ابلاغ بسته تشویقی زمینه مناسبی برای نوسازی بافت های فرسوده است

به گزارش تین نیوز به نقل از پایگاه خبری وزارت راه و شهرسازی ، کاوه حاجی علی اکبری در خصوص ابلاغ بسته ۱۹ بندی تشویقی نوسازی بافت های فرسوده، ویژگی ها و تاثیری که می تواند در روند نوسازی بافت های فرسوده و تامین مسکن برای متقاضیان و ارتقای تاب آوری بافت های ناکارآمد داشته باشد، با اشاره به اینکه نوسازی بافت های فرسوده موضوعی چندوجهی است و مجموعه ای از سیاست ها، برنامه ها و اقدامات را می طلبد، گفت: نوسازی مسکن و تامین خدمات پشتیبان سکونت به عنوان محرک های ارتقای کیفیت زندگی در بافت و افزایش میل ساکنان به باقی ماندن در بافت ها تلقی می شود.

این کارشناس نوسازی شهری در کنار نوسازی کالبدی بر توانمندسازی، آموزش و مهارت افزایی ساکنان بافت ها به عنوان وجه دیگری از نوسازی بافت های فرسوده تاکید کرد.

نوسازی فرآیندی، کالبدی، اجتماعی و فرهنگی است

حاجی علی اکبری نوسازی را فرآیندی شامل مجموعه ای از اقدامات کالبدی، اجتماعی و فرهنگی توامان دانست و توضیح داد: تجربه نشان داده که در نوسازی بافت فرسوده، تمرکز صرف بر یک جنبه منجر به حصول نتیجه کامل نخواهد شد. به همین دلیل نیز همزمانی، تناسب و توازن در سیاست های نوسازی و داشتن برنامه مشخص برای ارتقای خدمات پشتیبان سکونت و ارتقای کیفیت زندگی و توانمندسازی ساکنان در بافت حائز اهمیت است.

مدیرعامل سابق سازمان نوسازی شهر تهران با تاکید بر اینکه بسته ۱۹ بندی مشوق های نوسازی بافت های فرسوده تاکید ویژه ای بر نوسازی مسکن توسط ساکنان دارد، تصریح کرد: نوسازی مسکن باید توسط ساکنان بافت انجام شود و این رویکرد که دولت مداخله مستقیم کرده و اقدام به تملک پلاک ها و تخریب گسترده کند و ساخت و سازهایی را انجام بدهد، رویکرد منسوخی به شمار می رود.

وی افزود: در دهه های گذشته هر جایی که دولت در نوسازی بافت فرسوده ورود مستقیم داشته، نتایج معکوس را گرفته و بیشتر منجر به متروکه شدن، تخریب و از دست رفتن کیفیت و ارزش های سکونت در بافت ها شده است. صاحبان اصلی بافت، ساکنان آن هستند که یا باید خود و یا از طریق مشارکت با سازندگان و در مقیاس خرد اقدام به نوسازی کنند. این رویکرد در مجموعه وزارت راه و شهرسازی پذیرفته شده است و بسته ۱۹ بندی نوسازی بافت های فرسوده حاکی از آن است که وزارت راه و شهرسازی درصدد است تا فرصت ها و زمینه هایی را فراهم کند تا ساکنان بافت توانایی نوسازی را به دست آورند.

ضرروت ترغیب ساکنان به نوسازی با تبعیض مثبت به نفع بافت فرسوده

حاجی علی اکبری توامانی و همزمانی مشوق های ضابطه ای و مشوق های مالی را از جمله دلایل موفقیت در نوسازی بافت های فرسوده برشمرد و گفت: برای ترغیب ساکنان بافت های فرسوده به نوسازی نیازمند تبعیض مثبت به نفع بافت فرسوده در مقایسه با سایر قسمت های شهر هستیم تا انتفاع اقتصادی که در بافت ایجاد می شود، بهتر از سایر قسمت ها باشد و سرمایه گذاران، سازندگان و تامین کنندگان منابع مالی را ترغیب به مشارکت کند. از سوی دیگر هم، انگیزه حداقلی را در اختیار مالکان قرار بدهد.

کاهش هزینه تمام شده ساخت، شرط موفقیت نوسازی در بافت فرسوده است

وی تاکید کرد: تحقق نوسازی در بافت فرسوده نیازمند منابع مالی حمایتی از طرف دولت است که در قالب تسهیلات بانکی، یارانه ها و همه اقداماتی که هزینه ساخت و ساز را در بافت های فرسوده کاهش بدهد، متجلی خواهد شد. زیرا عموما بافت های فرسوده در مناطقی واقع شده اند که یا انتفاع اقتصادی وجود ندارد و به همین دلیل تمایل به مشارکت شکل نمی گیرد و یا بازدهی اقتصادی حداقل است و در آستانه های پایین قرار می گیرد. بنابراین سیاست های حمایتی از سوی بخش عمومی شامل دولت و شهرداری ها موردنیاز است که مسبوق به سابقه است. در این خصوص، زمانیکه قانون ساماندهی و حمایت از تولید و عرضه مسکن در سال ۱۳۸۷ به تصویب مجلس رسید، در آنجا پیش بینی شد که تسهیلات بانکی ارزان قیمت، تسهیلات اسکان موقت و تخفیف در هزینه های صدور پروانه باید ارایه شود. اگرچه در این بخش گام های موثری برداشته شده است، اما همچنان در حوزه مشوق های مالی با نقطه مطلوب فاصله داریم.

افزایش ۴ برابری تسهیلات بانکی بافت فرسوده در یکسال گذشته

وی با اشاره به اینکه در یکسال گذشته تسهیلات بانکی ساخت و ساز در بافت های فرسوده رشد قابل ملاحظه ای داشته است، یادآور شد: تسهیلات بانکی در یکسال گذشته نسبت به ابتدای سال ۱۴۰۰ حدود ۴ برابر افزایش یافت که لازم است همین مسیر ادامه یابد و متناسب با افزایش هزینه های ساخت و هزینه های بالاسری، هم میزان تسهیلات بیشتر شود و هم سود تسهیلات کاهش یابد. هرچقدر دراین حوزه قوی تر عمل شود، ترغیب بیشتری در زمینه نوسازی ایجاد خواهد شد.

کارشناس نوسازی شهری اعلام کرد: اگر انتظار داریم نوسازی در بافت فرسوده سهم اصلی را در تامین مسکن گروه های کم درآمد در شهرها داشته باشد، نیاز به کاهش هزینه های تمام شده ساخت و همچنین بخشی از هزینه های بالاسری است که در این حوزه ضرورت دارد تا دولت اقدام کند.

حاجی علی اکبری در بیان ویژگی های مصوبه ۱۹ بندی نوسازی بافت فرسوده توضیح داد: مصوبه نسبت به وضع موجود تلاش کرده است تا مشوق های بیشتری اعم از پیش بینی تراکم تشویقی و امکان کاهش ضریب تامین پارکینگ و سایر موارد را مدنظر قرار بدهد. کلیات آن قدم مثبتی است. در عین حال، به نظر می رسد این مصوبه می توانست سهیل گیرانه تر باشد و امکان بیشتری را برای مشارکت مردم و سازندگان پیش بینی کند. به عنوان مثال، یکی از شروط استفاده از مشوق ها این است که در هر محله ای که این مصوبه می خواهد اعمال شود، ابتدا باید مطمئن باشیم که به میزان یک سوم سرانه های مصوب خدمات و فضای سبز وجود داشته باشد. به عبارت دیگر، امکان استفاده از مشوق ها به اقداماتی برای ارتقای خدمات موکول می شود و بعد از آن امکان استفاده از مشوق های ضابطه ای فراهم است. در حالی که به نظر می رسد همزمانی این دو ویژگی می توانست رخدادی بهتر را رقم بزند.

وی ادامه داد: همچنین تاکید این مصوبه به اینکه نوسازی مسکن تا زمانیکه خدمات به یک اندازه ای برسد، متوقف شود، باز هم توجه به یک جنبه از نوسازی است که به نظر می تواند در دستیابی به اهداف مدنظر تاخیر ایجاد کند.

وی در بیان پیشنهادات خود اعلام کرد: شورای عالی تاکید کند تا در محله ای که خدمات کمتر از سرانه مصوبه باشد، دولت منابع لازم را برای تامین خدمات پشتیبان سکونت و برای فضای سبز پیش بینی کند تا نوسازی مسکن و ارتقای خدمات به صورت همزمان صورت گیرد. این سیاست سبب تسریع در نوسازی بافت ها خواهد شد.

مدیرعامل سابق سازمان نوسازی شهرداری تهران تصریح کرد: باید تمرکز را روی افزایش سرعت نوسازی در بافت فرسوده بدهیم و تمامی زمینههای لازم را برای این مهم فراهم کنیم و همزمان با آن منابع لازم را برای تامین خدمات در بافت فرسوده پیش بینی کنیم تا این دو اقدام به موازات هم پیش بروند.

سیاستگذاران سرعت نوسازی را با ترغیب و تشویق ساکنان بافت های فرسوده افزایش دهند

حاجی علی اکبری با تاکید بر اینکه خطر زلزله در ایران جدی است و باید برای نوسازی بافت های فرسوده که تاب آوری پایینی در برابر مخاطرات دارند تلاش شود، گفت: شرط اول تشخیص بافت های فرسوده، ناپایداری و کم دوامی در برابر زلزله است. به همین دلیل تا به امروز در دو دهه گذشته اقداماتی در خصوص نوسازی بافت فرسوده انجام شد. اما واقعیت این است که خطر جدی است. بنابراین در برابر حوادث باید سیاست های محکمی برای ترغیب و تشویق نوسازی در بافت فرسوده داشته باشیم و تا جایی که می توانیم سرعت نوسازی را افزایش بدهیم تا میزان آسیب های احتمالی به حداقل برسد. بنابراین ضرورت دارد تا سیاستگذاران در تمامی سطوح این موارد را مدنظر قرار بدهند.