جای خالی اصلاح قیمت ها و یارانه ها در اصلاح بودجه

در حالی از افزایش قیمت حامل های انرژی و اصلاح نظام یارانه به عنوان یکی از مهم ترین محورهای اصلاح ساختاری بودجه کشور با هدف کاهش وابستگی به درآمدهای نفتی نام برده می شود که هنوز هیچ تصمیم جدی در نهادهای مسوول برای افزایش قیمت بنزین و... وجود ندارد.

به گزارش تین نیوز به نقل از اعتماد، چارچوب کلی نقشه راه و اصلاح ساختاری بودجه کشور در هفته های اخیر توسط سازمان برنامه و بودجه کشور تهیه و منتشر شد که هدف از آن، کمرنگ کردن نقش نفت در بودجه و تقویت منابع بودجه ای جایگزین است. چارچوب کلی نقشه راه و اصلاح ساختاری بودجه کشور شامل برنامه هایی برای

دو دوره زمانی کوتاه مدت (سال ۹۸) و میان مدت است.

البته، چارچوب کلی نقشه راه و اصلاح ساختاری بودجه کشور هنوز نهایی نشده و صرفا جنبه پیشنهاد دارد و بر این اساس از کارشناسان خواسته شده نظرات خود را در این باره ارایه کنند.

رییس سازمان برنامه و بودجه کشور درباره این طرح گفت: به منظور کاهش وابستگی کشور به فروش نفت و اصلاح بودجه کشور ۲۴ برنامه طراحی شده است.

به گفته او، ۱۱ برنامه کوتاه مدت و ۱۳ برنامه میان مدت برای خلاص شدن بودجه از فروش نفت درنظر گرفته شده است.

محمدباقر نوبخت گفت: برای آنکه بودجه کشور را از درآمدهای نفتی خلاص کنیم، به یک سلسله برنامه های میان مدت و بلندمدت نیاز داریم. باید به سمت هزینه های پایدار برویم تا درآمدهای حاصل از بودجه و سپس نفت در جامعه تقلیل یابد.

براساس برنامه ای که سازمان برنامه با عنوان چارچوب اصلاح ساختاری بودجه با رویکرد قطع وابستگی مستقیم بودجه به نفت ارایه شده 4 محور اساسی درنظر گرفته شده است. تقویت نهادی بودجه، هزینه کرد کارا، درآمدزایی پایدار و ثبات سازی اقتصاد کلان و توسعه پایدار ارایه شده است.

محور اصلاحات هزینه کرد کارا شامل برنامه های کوتاه مدت: تامین حداقل های معیشتی برای عموم مردم و اقشار آسیب پذیر و اصلاح یارانه های نقدی، حذف هزینه های اجتناب پذیر و اولویت بندی فعالیت هاست. اصلاح نظام یارانه ها و بیمه نیز جزو برنامه های میان مدت است. همچنین نگاهی به این طرح نشان می دهد که در بخش درآمدزایی پایدار برای دوره زمانی کوتاه مدت در سال ۹۸ توجه اصلی به افزایش درآمدها از محل اصلاح قیمت حامل های انرژی، مالیات و فروش دارایی های دولتی است.

در این طرح، چهار راهکار اصلاح نظام یارانه انرژی (بنزین، گازوییل و برق)، اصلاح یارانه کالاهای اساسی، کاهش معافیت ها و افزایش پایه و پوشش مالیاتی و فروش دارایی ها از طریق صندوق های

قابل معامله در بورس (ETF) به عنوان مهم ترین راهکارهای افزایش درآمدها در سال ۹۸ پیشنهاد شده است.

اگرچه تحریم ها و کاهش درآمدهای نفتی عامل اصلی تهیه این طرح بوده اما به نظر می رسد که متولیان تهیه طرح اصلاح ساختار بودجه به همه واقعیات اقتصادی کشور توجه نداشته و سراغ راهکارهایی رفته اند که اجرای شماری از آنها جای ابهام دارد.

اصلاح بودجه بر پایه افزایش قیمت حامل های انرژی

از مهم ترین ابزارهای پیشنهاد شده در طرح اصلاح ساختار بودجه، افزایش درآمدها از طریق افزایش قیمت حامل های انرژی و اصلاح نظام یارانه انرژی (بنزین، گازوییل و برق) است اما نکته ای که باید بدان توجه داشت این است که باتوجه به دلایل سیاسی، اقتصادی و اجتماعی، در حال حاضر هیچ عزمی در میان نهادهای مسوول برای اصلاح قیمت حامل های انرژی و به ویژه بنزین وجود ندارد.

عبدالناصر همتی رییس کل بانک مرکزی نیز روز شنبه هفته جاری درباره سهمیه بندی بنزین، گفت: من بعید می دانم که سهمیه بندی بنزین اجرایی شود. بر این اساس نمی توان به افزایش درآمدهای بودجه سال ۹۸ از محل اصلاح و افزایش نرخ حامل های انرژی و بنزین دلخوش کرد که در صورت عدم تحقق آن، ابزار مهمی که در طرح اصلاح ساختار بودجه پیشنهاد شده زیر سوال می رود

علاوه بر رشد قیمت حامل های انرژی، ابزار دیگری که برای بالا بردن درآمدهای بودجه سال ۹۸ پیشنهاد شده، افزایش درآمدهای مالیاتی به شمار می رود که از طریق شناسایی محل های جدید اخذ مالیات، شناسایی فرارهای مالیاتی و... اجرایی خواهد شد.

اگرچه افزایش درآمدهای مالیاتی و جلوگیری از فرار مالیاتی، روشی مناسب برای کسب درآمدهای ملی به شمار می رود اما باتوجه به رکود اقتصادی کنونی و شرایط نامطلوب تولید و نبود ابزار مناسب برای شناسایی درآمدهای واقعی و به تبع آن اخذ مالیات، نمی توان امید چندانی برای افزایش درآمدها از محل مالیات داشت.