مشکلات رسوب کالا در بنادر
وبلاگ تین نیوز، بهروز فتحی | فقدان زبان مشترک میان بازیگران حمل‌ونقل، نبود تعریف صحیح زنجیره عملیات لجستیکی و نگاه سنتی به خدمات لجستیکی و حمل‌ونقل باعث بروز برخی مشکلات در بنادر کشور شده است.
یکی از این مشکلات، برخورد اپراتورهای بنادر با موضوع رسوب کالا و کانتینرهای کالاهایی است که به دلایل مختلف بیش از زمان برنامه‌ریزی شده در محوطه‌های نگهداری مانده و به اصطلاح رسوب می‌کند. درحال‌حاضر مطابق با روال‌های سنتی موجود، اینگونه کالاها با دخالت گمرک و سازمان بنادر و دریانوردی و... با مدیریت سازمان جمع‌آوری و فروش اموال تملیکی، به صورت تملیکی در فرآیند فروش قرار می‌گیرند و بیشتر آنها به همان صاحبان اولیه آنها واگذار می‌شود. در این میان ۲ مشکل ایجاد می‌شود:
۱. مشکل اشغال فضای محوطه‌ها. درحال‌حاضر با توجه به اطلاعات میدانی به‌دست آمده در برخی بنادر، بیش از ۴۰درصد محوطه‌های نگهداری کانتینری توسط کانتینرهای صاحبان کالاهایی اشغال شده است که اختیاردار مدیریت زنجیره تامین وسیعی از جمله زنجیره تامین خودرویی کشور هستند. از آنجا که ماندگاری این نوع محموله‌ها نیز زیاد است، اپراتورها با مشکل کمبود فضا مواجه می‌شوند.
۲. مشکل خطر (ریسک) دریافت نشدن هزینه‌های «تی‌اچ‌سی» اپراتورهای بندر و حتی کشتیرانی‌ها در صورتی که کالاهای متروکه در فرآیند واگذاری قرار گیرند، معمولا برای دریافت هزینه‌های «تی‌اچ‌سی» دچار مشکل می‌شوند.
تحلیل مشکل
درحال‌حاضر می‌دانیم زنجیره تامین کالا از مبدأ تا مقصد، به شیوه صحیح و منطبق با استانداردهای روز دنیا مهندسی نشده است، بنابراین در طراحی فرآیندهای کاری همچون واگذاری اموال متروکه یا ارائه سرویس‌های لجستیکی که اپراتورها به صاحبان کالا می‌دهند، نقش‌آفرینان و ذی‌نفعان به درستی شناخته نشده‌اند و این امر در یک دوره ناقص عملیاتی منجر به کاهش شفافیت، کارآیی و سهولت عملیات لجستیکی می‌شود که از مهم‌ترین ویژگی‌های ضروری برای سیستم لجستیک در مقیاس ملی و جهانی است.
در این زمینه به نظر می‌رسد نظام موجود که نظامی به شدت محدود در چارچوب و محدوده بنادر است، پاسخگوی گستره خدمات قابل ارائه توسط اپراتورهای بنادر به صاحبان کالا نیست. دلیل آن هم این است که ذخیره‌سازی و مخزن نگهداری در محدوده و تعریف بندری منطبق با قالب و محدوده‌ای خاص تعیین شده است.
با توجه به اینکه بنادر از نظر ماهیتی، دروازه لجستیکی کشور هستند، زمان ماندگاری کالاها محدود است اما وقتی زمان ماندگاری افزایش می‌یابد، دیگر با ماهیت مورد نظر دچار تضاد شده و وارد عرصه‌ای جدید با عنوان خدمات طرف سوم لجستیکی می‌شود. برای حل این مشکلات راهکاری کلان مدنظر است که در یادداشت بعدی ارائه خواهد شد.
