مدیریت اسلامی و نقش رهبری شهید سلیمانی
در مدیریت اسلامی، مدیریت صرف بر یک کشور یا ملت، و یا یک بنگاه اقتصادی، نه هدف است و نه اصالت دارد. در مدیریت اسلامی، منبعث از آموز های الهی و اسلامی، به موازات مدیریت و راهبری یک مجموعه در مسیر صحیح منتج به نیل به اهداف، حفظ کرامت انسان های تحت مدیریت و توجه به معیشت و کیفت زندگی مادی و معنوی آنان، به موازات توجه به منافع و مصالح مجموعه تحت مدیریت، اهمیت دارد. تطبیق علمی مصداق با موضوع، نظیر احصاء عدالت در تمامی زمینه ها نظیر ایجاد فرصت های عادلانه ارتقاء اقتصادی و مالی، فرصت های عادلانه ارتقاء اجتماعی و علمی و فرصت های عادلاته تصدی مناصب شغلی و مدیریتی، از دیگر ویژگی های مدیریت اسلامی است و در این میان ام‌القوانینی چون قسط و عدل جایگاه ویژه دارند.
مدیریت اسلامی و نقش رهبری شهید سلیمانی
1- عبارات و واژگان کلیدی : مدیریت اسلامی، مدیریت، رهبری، مکتب سلیمانی، کارآیی، کارآمدی، سیاستگذاری، برنامه ریزی و مدیریت یکپارچه و همزمان، تولید ناخالص داخلی، اقتصاد منطقه، بهره وری، سبک مدیریت
2- تعاریف :
2-1- مدیریت اسلامی : سبکی از مدیریت است که از آموزهای الهی – اسلامی سرچمشه می گیرد و باز تولید سبک مدیریت رسول اعظم (ص) و حضرت علی (ع) است.
2-2- مکتب سلیمانی : مکتب و سبک اندیشه و عملکرد شهید سلیمانی است که برخاسته از مکتب امام حسین (ع) و شهدای دفاع مقدس می باشد.
2-3- کارآئی و کارآمدی ملی : مراد کارآئی و کارآمدی ملی ایران ، بصورت ....؟
2-4- منطقه(مراد منطقه خاورمیانه است) : جمع کارآمدی و کارآئی حاکمیت ( کل حاکمیت ) و کارآئی و کارآمدی کل ملت ایران است.
3 – چکیده :
پرسش و چالش نخست، وجوه تمایز مدیریت اسلامی از مدیریت متداول و نیز ویژگی های بارز مدیریت اسلامی است. به اجمال میتوان گفت که در مدیریت اسلامی، مدیریت صرف بر یک کشور یا ملت، و یا یک بنگاه اقتصادی، نه هدف است و نه اصالت دارد. در مدیریت اسلامی، منبعث از آموز های الهی و اسلامی، به موازات مدیریت و راهبری یک مجموعه در مسیر صحیح منتج به نیل به اهداف، حفظ کرامت انسان های تحت مدیریت و توجه به معیشت و کیفت زندگی مادی و معنوی آنان، به موازات توجه به منافع و مصالح مجموعه تحت مدیریت، اهمیت دارد. تطبیق علمی مصداق با موضوع، نظیر احصاء عدالت در تمامی زمینه ها نظیر ایجاد فرصت های عادلانه ارتقاء اقتصادی و مالی، فرصت های عادلانه ارتقاء اجتماعی و علمی و فرصت های عادلاته تصدی مناصب شغلی و مدیریتی، از دیگر ویژگی های مدیریت اسلامی است و در این میان ام‌القوانینی چون قسط و عدل جایگاه ویژه دارند.
4- مقدمه :
در مدیریت اسلامی، می توان رویکرد سیاستگذاری، برنامه ریزی و مدیریت یکپارچه[1] و همزمان[2] را مشاهده نمود. از سوئی، مهمترین مجموعه یا سازمان پایشی و نظارت بر حسن عملکرد در مدیریت اسلامی مردم محسوب می گردند[3]. در مدیریت اسلامی ، مدیر به عنوان کارگزاری که به دنبال عملیاتی نمودن سیاست های کلان [4]، سیاست های اجرائی[5] ، راهبردها[6] و برنامه ها[7] و اقدامات[8] است خود باید باورمند به آموزه های الهی دینی اسلامی باشد و متعلق به اخلاق حکومتی محمدی و علوی باشد.
از ویژگیهای اخلاقی یک مدیر اسلامی که در مدیریت فردی چون شهید سلیمانی به منصه ظهور رسیده بود می توان به موارد ذیل اشاره نمود :
- توکل بر خداوند
- عدالت در سیاست گذاری، برنامه ریزی و مدیریت
- عدالت در سلوک با خانواده، کارکنان فرودست و مدیران فرادست
- برخورداری از تدبیر
- قانونمداری و نظارت بر حسن اجرای قانون
- انضباط کاری حداکثری (اوصیکمم به تقوی الله و نظم امرکم)
- برخورداری از تقوای الهی در پرهیزگاری
- پرهیز از تنعمات حرام و حتی تنعمات حلال
- عهد نگاهداری و پرهیز از پیمان شکنی
- محبت با دوستان و شدت بر دشمنان محارب و معاندت(اشداء علی الکفار و رحماء و بینهم)
- رازداری و پوشاندن عیوب دوستان و کلیه مومنان
- صراحت و صداقت
- مساعدت به مظلومان و پرخاشگری با ظالمان (کونوللظالم خصما و للمظلوم عونا)
- برخورداری از نظام اولویت گذاری در برنامه ها و ارائه خدمات
- اولویت دهی به محرومان و مستضعان در ارائه خدمات
در مدیریت اسلامی، مدیر براساس یک روش شناختی عادلانه، گزینش می شود و بر مسند مدیریت به عنوان شایسته ترین فرد موجود (خیر الموجودین) قرار می گیرد و در عمل خدوم ترین، صادق ترین و متواضع ترین فرد، و پرکارترین و کم توقع ترین آنها(جایگزینی ها و نامزدهای مدیریتی)[9] محسوب می گردد. مدیری که به دنبال مدیریت نبوده و نیست، بلکه مدیریت بر او تکلیف کفائی شده است و به محض احصاء یا رؤیت یا معرفی فردی شایسته تر از خود، بلافاصله و بدون فوت وقت با نظر مدیر بالاتر خود، مسند را به فرد صالح تر میسپارد.
این سبک مدیریت که از آن به مدیریت اسلامی اطلاق می شود، در قوی ترین و ملموس ترین شکل ممکن، در دفاع مقدس[10]، و در مدیریت مدیرانی چون شهیدان عزیز چمران، باقری، باکری و همت و خرازی و صیاد شیرازی و فکوری و ستاری و ... تبلور یافت و به منصه ظهور رسید و پس از دفاع مقدس، این سبک مدیریت[11] مسیر تکاملی خود را ادامه داد و در سبک شهید سلیمانی و شهید فخری زاده تبلور یافت و به شکل دهی مکتب سلیمانی[12] به عنوان یک مکتب اندیشه ای عملکردی اخلاق مدار، و یک مکتب برخوردار از انبوه ارزشها[13] و هنجارها[14] و سنتی[15] متین و استوار؛ منجر گردید.
5 – تفصیل مقاله (مقاله توصیفی ) [16]
در سراسر جهان، شهید سلیمانی را به عنوان نماد مبارزه با تروریسم[17] و پرچمدار صلح و ثبات، و نماد رهبری شایسته[18] بر عدالت خواهان در منطقه خاورمیانه می شناسند و گاه برخی او را یک نماد عدالت خواهی در تراز جهانی، می دانند.
آوازه نیک[19] و سراسر گیتی را در نوردیده است و در شهادت او همه آزادگان ایران و جهان، سوگوار شدند و یکصدا گریستند.
شهید سلیمانی به لحاظ اندیشه ای مکتب امام حسینی (ع) و شهدای کربلا و شهدای دفاع مقدس را استمرار بخشید و با تواضعی مثال زدنی، مدیریتی منضبط، و تلاش برنامه محور و مستمر و خستگی ناپذیر و بی وقفه، و تعاملی علی وار با همکاران و یارانش نوعی رهبری مقتدرانه مشروح و نرم[20] و اخلاق مدار را به منصه ظهور رساند که عملا باز تولید به روز شده[21] سبک مدیریت دفاع مقدس[22] و فرهنگ حاکم بر مدیریت دفاع مقدس بود. شهید سلیمانی در حوزه اندیشه، با اخلاق مداری و باز تولید اخلاق حاکمیتی و حکمرانی حکمرانان عهد امامت و مدیریت امام علی (ع)، توانست اندیشه های معارض غیردینی[23] و اندیشه های غیر سره[24] و اندیشه های معارض قلابی ظاهراً دینی[25] ( نظیر اندیشه های تکفیری های پیرو محمد بن عبدالوهاب و ابن تیمیه و .. ) را منزوی نماید و در رقابت سالم[26] با برخی مکاتب اندیشه های دینی و اسلامی و مسیحی موجود در منطقه سربلندتر از همه، سرفرازد.
رهبری شهید سلیمانی، منحصر به رهبری سپاه قدس در عراق و سوریه (شامات) نبود، بلکه اقتدار برآمده از اخلاق مداری منبعث از اخلاق محمدی پیامبر (ص) و اخلاق علوی، زمینه رهبری نرم او را بر میلیون ها انسان آزاده عدالتخواه در منطقه[27] فراهم آورد. از اکراد شمال عراق گرفته، تا اهل تسنن شرق و شمال عراق، تا شیعیان جنوب عراق و علوی های سوریه و شیعیان لبنان، رهبری حکیمانه فرهنگی و معنوی او در منطقه را، با جان و دل پذیرا شدند و همدل و یکصدا با او، به مقابله با تروریست های دست پرورده صهیونیست ها و وهابی های صهیونیست و صهیون مسیحی های نئوکان[28] (امریکا) ، پرداختند.
مدیریت حاکم بر حزب الله لبنان، حشد الشعبی عراق و نیروهای مردمی سوریه، همه و همه مدیریتی از نوع مدیریت سلیمانی و برخاسته و متاثر از مکتب اسلامی سلیمانی بوده و هست. در شمال عراق و در سراسر سوریه، اهل تسنن، ایزدی ها و مسیحیان، با نزدیک شدن نیروهای او، احساس امنیت می نمودند و او بود که با نیروهای اخلاق مدار جان بر کفش بارها شهرک های مسیحی نشین محاصره شده از سوی داعش، در سوریه را، از خطر قطعی قتل عام، نجات داد. او منجی هزاران مسلمان و مسیحی و ایزدی و زرتشتی در عراق و سوریه بود.
برقراری امنیت در عراق و سوریه و شمال شرق لبنان، با ایثار و اهدای وقت، مال و جان خود و اطرافیانش، و شهادت نیروهائی ارزشمند و جان فدا نظیر شهید شعبان نصیری (فاتح موصل)، شهید شاطری و شهید همدانی و .... در نهایت شهادت خود ایشان و ابومهدی مهندس، زمینه را برای برقراری امنیت فیزیکی و به موازات آن امنیت فرهنگی و اندیشه ای[29] و انسجام اندیشه ای مردم منطقه از مسیر احتراز از فرقه گرائی و درگیری های فرقه ای فراهم نمود. محصول این رهبری اخلاق مدار مجاهدانه و متواضعانه و سراسر اخلاص و ایثار و تلاش، برقراری امنیتی همه جانبه، مقتدرانه و مشروع[31] و از نوع و جنس فرهنگی و نرم، در سراسر منطقه بود.
این امنیت، میوه هایی دلنشین نظیر باز تولید روابط گرم برادرانه صدر اسلام در میان مسلمانان منطقه و برقراری حس دلنشینی برادری و احصاء عدالت در میان مسلمانان از یک سو ومسیحیان و ایزدی ها و زرتشتیان و حتی یهودیان غیرصهیونیست منطقه، از سوی دیگر بود، که به تبع افزایش چشمگیر تبادلات فرهنگی، اجتماعی و اقتصادی میان اقوام و ملل منطقه انجامید.
پس از اسقاط حاکمیت جعلی داعش[32] در منطقه، توسط شهید سلیمانی و همرزمان و همفکران و همپیمانانش[33] حجم مبادلات تجاری میان ایران و عراق در سال میلادی 2019 نسبت به 2017 نزدیک به سه برابر شد و از قریب 5 میلیارد دلار به 14 میلیارد دلار رسید و تبادلات میان عراق و سوریه، ترکیه و عراق و سوریه، ایران و لبنان، ایران و قطر، ایران و افغانستان، ایران و پاکستان به طرز چشمگیری افزایش یافت این افزایش حجم مبادلات، محصول و منتج به فعال شدن گذر راه[34] غرب به شرق ( بنادر مدیترانه – مرزهای شرقی ایران) و گذر راه غرب به جنوب شرقی (بیروت، طوطوس، لاذقیه) به (بصره، فاو، خرمشهر، بندر امام، ماهشهر، بندرعباس، چابهار) است. عملاً میراث شهید سلیمانی[35]، تنها به ایجاد اشتغال برای اشرار جنوب شرق کشور، در کرمان و سیستان و بلوچستان و نیز آزاد سازی موصول و دیرالزور و جلوگیری از سقوط اربیل و دمشق و بغداد خلاصه نمی شود، بلکه سلیمانی و یارانش، اقتصاد منطقه را که در بند داعش اسیر شده بود، آزاد کرد.
تولید ناخالص داخلی[36] عراق و سوریه و حتی لبنان و ترکیه و افغانستان، پس از جانفشانی های تحت رهبری شهید سلیمانی افزایشی ملموس یافت و عملاً همه کشورهای منطقه (بجز رژیم اشغالگر قدس ) در حوزه اقتصاد، از فعالیت های سلیمانی و یارانش، و رهبری بی بدیل او، منتفع گردیدند.
6 – بحث و نتیجه گیری:
انتظار میرود که باز تولید سبک مدیریت و رهبری جمعی اخلاق مدار شهید سلیمانی (که خود بازتولید سبک مدیریت مدیران عهد امامت و ولایت امام علی (ع) است) در عرصه مدیریت کلان کشور، بتواند به افزایش کارآمدی و کارآئی ملی[37] ، بیانجامد و کشور را در عبور از مسیرها و سنگلاخ فرارو، و شکستن بن بست های کاذب تحریمی، یاری رساند باز تولید مکتب اندیشه های سلیمانی و سبک مدیریتی وی در عرصه حکمرانی کشور بطور اعم، و عرصه مدیریت اقتصادی به طور اخص، میتواند کارآمدی و کارآئی ملی، و بهره وری را در مقیاس ملی، افزایش چشمگیر دهد و با کاهش شکاف میان توقعات[38] و در دسترسی ها[39] افزایش شیب (گراویان) نرخ رشد تولید ناخالص ملی[40] و بهبود ضریب جینی و شاخص فلاکت و افزایش نرخ اشتغال، شاخص توسعه انسانی[41] ، را بهبود بخشد و به افزایش رضایتمندی عمومی از وضعیت خود و از مدیران و حکمرانان، بیانجامد.
والسلام علیکم و رحمه الله
* امیرحسین حیدری - کارشناس
منابع و مراجع :
7-1- چگونه مدیریت کنیم (کتاب 38)
7-2- شاخص های توسعه بخشی وفرابخشی (سازمان برنامه 1398)
7-3- ترازنامه تجاری سال های 1398 و 1396 (وزارت صمت )
7-4- تقریرات شهید سلیمانی و شهید شعبان نصیری
7-5- دیدگاه های برخی یاران شهید سلیمانی
7-6- گام دوم انقلاب ( دیدگاه های رهبری معظم)
7-7- نهج البلاغه و نهج الفصاحه
8-7- دیدگاه های سید حسن نصرالله
[1] - Integrated
[2] - simultanously
[3] - کلکم راع و کلکم مسئول عن رعیته
[4] -Main Policies
[5] - Execative Policies
[6] - Strategies
[7] - Plans
[8] - Actions
[9] - Management Alternatives
[10] -Holly Defence
[11] - Management Style (Directotate Styles)
[12] - Soleymani Class of thought
[13] - Values
[14] -Norms
[15] - Customs
[16] - Descriptive Paper
[17] - Symbol of fight against Terrorism
[18] - Fair Leadership Symbol
[19] - Nice Fame
[20] - Soft & Legitimate Leadership
[21] - Up to dates reproduced
[22] - Up to dates reproduced management Style of holly defence
[23] - Nonreligious conflicting thoughts
[24] - Non Original thoughts
[25] - Fake religious conflicting thoughts
[26] - Fair Competition
[27] - Middle East Region
[28] - Neo Conservative Zion- Christians
[29] -popular Thought Integrity
[30] -
[31] - Comprehensive legitimate security
[32] - Isis fake state
[33] - Soleymani Allies
[34] - کریدور
[35] - Soleymani heritage
[36] - Gross Domestic Product
[37]- National Effectivity & Functionality
[38] Expectations
[39] -Availables
[40] - Growth Rate
[41] - Human Development index
سلام برشما