◄ تکمیل بخش مهمی از کریدور شمال-جنوب تا پاییز امسال

دو سالی است که تکمیل کریدورهای اصلی ریلی که ادامه دهنده کریدور شمال-جنوب و شرق-غرب هستند تسریع یافته است. در این میان، شاید از وعده های افتتاح، یک ماه یا چند هفته هم بگذرد اما بالاخره به زودی پروژه کذایی افتتاح خواهد شد.

یکی از پروژه هایی که بیشتر به دلیل تکمیل مراحل ساخت در کشور همسایه به درازی کشید، خط ریلی خواف هرات است. حالا مدیرعامل شرکت ساخت و توسعه زیربناهای حمل‌ونقل کشور از تکمیل مسیر ریلی خواف – هرات تا پایان فصل پائیز امسال خبر داده و اظهار کرده است که اکنون ایستگاه‌های مرزی راه‌آهن در نقاط صفر مرزی نیز در حال احداث هستند.

خیر اله خادمی با بیان اینکه ساخت راه‌آهن خواف – هرات تا پایان فصل پائیز امسال به پایان می‌رسد، افزود: این پروژه در زمان مقرر افتتاح و به بهره‌برداری خواهد رسید.

وی گفت: اکنون ساخت این پروژه ریلی مراحل پایانی خود را طی می‌کند؛ به‌طوری که روسازی و زیرکوبی آن در حال انجام است.

خادمی خاطرنشان کرد: ۱۲۵ کیلومتر از این مسیر ریلی مشکلی ندارد و در حال حاضر ایستگاه‌های راه‌آهن مرزی بین دو کشور ایران و افغانستان نیز در حال احداث هستند که به امید خدا در پائیز امسال برای بهره‌برداری آماده می‌شوند.

مدیرعامل شرکت ساخت و توسعه زیربناهای حمل‌ونقل کشور گفت: تعهدات ایران در این پروژه مراحل پایانی خود را طی می‌کند؛ اما بخشی از ساخت این مسیر ریلی در تعهد کشور افغانستان است که هنوز کار آن انجام نشده است. هر چند گفته می‌شود که قرار است مسئولان افغانی کارشان را به زودی انجام دهند.

معاون وزیر راه و شهرسازی اظهار کرد: تقاضای ما از کشور افغانستان این است که هر چه زودتر این مسیر ریلی را احداث کنند؛ زیرا این اتصال ریلی هم برای خود کشور افغانستان مهم است و هم می‌تواند افغانستان را به جمهوری اسلامی ایران و بنادر جنوبی و شمالی و حتی سایر کشورهای همسایه متصل کند.

اهمیت خواف-هرات

اجرای مسیر راه‌آهن خواف در جنوب شرقی خراسان رضوی تا هرات در شمال غرب افغانستان از ضرورتهای گسترش مبادلات منطقه‌ای و بین‌المللی برای این بخش از قاره آسیا و همچنین نقطه عطفی در توسعه روابط ایران و افغانستان است. اتصال ریلی خواف به هرات در کنار ساخت راه‌آهن چابهار - زاهدان - مشهد در مسیر کریدور جنوب به شمال از طرحهای کلیدی در شرق ایران و نویدبخش توسعه و رونق اقتصادی منطقه است که بهره‌برداری آن بستر مناسبی برای شکوفایی هرچه بیشتر ارتباطات بین‌المللی فراهم می‌کند.

یک کارشناس حمل ونقل ریلی درباره اهمیت این مسیر ریلی به خبرنگار ما می گوید: اتصال به آبهای آزاد و تجارت از طریق منطقه آزاد چابهار از آرزوهای دیرینه افغانستان است که با تکمیل خط ریلی خواف به هرات و بهره‌گیری آن کشور از ظرفیتهای بندر چابهار محقق می‌شود.

عباس کامیاب اضافه کرد: افغانستان به عنوان یک کشور محصور در خشکی نیاز مبرم به دسترسی به آبهای آزاد دارد و در این راستا اتصال ریلی به شبکه راه‌آهن ایران برای افغانستان اثرات اقتصادی بسیار به دنبال دارد که با اتصال شبکه ریلی از خواف به هرات این مهم محقق می‌شود.

گفتنی است که تکمیل و توسعه مسیرهای ترانزیت کالا و سوخت در شرق ایران و رشد و توسعه محور شرق از اولویت‌های اقتصادی کشور به ویژه در دولت دوازدهم بوده که در چارچوب آن راه‌آهن خواف - هرات به عنوان حلقه مکمل دارای اهمیت شایانی است.

کامیاب تاکید کرد: ایران هم اکنون بزرگترین شریک تجاری افغانستان محسوب می‌شود و حتی در شرایط کرونایی نیز مرزهای جمهوری اسلامی ایران به روی مبادلات تجاری با افغانستان باز است و با تکمیل مسیر راه ‌آهن خواف – هرات در سال جاری کشور افغانستان از طریق خطوط ریلی ایران به آبهای آزاد و دیگر کشورهای خاورمیانه متصل می‌شود.

درواقع ساخت راه آهن خواف - هرات سبب احیای جاده ابریشم از طریق ریلی و اتصال چین به ایران از طریق افغانستان می‌شود و در توسعه و پیشرفت منطقه و کشور افغانستان، تکمیل و توسعه شبکه ریلی کشورهای اکو و افزایش ترانزیت کالا از کشورهای آسیای میانه به اقیانوس هند و همچنین از طریق ایران به ترکیه و اروپا نقش بسیار دارد.

گسترش شبکه ریلی کشور، کمک به توسعه و پیشرفت شهر خواف و محدوده مرزی ایران و افغانستان، ایجاد شبکه ریلی بین ایران و افغانستان و توسعه صادرات و واردات بین دو کشور از طریق شبکه ریلی از دیگر مزایای این خط آهن به شمار می‌رود.

هر سال ۱۸۰ هزار کامیون بین دو کشور ایران و افغانستان تردد می‌کنند که با بهره برداری از راه آهن خواف به هرات دستکم ۵۰ درصد از حجم سنگین تردد کامیون‌ها کاسته می‌شود.  میزان مبادلات سالانه کالا بین ایران و افغانستان حدود سه میلیارد دلار برآورد شده که حتی در شرایط کرونایی نیز مرزهای جمهوری اسلامی ایران به روی مبادلات تجاری با افغانستان باز است.

محور خواف - هرات ۲۲۰ کیلومتر طول دارد که ۸۰ کیلومتر آن در خاک ایران و ۱۴۰ کیلومتر آن در خاک افغانستان قرار دارد. احداث خط ریلی خواف به هرات در قالب چهار قطعه در مجموع به طول ۱۹۳ کیلومتر از سال ۱۳۸۶ آغاز شده است، این مسیر ریلی شهر هرات در غرب افغانستان را به شبکه ریلی ایران متصل می‌کند و با تکمیل و بهره‌برداری آن پیش‌بینی می‌شود سالانه ۲ میلیون تن کالا و ۲۰۰ هزار مسافر از این مسیر جابه‌جا شود و دو قطعه از مسیر خط آهن خواف - هرات به طول ۷۷ کیلومتر از خواف تا مرز افغانستان در خاک ایران قرار دارد که از چندی قبل آماده بهره‌برداری شده است.

خط ریلی خواف – هرات علاوه بر آنکه از لحاظ حمل ‌و نقل داخلی بار و مسافر اهمیت دارد، از منظر اتصال کشور افغانستان از طریق شبکه ریلی جمهوری اسلامی ایران به آب‌های آزاد و حتی کشورهای اروپایی، اهمیت بسیار بالایی دارد و از سوی دیگر حمل و ترانزیت بار و کالا به کشور افغانستان و در ادامه به کشورهای شرقی آسیا نیز برای ایران بسیار مهم ارزیابی می‌شود.

این پروژه به طول حدود ۱۹۱ کیلومتر، بصـورت یـک خطه، بـا سرعـت  ۱۶۰ کیلومتر بر ساعت برای مسافری و ۱۲۰ کیلومتر بر ساعت برای باری، از کیلومتر ۲۴ راه آهن سنگان – تربت حیدریه  در نزدیکی ایستگاه خواف شروع و در منطقه نسبتاً کم عارضه و هموار پیش می‌رود. مسیر این راه آهن در کیلومتر ۱۲ جاده تایباد – خواف و در کیلومتر ۲۱، جاده معدن سنگان را به صورت زیرگذر قطع می‌کند. همچنین در کیلومتر ۳۸ الی ۴۲ از ارتفاعات خواجه انجیر عبور و در کیلومتر ۴۷ الی ۵۲ وارد منطقه کم عارضه و نسبتاً هموار می‌شود. از کیلومتر ۵۵ در مجاورت نوار مرزی قرارگرفته و در کیلومتر ۷۶ به مرز شمعتیغ می‌رسد. از همین تا ایستگاه جونو ۶۳ کیلومتر راه دیگر باید طی شود که البته این جزو سومین قطعه از قطعاتی است که ایران آن را ساخته است.

اهمیت دیگر این پروژه آن است که راه آهن در افغانستان متولد می‌شود و از این طریق کشور افغانستان به شبکه سراسری ایران و سایر نقاط جهان متصل خواهد شد.

در بحث ترانزیت نیز، راه‌های متنوعی مانند کریدور شمال - جنوب و کریدور شرق به غرب وجود دارد که عبور از خاک افغانستان و سرمایه گذاری در افغانستان را برای تجار ایرانی فراهم می‌کند.