◄ فعالان بندری، بندر شهیدرجایی را تک اپراتور می‌خواهند یا با دو و چند اپراتور؟
تین نیوز | در بخشی دیگر از سلسله گزارش‌های " نگاه شما در شبکه‌های اجتماعی" گزارش مربوط به پرسش و پاسخ کارشناسان و فعالان امور بندری در خصوص چگونگی اداره بندرشهید رجایی که در اتاق فکر وایبری بندری‌ها مورد بحث و تبادل نظر قرار گرفته است، تقدیم می‌شود. کاربران تین نیوز نیر می‌توانند دیدگاه‌های خود را در مورد این موضوع، در زیر همین مطلب ارایه نمایند:
با کدام گزینه موافقید:
الف: كل بندر شهیدرجائى توسط یك اپراتور اداره شود مانند سالهاى قبل از 92
ب: ترمینال كانتینرى بندر شهیدرجائى توسط دو اپراتور اداره شود ترمینال قدیم و ترمینال جدید ( وضعیت حال حاضر )
ج: ترمینال كانتینر توسط 3 یا 4 اپراتور اداره شود مثلا ترمینال قدیم و سه اپراتور در ترمینال جدید پیشانى و یالها
پاسخ کارشناسان و فعالان امور بندری به پرسش بالا را در زیر بخوانید:
1- رقابت در کیفیت خدمات باید وجود داشته باشد تا امکان رشد مداوم میسر گردد. بنابراین وجود دو اپراتور ضروری است ولی اگر صحبت از بیش از دو اپراتور باشد توجیه اقتصادی برای حضور سه یا چهار اپراتور مهم خواهد بود چون هم سهم سرمایه‌گذاری مورد توجه خواهد بود و هم امکان رشد و توسعه اپراتور مهم است. منظور از رقابت فقط اپراتورهای ترمینال بندر عباس با هم نیست بلکه رقابت در کیفیت خدمات در سطح منطقه هم باید وجود داشته باشد.
2- وجود سه یا چهار اپراتور در بندرعباس امکان رشد و توسعه اپراتورها را محدود می‌کند من فکر می‌کنم وجود دو اپراتور امکان رشد اپراتور را در زمان کوتاه مدت میسر می‌کند این رشد و وجود قدرتمند اپراتور ایرانی برای منطقه مهم خواهد بود. باید به این فکر هم باشیم که اپراتور کانتینری ایرانی بتواند در رقابت‌های منطقه‌ای هم حضور یابد. چرا نه؟
3- پاسخ به این سوال را باید شبیه سازی عملیاتی و اقتصادی داد. من حدسم هم آنست اگر در هر مدل شبیه سازی علمی ببریم پاسخ گزینه الف خواهد بود.
4- برای اینكه بتواتیم از همه توان بخش خصوصی و دولتی استفاده كنیم و ظرفیت كانتینری كشور را بالا ببریم سه اپراتوری بهتر است. با این روش ترمینال یك كاملا جدا و ترمینال دو با 800 مترپیشانی دو اپراتور - 400مترپیشانی با چهار گنتری با یك یال شرقی به یكی و 400 مترپیشانی با یال غربی به دیگری و تجهیزات كلا از گنتری جدید تا ارتی جی- ترمینال تراكتور نیز همه به عهده اپراتور جدید خواهد بود.
5- پیشنهاد من این است که ترمینال كانتینر توسط 3 یا 4 اپراتور اداره شود. بدین شکل که پایانه یک ترمینال قدیم، پایانه دو پیشانی کامل 800متری با مارشالینگ یارد مناسب آن، پایانه سه یال شرقی و مارشالینگ یارد آن، پایانه چهار یال غربی و مارشالینگ یارد آن. با دسترسی پایانه ها از وسط به عرض حداقل 60 متر با سیاست thc base.
دلایل 4 پایانه بودن:
- غیرقابل تقسیم بودن پایانه یک و ضرورت خدمات رسانی به شناوران فیدر و تا ظرفیت 3000 teuدر آن پایانه
- غیرقابل تقسیم بودن پیشانی 800 متری به دلیل ضرورت خدمات رسانی به کشتی های large size درپایانه دو
- ضرورت بهره گیری از توان بخش‌های سرمایه‌گذار پایانه‌های اختصاصی در غالب یک کنسرسیوم در پایانه یال شرقی پایانه سه و بالاخره جذب بخشی از سرمایه کشتیرانی جمهوری اسلامی برای تقویت خدمات رسانی به آنها در پایانه یال غربی موسوم به پایانه چهارم.
خاطرنشان می‌سازد سازمان با این تصمیم علاوه بر فراهم سازی امکانات برای سرمایه‌گذاری زمینه رقابت سالم را نیز مهیا خواهد ساخت.
6- با تشكیل یك كنسرسیوم متشكل از تمامی سرمایه‌گذاران فعلی در زمینه اسكله و انبارها موافقم
7- نظر به اینكه دیدگاه سازمان بر اساس تهیه گنتری و ترانس توسط
خودش است، بنده اعتقاد دارم ترمینال دو با سه اپراتور عملیاتی گردد و یكی از اپراتورها حتما" ناوگان ملی باشد بدیهی است از فضای تقسیم شده بین سه اپراتور مفهومی به نام انبارداری با توجه به فضای ترمینال‌ها وجود نخواهد داشت و ترمینال یك با توجه به محدودیت‌های درافت و تجهیزات توسط یك اپراتور مشغول به كار می‌شود. بنابراین بنده از حامیان بند ج هستم .
8- هر اسکله کانتینری نیاز به عرضی حدود 400 متر برای عملیات کشتی های نسل دوم و 600 تا 700 متر بر ای کشتی‌های بزرگتر است. لطفا حامیان تقسیم ترمینال جدید مشخص نمایند چگونه این ابعاد را می‌خواهند تامین نمایند.
9- قرار نیست كشتی‌های نسل دو و بزرگتر كه كل ظرفیت تخلیه یا بارگیریشان را در ترمینال دو انجام بدهند بندرعباس یكی از بندرهای عبوری یك لوپ لاینر است كه شاید در بهترین شرایط بیش از 30 درصد ظرفیتشان مربوط به بندرعباس نباشد. به هرحال ما در ترمینال 2 حدود 85 هكتار فضا داریم كه به راحتی می‌تواند به سه اپراتور سرویس بدهد به شرطی كه كانتینرهای تخلیه شده به سرعت از ترمینال دو به ترمینال‌های اختصاصی و پشتیبانی انتقال پیدا كند.
10- از آنجایی‌كه شرایط برای اجرای سیاست های سازمان در یكپارچكی ترمینال كانتینری شهید رجایی در گذشته نیز فراهم نشد لذا با در نظر گرفتن واقعیت‌های موجود آن زمان و به منظور جذب سرمایه‌گذاری بخش خصوصی و ارتقای وضعیت كیفیت و سرعت خدمات كانتینری، گزارش مفصلی در آذر ماه 1388 توسط معاونت امور بندری به هیئت عامل سازمان ارائه گردید و در انتهای آن گزارش كه بسیار مفصل و مستند است پیشنهاداتی ارائه شد كه كلیات آن را تقدیم می‌كنم:
- ترمینال قدیمی توسط یك اپراتور كه تایدواتر باشد و ترمینال دو هم توسط یك اپراتور دیگر كه از طریق اكران عمومی انتخاب می‌شود اداره گردد.
- ترمینال 2 شامل پیشانی و دو یال غربی و شرقی فاز 2 می‌باشد
- اپراتور ترمینال 2 باید در تامین تحهیزات اسكله و محوطه سرمایه گذاری نماید.
- درآمد اپراتورهای ترمینال از محل thc است.
- عملیات انبارداری از اپراتوری ترمینال اسكله جدا شده و به صورت رقابتی به ترمینال های اختصاصی واگذار شود.
با وجود این که حدود 5 سال كه از ارائه این گزارش می‌گذرد هنوز آن را بهترین گزینه كه بیشترین مزایا و كمترین معایب را دارد می دانم و لذا معتقد به 2 اپراتور یكی برای ترمینال قدیمی و یكی هم برای ترمینال فاز 2 هستم.
11- مشكل اصلى این طرح عدم ایجاد رقابت بین دو ترمینال خواهد بود عملا خطوط كشتیرانى در صورت عدم رضایتمندى از ترمینال هیچ حق انتخابى نخواهند داشت. ترمینال قدیم براى كشتى‌هاى فیدر و ترمینال جدید براى كشتى هاى لاینر عملا همكار هستند تا رقیب. لیكن در بند ج سه ترمینال یا دو ترمینال هم وزن و هم سایز رقیب هم خواهند بود.
12- با توجه به وضعیت اسكله‌ها و امكانات كانتینری بندر، رقابت به معنای واقعی وجود ندارد. با تقسیم ترمینال ها ما به رقابت نخواهیم رسید چرا كه شرایط برای رقابت مهیا نیست.
13- قطعا هر طرحى نواقصى دارد و نباید كلیت موضوع را با تكمیل نمودن منتفى دانست مضاف براینكه این مطلب تا الان جامع ترین پیشنهاد است.
14- اسكله و امكانات كانتینری بندر شهید رجایی یك مجموعه مكمل و یكپارچه است و لذا در درجه اول حفظ یكپارچكی و بهره مندی از اقتصاد مقیاس، بر رقابتی كه مبنای واقعی رقابت در آن نیست اولویت دارد.
15- ظاهرا" هیئت محترم عامل سازمان به این جمعبندی رسیدند كه در بخش سرمایه‌گذاری سازمان از محل درآمدها و تامین اعتبار خود شخصا" در خصوص گنتری و ترانس تینر اقدام نماید كه این خود مغایر با بند 3 گزارش معاونت محترم اموربندری می‌باشد. از طرفی ناوگان ملی ابراز علاقه نموده است كه در یكی از یالهای ترمینال 2 با توجه به سهم بازاری كه در اختیار دارد وارد عمل شود. حسن این كار این خواهد بود که تنش‌های ناوگان ملی با سازمان به حداقل خواهد رسید. می‌ماند پیشانی و یال شرقی كه اگر دو پورت اپراتور داشته باشد نقش نظارت سازمان بر عملكرد هر سه پورت اپراتور در
ترمینال دو به مراتب برجسته‌تر خواهد شد و رقابت سازندهی هم در این خصوص با توجه بازار به وجود خواهد آمد و دغدغه سازمان هم از لحاط انحصاری بودن یك اپراتور بر طرف خواهد شد.
16- البته نوع قرارداد و میزان سهم هرشركت با سازمان براساس میزان سرمایه گذارى قابل احصا مى باشد و براساس رقابت بین شركتها مى‌تواند سهم سازمان كم یا زیاد باشد. آنچه كه مشخص نیست این است كه آیاسازمان خرید قصد گنترى یا ترانستینر را دارد یا خیر؟
17- اگر اقرار کنیم که پایانه های یک و دو مکمل یکدیگرند که در عمل هم ظرف چند ماه گذشته اثبات شد، آنگاه تقسیم پایانه به چند ترمینال چه معنی می‌دهد؟ نباید بعد از این همه سعی و خطا بازهم به تزریق مسکن های با عوارض زیاد رضایت داد. آیا صرف آنکه می‌خواهیم سرمایه‌های مختلف را درگیر کنیم کافی است؟ جمع آوری سرمایه‌ها می‌تواند از طریق ایجاد شرکتی متشکل از کلیه شرکتها و حتی افراد حقیقی علاقمند به صورت پذیره نویسی صورت گیرد.کشتیرانی ج.ا.ا. نیز می‌تواند با سرمایه گذاری در پایانه‌ای جدید حضور خود را تحکیم بخشد.
18- باور دارم یك‌بار سازمان كل بندر را از بهره‌بردارن فعلی بخرد و در قالب سهام به خودشان واگذار كند و سپس یك شركت سهامی عام مدیریت و سرمایه كذاری وبهر برداری را انجام دهد. وقتی یك شركت سهامی عام واقعی به وجود بیآید به نظرم آن وقت ما تجربه یك حركت ملی واقعی را پیدا می‌كنیم.
19- این شركت سهامى عام زمانى مؤثر است كه مسئولین محترم براى بخش خصوصى به اندازه خصولتى و نهادها ارزش قائل باشد. متاسفانه سیاست سازمان در هالهاى از ابهام باقى مانده و هیچ‌كس نمى داند جایگاه بخش خصوصى نزد سازمان چیست؟ یكسال گذشت هنوز قرار است مزایده بر قرار شود.