پیشنهاد تغییر نام استان گلستان به نام باستانی اش «هیرکان»

در پی ثبت جهانی جنگل‌های هیرکانی واقع در نوار جنوبی دریای خزر در فهرست میراث جهانی یونسکو، پیشنهاد تغییر نام استان گلستان به نام باستانی منطقه یعنی " هیرکان" از سوی سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری به استانداری گلستان اعلام شده است.

به گزارش تین نیوز به نقل از مانا، معاون میراث فرهنگی سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری در نشست خبری که به مناسبت ثبت جهانی جنگل‌های هیرکانی در فهرست میراث جهانی یونسکو پیش از ظهر امروز در محل سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری برگزار شد، گفت: امسال چهل و سومین نشست میراث جهانی در باکو برگزار شد و ۳۵ اثر در آن بررسی شد که در نهایت ۲۹ اثر به ثبت جهانی رسید.

محمد حسن طالبیان با اشاره به اینکه آثار جهانی ثبت شده تا سال ۲۰۱۹، ۱۱۲۱ اثر هستند ادامه داد: ایران در فهرست آثار جهانی یونسکو ۲۴ اثر ثبت شده دارد و امسال ایران و امریکا هر کدام با ثبت ۲۴ اثر مشترکان مقام نهم را در یونسکو به خود اختصاص دادند.

وی بیان داشت: کشور ما ۲۴سال در زمینه معرفی آثار ملی به یونسکو کوتاهی کرد و به همین سادگی ۲۴ سال را از دست دادیم در حالی که در این مدت هیچ محدودیتی برای معرفی آثار و میراث وجود نداشت و اکنون هر کشور می تواند در هر سال یک اثر را به یونسکو معرفی کند.

این مقام مسئول در سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری با اشاره به دشواری‌های ثبت جهانی جنگل‌های هیرکانی، اذعان داشت: ما در نهایت ۱۲پهنه در ۱۵سایت متعلق به گیلان، مازندران، گلستان، سمنان و خراسان شمالی را به ثبت جهانی رساندیم.

وی با اشاره به اینکه جنگل‌های هیرکانی در نوار جنوبی دریای خزر واقع شده است، خاطرنشان ساخت: جنگل هیرکانی براساس گفته‌ها فسیل زنده دارد و به نظر می‌رسد که اگر نام استان گلستان به شکل قبلی و باستانی خود یعنی هیرکان برگردد، اهمیت زیادی دارد.

طالبیان اظهار داشت: با ثبت جهانی این محوطه طبیعی بزرگ کشور به میراث فرهنگی استان گلستان، بازگرداندن نام باستانی آن را درخواست دادیم که میراث فرهنگی نیز این درخواست را به استانداری اعلام کرده است، اما هنوز جوابی از سوی استانداری اعلام نشده است.

به گفته معاون میراث فرهنگی سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری، بدون شک تغییر نام استان گلستان به نام باستانی اش یعنی هیرکان نقش مهمی در حفاظت هر چه بیشتر از میراث فرهنگی کشور خواهد داشت.

وی با بیان این‌که هر سال بخشی از عرصه جنگل‌های هیرکانی را بدون گرفتن سهمیه‌ای به پرونده جهانی می‌توان اضافه کرد، گفت: هر سال می‌توانیم ۲۵ درصد از این عرصه را اضافه کنیم؛ اتفاقی که باعث می‌شود حتی پای سوداگران چوب را از این مناطق حذف کنیم.

وی از برگزاری کارگاهی برای راهنمایان گردشگری ویژه میراث جهانی در آینده نزدیک خبر داد و گفت: در حوزه فرهنگی به نظر می‌رسد که سفر به ایران در ماه‌های گذشته کم نشده و در برخی از موارد نیز تا یک یا دو سال دیگر رزرو است. در حوزه گردشگری نیز دستور داده شده که یک برنامه جامع گردشگری نه تنها برای هیرکان بلکه برای همه جنگل‌های شمال ایران آماده شود که به نظر من حتماً این کار باید اتفاق بیفتد.

معاون میراث فرهنگی سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری افزود: می دانید که سازمان محیط زیست باید در خصوص انتقال آب دریای خزر به سمنان نظر بدهد و با ثبت جهانی جنگل‌های هیرکانی سازمان میراث فرهنگی نیز باید پیشنهاد‌های کارشناسی ارائه بدهد.

وی در خصوص احداث سد لاسک نیز اذعان داشت: این کار در عرصه و حریم‌های ثبت شده قرار ندارد، اما می‌توانیم با نگهداری بیشتر جنگل‌های هیرکانی، بخش‌های دیگری از این جنگل‌ها را به پرونده ثبت جهانی جنگل‌های هیرکانی اضافه کنیم.

طالبیان در خصوص میزان همکاری ایران و روسیه در خصوص ثبت جهانی گفت: موضوع فرهنگ، کاری به سیاست ندارد و هم اکنون در برخی از سایت‌های ما همکاری‌های جهانی وجود دارد، اما کمک‌های جهانی، کمک‌های اندکی هستند البته ما کشور فقیری نیستیم که از لحاظ مالی به کمک‌های جهانی نیاز داشته باشیم، اما ما از لحاظ کارشناسی به کمک‌های جهانی اهمیت می‌دهیم.

گفتنی است، تیرماه ۱۳۹۸ پرونده جنگل‌های هیرکانی که از سوی ایران ارائه شده بود، در یونسکو ثبت شد.

جنگل‌های هیرکانی که وجه تسمیه نام قدیم گرگان بوده و گاه به جنگل‌های هیرکانی کاسپینی معروف است در حاشیهٔ جنوبی و جنوب غربی دریای خزر، در بخش‌هایی از پنج استان شمالی ایران و در حد فاصل دو کشورِ ایران و جمهوری آذربایجان واقع شده اند. این جنگل از منطقه هیرکان جمهوری آذربایجان آغاز و تا استان گلستان در ایران امتداد دارد و در ایران تحت حفاظت مشترک سازمان محیط زیست و سازمان میراث فرهنگی قرار دارند.

جنگل‌های هیرکانی یکی از ارزشمندترین جنگل‌های جهان به‌شمار می‌آید و از آن به عنوان موزه طبیعی یاد می‌شود. این جنگ پهن برگ درختان در طول ۸۵۰ کیلومتر خط ساحلی خزر کشیده شده و بین ۲۵ تا ۵۰ میلیون سال قدمت دارد. جنگل‌های هیرکانی که در زبان عامیانه به آن جنگل‌های شمال گفته می‌شود، نوار باریکی است که تمرکز آن در خزر بوده و درختان دیرزیست حدود سه هزارساله با منبع غنی ژن در آن وجود دارد.

در حال حاضر جنگل‌های هیرکانی زیست‌بوم ۲۹۶ گونه پرنده و ۹۸ گونه پستاندار است. همچنین ۱۵۰ گیاه بومی درختی و بوته‌ای (مانند شمشاد و انجیلی) نیز در آن یافت می‌شود. جنگل‌های هیرکانی بازمانده دوران سوم زمین‌شناسی و عصر یخبندان و غنی از نظر گونه‌های بومی و باستانی، پوشش گیاهی و تنوع زیستی با نادرترین گونه‌های جنگلی جهان شامل ۸۰ گونه درختی، ۵۰ گونه درختچه‌ای، گونه‌های بومی (اندمیک) درختی و گونه‌های جانوری، چون پلنگ، خرس، کل و بز، مرال و… است. این نوع جنگل‌ها در حالی که در اکثر نقاط اروپا و سیبری به دلیل سرما و یخبندان قادر به بقا نبوده‌اند و در حال حاضر فسیل‌هایی از آن‌ها به جا مانده به دلیل اقلیم معتدل‌تر حاشیه دریای خزر به حیات خود ادامه داده‌اند.

منقطه از این جنگل شامل پارک ملی گلستان، جنگل ابر، جهان نما، بولا، جنگل الیمستان، جنگل واز، حوزه کجور نوشهر، چهارباغ چالوس، جنگل خشک داران، گشت رودخان، سیاه رودبار گیلان و منطقه حفاظت شده لیسار سایت‌های انتخابی برای ثبت در فهرست میراث جهانی است. جنگل هیرکانی با نوار ۸۵۰ کیلومتر طول مربوط به دوره تریاس است، حدود شش هزار متر از دامنه شمالی البرز اختلاف ارتفاع دارد که سه هزار متر آن پوشیده از جنگل و از نظر زمین شناسی بی‌نظیر است.

ایران پیش از این دارای ۲۳ اثر تاریخی و طبیعی ثبت شده در فهرست میراث جهانی یونسکو است که شامل ۲۲ اثر تاریخی و یک اثر طبیعی (بیابان لوت) بود که با ثبت این پرونده تعداد آثار جهانی ایران به عدد ۲۴ رسید.