دور زدن ترکیه از عرصه ریلی کلید خورد
تیننیوز| در شرایطی که به نظر میرسد ترکیه در آینده ترانزیتی منطقه نقش خود را از دست خواهد داد و ایران برای ارتباط با اروپا به همسایههای شمالی خود فکر میکند، قبل از نهایی شدن کار در ترانزیت جادهای نخستین گام در این زمینه از سوی مسئولان ریلی کلید خورد.
پس از آنکه ترکیه با سیاستهای متناقض خود جایگاهش را در ترانزیت منطقهای با تهدیدات جدی روبرو کرد و البته اتفاقات سیاسی نیز به این موضوع سرعت بخشید، حالا به نظر میرسد ایران با همراهی کشورهای اروپایی فکرهای ترانزیتی خود را با جدیت بیشتری دنبال میکند.
با نهایی شدن طرح کریدور خلیج فارس تا دریای سیاه که تفاهمنامههای ابتدایی آن امضاء شده و در آینده نزدیک در مرحله اجرا قرار خواهد گرفت، این بار مسئولان ریلی ایران نیز طرحی را کلید زدند که نامی از ترکیه در آن به چشم نمیخورد.
در جریان مذاکراتی که در طول روزهای گذشته در تهران میان ایران و مقامات چند کشور منطقه کلید خورده، طرفین بر راهاندازی جدی مسیر ترانزیتی ریلی میان شرق و غرب با محوریت ایران به توافقاتی مهم دست یافتند.
پس از آنکه بنا شد طرح راهآهن هند – ایران – روسیه به شکلی جدی پیگیری شود، اینبار با مقصد آلمان طرح ریلی جدیدی در دستور کار قرار گرفته است.
این طرح که در حضور مقامات ایران، آذربایجان، گرجستان و مسئولانی از شرکتهای آلمانی مورد بررسی قرار گرفته، ترانزیت ریلی را از کشورهای شرقی آغاز میکند سپس با عبور از ایران به سمت همسایههای شمال غربی حرکت میکند و پس از آن به دریای سیاه و اروپای غربی با مقصد آلمان خواهد رسید.
هرچند هنوز در این زمینه مبدأ ترانزیتی خاصی مشخص نشده، اما به نظر میرسد با توجه به تلاش هند برای بازآفرینی نقش اقتصادی خود در منطقه و البته حضور پرقدرت چین در این زمینه این دو کشور اصلیترین مبدأهای این خط ترانزیتی به شمار میروند.
این موضوع در حالی وارد فاز اجرایی شده که هنوز مسیر ریلی ایران تا آذربایجان بهطور نهایی تکمیل نشده است. با این وجود طرح اتصال ریلی دو کشور که با پل آستارا – آستارا اجرایی خواهد شد میتواند شروعی بر این تفکر ترانزیتی مهم باشد. البته با پیگیریهای انجام شده راهآهن ایران در آیندهای نزدیک به رشت خواهد رسید و سپس با خط های اعتباری که آذربایجان و حتی روسیه در اختیار کشور قرار خواهند داد از رشت به آستارا میرسد.
یکی از اصلیترین اهداف ترانزیتی ایران در ماههای آینده محوریت یافتن ریل در تفاهمات بینالمللی با کشورهای خارجی است و از اینرو میتوان این تفاهم چهارجانبه ابتدایی را گامی مهم برای رسیدن به این هدف ارزیابی کرد؛ هدفی که به نظر میرسد در حال حاضر ترکیه برای محقق شدن آن نقش خاصی نخواهد داشت.