سد تبلیغاتی در جذب گردشگر ورودی
۲۶۵ میلیارد ریال برای برگزاری و شرکت در نمایشگاه‌ها، جشنواره‌ها و رویدادهای تخصصی مرتبط، ۳۷۵ میلیارد ریال هزینه تبلیغات رسانه‌ای و محیطی داخلی و خارجی، ۱۴۷ میلیارد و ۵۰۰ میلیون ریال برای تهیه و توزیع اقلام تبلیغاتی و ۲۵ میلیارد ریال کمک به فعالان غیردولتی گردشگری در جذب گردشگران؛ بودجه‌ای است که سال ۹۷ برای جذب گردشگران ورودی به کشور در نظر گرفته شده است.
۲۶۵ میلیارد ریال برای برگزاری و شرکت در نمایشگاه‌ها، جشنواره‌ها و رویدادهای تخصصی مرتبط، ۳۷۵ میلیارد ریال هزینه تبلیغات رسانه‌ای و محیطی داخلی و خارجی، ۱۴۷ میلیارد و ۵۰۰ میلیون ریال برای تهیه و توزیع اقلام تبلیغاتی و ۲۵ میلیارد ریال کمک به فعالان غیردولتی گردشگری در جذب گردشگران؛ بودجه‌ای است که سال ۹۷ برای جذب گردشگران ورودی به کشور در نظر گرفته شده است.
به گزارش تین‌نیوز به نقل از روزنامه دنیای اقتصاد، با این وجود مشخص نیست این هزینه‌ها در موارد خاص خود به کار برده شده یا خیر. از طرفی نیز بسیاری از فعالان بخش خصوصی معتقدند اکثر هزینه‌ها و اقدامات کلان لازم برای تبلیغات و بازاریابی گردشگری از جمله تبلیغات رسانه‌ای، محیطی، برگزاری نمایشگاه، رویداد و... برعهده دولت است؛ که البته به باور این فعالان، آنطور که باید عملی نمی‌شود.
سد تبلیغاتی در جذب گردشگر ورودی
این نارضایتی می‌تواند دو فرضیه را به دنبال داشته باشد؛ نخست آنکه چنین بودجه درنظر گرفته شده‌ای برای بخش تبلیغات و بازاریابی در حوزه جذب گردشگر ورودی، کافی نیست و دیگر آنکه این میزان بودجه برای رونق بازاریابی و تبلیغات به‌درستی مدیریت نمی‌شود. حالا یک چرخه همیشگی در این خصوص وجود دارد؛ دولت از یکسو اعلام می‌کند بودجه کافی برای تبلیغات ندارد و از سوی دیگر بخش خصوصی از عدم مدیریت درست انتقاد می‌کند. در این میان قربانی چنین کش و قوس‌هایی، فرآیند جذب گردشگر ورودی است که همچنان نتوانسته آنطور که باید از شرایط ارزان شدن سفر استفاده کند؛ مساله‌ای که یکی از مهم‌ترین علت‌های آن به عدم استراتژی مناسب برای تبلیغات برمی‌گردد. سوالی که در این بین پیش می‌آید این است که آیا تنها دولت در این زمینه نقش دارد و سهم بخش خصوصی در این میان چیست؟
تلاش خصوصی‌ها در حد توان
فعالان گردشگری در بخش خصوصی بر این باور هستند که آنچه در توان این بخش برای جذب گردشگر ورودی بوده را به مرحله اجرایی گذاشته‌اند و آنچه موجب شده فعالیت آنها محدود به آنچه تاکنون رخ داده شود، موانعی است که در حال حاضر بر سر فعالیت‌های آنها به وجود آمده و بخش اعظم این موانع را بخش‌های دولتی موجب شده‌اند.
حرمت‌الله رفیعی، رئیس انجمن صنفی دفاتر خدمات مسافرت هوایی و جهانگردی ایران با تاکید بر این موضوع می‌گوید: بخش خصوصی به اندازه توانی که دارد در تبلیغات ورود کرده است. بخش کلان تبلیغات در دست بخش خصوصی نیست و این دولت‌ها هستند که با برگزاری نمایشگاه‌های بین‌المللی و انجام مکاتبات لازم شرایط را برای حضور دفاتر در نمایشگاه‌ها فراهم می‌کنند.
او ادامه می‌دهد: چنین فعالیت‌هایی از سوی بخش دولتی در تمام جهان مرسوم است و قاعدتا بخش خصوصی تنها می‌تواند طیف تبلیغاتش را به اندازه دفتر خدمات مسافرتی خود محدود کند.
رفیعی با اشاره به وجود ۵ هزار دفتر مسافرتی موجود در کشور به این نکته تاکید می‌کند که از این تعداد تنها ۱۰ تا ۱۵ آژانس هستند که هر ساله در نمایشگاه‌های بین‌المللی اجازه ورود دارند و می‌گوید: در حال حاضر کمتر از ۱۰ درصد دفاتر فعال کشور می‌توانند در زمینه توریست ورودی فعالیت داشته باشند. از این رو، فعالان آژانس‌دار از خود می‌پرسند چرا باید سایر آژانس‌ها بابت گردشگری ورودی که حوزه‌شان نیستند تلاش کنند؟
واگذاری بخش‌های دولتی به خصوصی‌ها
رئیس انجمن صنفی دفاتر خدمات مسافرتی ایران با ارائه پیشنهاد ایجاد شرایط مساعد جهت ورود سایر آژانس‌ها به بخش گردشگر ورودی توضیح می‌دهد: دولت باید شرایطی را فراهم کند تا سایر دفترها نیز بتوانند در زمینه تورهای ورودی فعالیت داشته باشند. اگر برگزاری نمایشگاه‌های بین‌المللی به بخش خصوصی داده شود، آن وقت است که باقی دفاتر نیز می‌توانند فعالیت‌های پویاتری در زمینه گردشگر ورودی داشته باشند.
او معتقد است تا زمانی که بخش دولتی و خصوصی در این زمینه با یکدیگر جلسات مستمر نداشته باشند، موانعی که بر سر راهشان وجود دارد را بیان نکنند و در نهایت به ارائه راهکار نپردازند نمی‌توان در کوتاه مدت از چنین شرایطی بهره‌برداری مناسب صورت داد و استفاده نکردن از این موقعیت کوتاه‌مدت در درازمدت نیز ثمری به همراه نخواهد داشت.
حرمت‌الله رفیعی در نهایت به نبود زیرساخت‌های پذیرش گردشگر ورودی نیز اشاره می‌کند و می‌گوید: با وجود آنکه ایران ظرفیت مناسبی برای پذیرش گردشگر خارجی دارد؛ اما زیرساخت‌ها در این زمینه همچنان فراهم نیست. باید با برگزاری نشست‌های مشترک بخش دولتی و خصوصی این موارد را مورد بررسی قرار دهیم. در حال حاضر زمان بهره‌برداری از این شرایط است. آژانس‌ها نیز بارها اعلام آمادگی کرده‌اند که مایل هستند به سمت ورود توریست خارجی سوق پیدا کنند.
ضرورت تبلیغات برای نمایش امنیت ایران
اما نگرانی از نبود امنیت در کشور و همچنین مشکل سفر به آمریکا در صورت سفر به ایران برای گردشگرانی که بدون ویزا امکان سفر به کشورهای زیادی از جمله آمریکا را دارند، از مهم‌ترین دلایلی عنوان می‌شود که مانع جلب توجه توریست‌های خارجی به رغم ارزان شدن سفر به ایران شده است؛ اتفاقی که البته می‌توان با کمک تبلیغات مثبت جهانی آنها را برطرف کرد. محمود بنکدارنیا، عضو هیات مدیره جامعه تورگردانان ایران در این خصوص می‌گوید: بخش خصوصی جهت جذب گردشگر تمام تلاش خود را می‌کند و هر راهکاری که به نظرش برسد را قطعا اجرایی خواهد کرد؛ اما در حال حاضر دولت باید بداند تا زمانی که توریست خارجی جهت انتخاب یک مقصد گردشگری احساس امنیت نکند آن کشور هرچقدر هم ارزان باشد او اقدام به سفر به این کشور نخواهد کرد.
او در ادامه می‌گوید: در حال حاضر وقتی آمریکا اعلام کرده کسی که به ایران سفر کند حتی اگر تا قبل از آن بدون ویزا می‌توانسته به آمریکا بیاید دیگر نمی‌تواند به آمریکا بیاید و باید برای گرفتن ویزا اقدام کند، مشخص است که دست و دل یک گردشگر برای آمدن به ایران خواهد لرزید. حتی اگر مُهری هم بر گذرنامه او نخورد؛ چراکه برای فهمیدن آنکه کسی به ایران سفر کرده کافی است از طریق پروازهایی که انجام می‌دهد استعلام بگیرند.
به عقیده بنکدارنیا تبلیغات مثبت درباره ایران و جذب گردشگر خارجی وظیفه دولت است آن هم نه فقط برای جذب گردشگر بلکه باید تلاش کند تا نگاه جهان را نسبت به ایران به دلیل تبلیغات منفی که علیه آن وجود دارد تغییر دهد: بخش خصوصی به تنهایی قادر به انجام چنین مسوولیتی نیست. دولت میزان زیادی درآمد از طریق عوارض خروج از کشور دریافت می‌کند. با این درآمد چه کاری در راستای بهبود وضعیت گردشگری انجام داده است؟ بودجه‌ای که برای بخش تبلیغات در نظر گرفته شده را در چه راستایی هزینه می‌کند؟ دولت باید در حال حاضر به حمایت از بخش خصوصی بپردازد. هم اکنون نمایشگاه‌های بین‌المللی که در گذشته هر غرفه‌اش ۳۰ میلیون تومان بوده به ۱۰۰ میلیون تومان رسیده است. بخش خصوصی چطور می‌تواند چنین هزینه‌هایی را متقبل شود؟
خبرنگار دنیای‌اقتصاد تلاش کرد پاسخ این سوال که بودجه در نظر گرفته شده برای تبلیغات و بازاریابی جهت جذب گردشگر ورودی چطور هزینه می‌شود را از مسوولان مربوطه در سازمان میراث فرهنگی جویا شود اما موفق به گفت‌وگو با آنها نشد و پاسخی از این مسوولان دریافت نکرد.
حالا به باور کارشناسان و صاحبنظران مشکلات برای جذب گردشگر ورودی همچنان پابرجاست و یکی از مهم‌ترین دلایل آن ضعف یا نبود تبلیغات و بازاریابی بین‌المللی است. تبلیغات برای جذب گردشگر یا از طریق رسانه‌های تصویری بین‌المللی و شبکه‌های خارجی، یا برگزاری نمایشگاه‌های خارجی یا از طریق تبلیغات دهان به دهان صورت می‌گیرد؛ اما اینکه وظیفه چنین تبلیغاتی بر عهده چه بخشی است همچنان موضوع جدالی میان خصوصی‌ها و دولتی‌ها است.
