل شده، بسیار والاست و همه دستگاه‌ها و مسئولان باید برای رساندن این رقم به حداقل‌ها، تلاش‌هایشان را بیشتر كنند.
وی با اشاره به اینكه در 10 سال گذشته تعداد خودروها در كشور 135درصد رشد داشته است، به گزارشگر روزنامه اطلاعات می‌گوید: در سال 1384 تعداد خودروها در كشور 5/7 میلیون دستگاه برآورد شده بود كه این رقم در حال حاضر به 18 میلیون دستگاه رسیده است. تعداد گواهینامه‌های رانندگی هم كه تا سال 1384 حدود18 میلیون فقره بود، در حال حاضر به 34 میلیون گواهینامه رسیده است. همچنین به ازای هر10 هزار خودرو 9/5 نفر كشته در كشورمان ثبت شده، كه میانگین آن در دنیا 5/7 نفر و بیشتر از ایران است.
سردار مؤمنی اظهار می‌دارد: در حال حاضر بیش از یك میلیارد و 700 میلیون دستگاه وسیله نقلیه موتوری در دنیا وجود دارد و نیز بیش از یك میلیون و 300 هزار نفر در سال بر اثر حوادث رانندگی در جهان كشته می‌شوند.
وی رویكردهای اصلی پلیس برای كاهش تلفات جادهای را فعالیت‌های فرهنگی و آموزشی می‌داند و می‌افزاید: برخی افراد در رانندگی با شتاب عمل می‌كنند كه باید اولویت اول، تغییر در رفتار رانندگی آنان از طریق اجرای برنامه‌های آموزشی و فرهنگی باشد كه البته همین عامل در چند سال اخیر سبب كاهش تلفات جادهای شده است.
رئیس پلیس راهور ناجا، استفاده گسترده از سیستم‌های كنترل هوشمند را مورد تاكید قرار می‌دهد و می‌گوید: معتقدیم كه اگر فقط یك‌سال جریمه‌های دریافتی از رانندگان را به توسعه سیستم‌های هوشمند در جاده‌ها اختصاص دهند، بیش از 40 درصد تصادفات كاهش می‌یابد. البته نظارت مردم بر عملكرد خود و دیگر رانندگان و همكاری با سامانه‌هایی از جمله سامانه تلفنی1101120 پلیس راهور هم كه در وسایل نقلیه برون‌شهری نصب شد‌ه‌است، می‌تواند مؤثر باشد.
خسارات هنگفت حوادث جادهای
خسارت‌های مالی تصادفات جادهای، طبق آمارهای اعلام شده از سوی وزارت كشور و پلیس راهنمایی و رانندگی، سالانه 7 تا8 هزار میلیارد تومان است كه شامل ارقام ملموس و خسارت‌های فیزیكی، پرداخت خسارات خودروها، هزینه‌های بیمارستانی و پرداخت دیه فوت و نقص عضو است كه این رقم معادل 14 درصد تولید ناخالص داخلی طبق قیمت‌های جاری است. اما اگر خسارات معنوی و ارزش فرصت‌های از دست رفته مربوط به افراد فوت شده و مجروحان حوادث را به خسارات مادی آن اضافه كنیم، رقم خسارات تصادفات جادهای به 8 تا 10 درصد تولید ناخالص داخلی كشور می‌رسد.
تجهیزات راه‌های شریانی كشور
در حال حاضر تقریباً17 میلیون دستگاه خودرو در سطح جاده‌های ایران رفت و آمد می‌كنند و این رقم رو به افزایش است. در چنین شرایطی جریمه رانندگان به صورت دستی و حضور فیزیكی پلیس برای كنترل سرعت رانندگان خودروها، امكان پذیر نیست و از این رو به یك روش جدید نیاز است تا كنترل ترافیك جاده‌ها بهتر صورت می‌گیرد.
مهندس عباس آخوندی ـ وزیر راه و شهرسازی از افزایش دوربین‌های كنترل سرعت طی 3 سال آینده به 2280 دستگاه در 34 هزار كیلومتر راه‌های شریانی كشور خبر داده و گفته است. با این برنامه‌ریزی این امكان به وجود می‌آید كه سرعت لحظه‌ای و سرعت میانگین خودروها بین 2 دوربین كنترل و ثبت شود و همچنین عبور از خط ممتد نیز در این دوربین‌ها به ثبت برسد.
وی می‌افزاید: علاوه بر نصب دوربین‌ها، راه‌های شریانی كشور به فیبر نوری مجهز می‌شوند و همه دوربین‌ها هم به یك مركز كنترل پیوند می‌خورند تا بتوان 17 میلیون دستگاه خودرویی را كه در سطح جاده‌های كشور نیز رفت و آمد می‌كنند، شناسایی كرد. به این ترتیب همه اطلاعات یكپارچه می‌شوند و در نهایت اگر تخلفی انجام پذیرد، برگه جریمه صادر خواهد شد.
این كار بسیار بزرگی است كه توسط مهندسان ایرانی به اجرا در می‌آید. امیدوارم با اجرای این پروژه، بهره‌وری مدیریت راه‌ها افزایش یابد و از جان‌های ارزشمند بسیاری از هموطنان‌مان، محافظت شود.وزیر راه و شهرسازی در پاسخ به این سئوال كه آیا همه دوربین‌های كنترل سرعت فعال و به خط هستند، اظهار می‌دارد: آمار پلیس نشان می‌دهد كه هر جا دوربین نصب شده، در 6 ماه اول تصور اغلب رانندگان این بوده است كه آنها غیرفعالند اما بعد از مدتی دوربین‌ها كاركرد خود را نشان داده‌‌اند بنابراین در مكان‌هایی كه دوربین‌ها عملكرد درستی داشته‌اند، آمار تخلفات
رانندگی به حداقل رسیده است.
مهندس آخوندی، با بیان این كه ویژگی هوشمندسازی كنترل ترافیك جاده‌ها یكپارچگی آن است، می‌افزاید: در حال حاضر رانندگان480 هزار دستگاه كامیون در كشور كارت سوخت دارند و این در حالی است كه حدود 100 هزار دستگاه كامیون حداقل در سال گذشته هیچ بارنامه‌ای را از سازمان راهداری و حمل و نقل جادهای دریافت نكرده‌اند و هیچ اطلاعی از فعالیت‌هایشان در دست نیست و از اینرو می‌بینیم كه مدیریت سوخت خودروهای كشور تا چه میزان به اطلاعات نیاز دارد. به این ترتیب مواردی مانند مدیریت سوخت ترانزیت كالا، افزایش درآمدهای ترانزیتی و توزیع یكنواخت بار در سطح جاده‌ها، به
هوشمندسازی جاده‌ها نیاز دارد.
اصلاح رفتار رانندگان
سردار موسی امیری ـ جانشین رئیس پلیس راهور ناجا، سهم 400 دوربین ثبت تخلف از صدور قبوض جریمه را 5/23 درصد اعلام می‌كند و به گزارشگر روزنامه اطلاعات می‌گوید:
ـ هوشمندسازی كنترل جاده‌ها، رفتار رانندگان را اصلاح می‌كند. تجربه نشان داده است در محورهایی كه دوربین‌های هوشمند كنترل سرعت نصب شده، تعداد تخلفات رانندگی به یك‌پنجم كاهش یافته است و این نشان می‌دهد كه بدون حضور فیزیكی پلیس، رفتار رانندگان در آن محورها اصلاح شده است. راهبرد نیروی انتظامی این است كه 85 درصد حاكمیت قانون بدون حضور پلیس باشد و فقط 15 درصد موارد آن با حضور فیزیكی پلیس، اعمال شود.
این كارشناس پلیس راهور می‌افزاید: دوربین‌های هوشمند حضور فیزیكی پلیس را در جاده‌ها كاهش می‌دهد و سبب میشود رانندگان متخلف بدون چك و چانه زدن با مأموران پلیس راهور برای جریمه نكردن آنان، رفتارهای رانندگی خود را اصلاح كنند و بدانند كه ارتكاب هر تخلف، هزینه‌ای به زندگی آنان تحمیل خواهد كرد.
حركت در مسیر فناور‌های روز
مهندس داود كشاورزیان ـ رئیس سازمان راهداری و حمل و نقل جادهای كشور هم نقش عامل انسانی را در سوانح رانندگی قابل توجه می‌داند و می‌گوید: بدون شك نصب سیستم‌های هوشمند در جاده‌ها در اصلاح رفتار رانندگان پرخطر، بسیار تأثیرگذار است، زیرا برخی از رانندگان بدون توجه به قوانین و مقررات در بروز حوادث رانندگی نقش بسیار زیادی دارد.
معاون وزیر راه و شهرسازی با اشاره به وظایف سازمان، یادشده، در خصوص نگهداری از راه‌ها، نظارت بر وضعیت جاده‌ها، كنترل رفتار كاربران، تحلیل شبكه و كمك به نوسازی ناوگان عمومی كشور، اظهار می‌دارد: در تمامی این موارد تلاش داریم از فناوری‌های روز جهانی استفاده كنیم كه خوشبختانه در این زمینه فاصله چندانی با دنیا نداریم و فناوری‌های آنها با تأخیر كوتاه به كشورمان انتقال می‌یابد.
كاهش تلفات حوادث رانندگی
مركز تحقیقات سازمان پزشكی قانونی كشور در گزارشی، آمار متوفیان ناشی از حوادث رانندگی را در سال‌های 1380 تا 1392 بررسی كرده است در این گزارش آمده است: دردوره سال‌های 1380 تا 1392 تلفات ناشی از حوادث رانندگی بعد از یك دوره افزایش سالیانه، با تدابیر اتخاذشده روند كاهشی به خود گرفته است. در این دوره طی سال‌های 1380 تا 1384 همواره تعداد متوفیان افزایش داشته، به‌طوری كه از هزار و 727 نفر در سال 1380 هزار و 759 نفر در سال 1384 رسیده و افزایش 18/10 درصدی در سال داشته است.
در همین دوره بیشترین رشد به میزان 6/17 درصد و مربوط به سال 1382 و كمترین رشد به مقدار 4/1 درصد مربوط به سال 1383 بوده است.
توقف رشد و كاهش تعداد متوفیان حوادث رانندگی از سال 1385 شروع شده است. در این سال تعداد مرگ‌و‌میرها از 27 هزار و 759 نفر در سال 1384 به 27 هزار و 567 نفركاهش یافته است كه معادل 69/0 درصد است كه این آغاز كاهش تلفات ناشی از حوادث رانندگی به حساب می‌آید.
این كاهش طی دوره 1385تا 1392، به جز سال‌های 1387 و1389 كه هریك رشدی معادل9/1 و 2/1 درصد نسبت به سال قبل خود داشته‌اند، همواره ادامه داشته است، به طوری كه در سال 1392 تعداد تلفات حوادث رانندگی 17 هزار و 994 نفر بوده كه بر اثر تمهیدات اندیشیده شده، به حدود 17 هزار نفر كاهش یافته است.
دانستن و به كار بستن
سرهنگ عین‌الله جهانی ـ معاون امور اجتماعی پلیس راهور ناجا در گفتگو با گزارشگر روزنامه اطلاعات درباره راهكارهای پیشگیری از تصادفات رانندگی می‌گوید: اگر رانندگان شرایط پیشگیری از تصادفات را بدانند و آنها را واقعاً به كار ببندند، مطمئنا درصد زیادی از سوانح رانندگی كاهش می‌یابد. یك بخش از تحقق پیشگیری از تصادفات؛ دانستن است و بخش مهم دیگر كه بسیار تأثیرگذار است، «به كار بستن» و استفاده صحیح از این روش‌‌ها در رانندگی است. او می‌افزاید: از جمله عوامل پیشگیری از تصادف‌های رانندگی، رعایت كردن فاصله طولی است. ازدحام بیش از حد خودروها
بدون رعایت فاصله‌های طولی سبب وقوع تصادفات میشود. اگرچه سیستم‌های مدرن ایمنی خودروها مانند ترمزهای ضدقفل و كنترل مسیر، می‌تواند در این امر مؤثر باشد، ولی دقت و رعایت رانندگان در حفظ فاصله با خودروهای جلویی، بسیار حائز اهمیت است.
سرهنگ جهانی رعایت سرعت مطمئنه را عامل دیگری برای رانندگی سالم می‌داند و می‌گوید: مشكل بسیاری از رانندگان، داشتن سرعت‌های غیرمجاز است. برای مثال در حالی كه سرعت 110 كیلومتر بر ساعت در بزرگراه‌ها قانونی است اگر شما زمانی كه باران شدیدی می‌بارد، آهسته حركت نكنید، دامنه و شفافیت دید و نیز توانایی متوقف كردن خودرو شما كاهش می‌یابد و امكان تصادفات را افزایش می‌دهد. همچنین اگر در جادهای ناآشنا بخصوص با پیچ‌های تند و كور رانندگی كنید، قادر نیستید با سرعت یك راننده بومی كه از آن جاده عبور می‌كند، حركت كنید. او اضافه می‌كند: رانندگی كه یك فعالیت
پیچیده است، به تمركز بالا نیاز دارد و هرگونه پرداختن همزمان به امور دیگر مثل حرف‌زدن با تلفن همراه، فرستادن پیامك، خوردن، خواندن، صحبت با سایر سرنشینان،برداشتن چیزی از داخل داشبورت خودرو و خیره شدن به جاده، سبب كاهش دقت و حواس در رانندگی و وقوع تصادف میشود.
جاده هم كمك خواهد كرد!
معاون اجتماعی پلیس راهور ناجا تاكید می‌كند: از جریان ترافیك عقب نمانید و سعی كنید همراه با آن، حركت كنید. اگر راننده خودرو عقب خودروی شما تمایل به سرعت بیشتر دارد، بهترین كار اجازه دادن به او برای عبور از خودرو شماست. در هر زمان بهتر و مطمئن‌تر است تا همراه جریان ترافیك، اجرای محدودیت‌های سرعت را به پلیس واگذار كنید.
این كارشناس ارشد ترافیك اظهار می‌داد: هر راننده با قصد سبقت گرفتن و حتی سبقت‌های مجاز، ابتدا انحراف به چپ پیدا می‌كند تا قصد خود را به انجام برساند و همین عامل در بیشتر مواقع موجب تصادف میشود از اینرو اگر قصد انحراف به چپ برای انجام سبقت مجاز را دارید، كاملاً هوشیارانه عمل كنید و با میدان دید كافی و بدون ریسك به این كار مبادرت ورزید. چرا كه بخش مهمی از عوامل شكل‌دهنده تصادفات، انحراف به چپ رانندگان است. بستن كمربند ایمنی، نكته دیگری است كه سرهنگ جهانی درباره آن می‌گوید: داشتن تجهیزات مورد نیاز مانند كمربند ایمنی در خودر و استفاده درست از آن،
اگرچه نمی‌تواند از وقوع تصادفات رانندگی پیشگیری كند، اما رانندگان خوب می‌دانند و به تجربه دریافته‌اند كه كمربندهای ایمنی در كاهش موارد جرح یا فوت‌های ناشی از تصادفات، به شدت تأثیرگذار است و جان رانندگان و سرنشینان خودروها را هنگام تصادف، تا حد زیادی مصون نگه می‌دارد.
او سپس به ضرورت استفاده درست از آینه‌های خودرو اشاره می‌كند و می‌افزاید: زمان ترمز زدن یا تغییر مسیر، خود را با شرایط محیط پیرامون و كاركرد رانندگان دیگر و عابران پیاده تطبیق دهید و حركت‌هایشان را پیش‌بینی كنید. بهترین راننده همیشه «هوشیاری موقعیتی» خود را حفظ می‌كند، تا از آنچه در اطراف و پشت سرش رخ می‌دهد، آگاه باشد.
معاون امور اجتماعی پلیس راهور ناجا توصیه می‌كند: چراغ‌های راهنمای خودرو، وسایل اضافی نیست و از اینرو ضرورت دارد راننده هنگام گردش به چپ یا راست، مسیر خود را با چراغ راهنما به دیگر رانندگان اطلاع دهد. سرهنگ جهانی، بازدیدهای ایمنی از خودرو را هم یكی از عوامل مهم كاهش حوادث رانندگی می‌داند و می‌افزاید: وقتی راننده‌ای از میزان بودن فشار باد لاستیك‌‌ها،سالم بودن چراغ‌های اصلی و راهنما، اندازه‌گیری بنزین، روغن و آب، سالم بودن شیشه شوی، برف پاك كن و بوق، تمیز بودن آینه‌‌ها و شیشه‌‌ها، خلاصی فرمان، ترمزها و به طور كلی سلامت خودرو
مطمئن باشد، می‌توان امید داشت كه جاده هم او را در سالم رسیدن به مقصد، كمك خواهد كرد!
