کاهش ۲۰ درصدی هزینه‌های ترانزیت با افتتاح راه‌آهن ایران-افغانستان
راه‌آهن ایران تا یک ماه دیگر با اتصال به راه‌آهن افغانستان برای ترانزیت کالا به ظرفیت ١.٧ میلیون تن از کشورهای حوزه cis، ترکیه و خلیج فارس آماده می‌شود که تا ۲۰ درصد هزینه‌های ترانزیت را کاهش خواهد داد.
راه آهن ایران تا یک ماه دیگر با اتصال به راه آهن افغانستان برای ترانزیت کالا به ظرفیت ١.٧ میلیون تن از کشورهای حوزه cis (مستقل مشترک المنافع)، ترکیه و خلیج فارس آماده می شود که تا ۲۰ درصد هزینه های ترانزیت را کاهش خواهد داد.
به گزارش تین نیوز و به نقل از ایرنا، رییس جمهوری روز گذشته نوید ورود شبکه ریلی از ایران به افغانستان را داد و گفت: ظرف یک ماه آینده با افتتاح راه آهن خواف به هرات برای نخستین بار راه آهن وارد افغانستان خواهد شد و خطوط ریلی دو کشور به یکدیگر وصل می شود.
پروژه خط راه آهن خواف- هرات، متصل کننده خواف در ایران به شهر هرات در غرب افغانستان است که طول این پروژه ریلی ۲۱۸ کیلومتر و از چهار قطعه تشکیل شده است.
سعید رسولی معاون وزیر راه و شهرسازی پیش تر گفته بود: خواب-هران ششمین مرز ریلی کشور با ظرفیت ١.٧میلیون تن ترانزیت بار از کشورهای حوزه cis (مستقل مشترک المنافع)، ترکیه و خلیج فارس است که اواخر آذرماه توسط دولت تدبیر و امید افتتاح می شود.
قطعات اول و دوم از ایستگاه خواف تا شمتیغ به طول ۷۶ کیلومتر در خاک ایران و قطعه سوم و چهارم از شمتیغ تا روزنک و از روزنک تا هرات هر کدام به طول ۶۳ کیلومتر داخل خاک افغانستان است. قطعه چهارم نیز از روزنک تا هرات قرار است توسط دولت افغانستان ساخته شود که هم اکنون دو بخش مربوط به داخل خاک ایران و نیمی از بخش ریل در داخل خاک افغانستان تکمیل شده است.
قطعه ای که ساخت آن به پایان رسیده و به بهره برداری می رسد، مسیر ریلی خواف تا روزنک است که ۷۶ کیلومتر این مسیر در خاک ایران و ۶۲ کیلومتر آن در خاک افغانستان است.
تعداد قطاری که در این مسیر ریلی به کار گرفته می شود، بستگی به تقاضای بار و مسافر دارد. قطعاً از روز اول افتتاح، امکان تخمین تقاضا وجود ندارد. اکنون با محوریت راه آهن، صاحبان کالا، بازرگانان و بازاریابان که مسئولیت جذب بار را دارند، در حال گفت وگو هستند تا برای بهره برداری از ظرفیت این مسیر ریلی، حداکثر استفاده بشود.
*وضعیت شبکه ریلی در افغانستان
اهمیت این پروژه از آن روست که برای اولین بار مردم افغانستان صاحب مسیرریلی با ایران می شوند. اداره راه آهن افغانستان در سال ۱۳۹۱ با هدف مدیریت توسعه و بهره برداری از خطوط ریلی موجود و آتی کشور و به منظور بهبود رشد اقتصادی، حمایت از توسعه منطقه ای و ارتقای سیر مسافران افغان تأسیس شد.
راه آهن افغانستان به دنبال مسیر مطمئن و کارآمد منابع، کالا و مسافران در سراسر افغانستان از طریق توسعه خط مشی های پایدار و منسجم و ایجاد همکاری های بین المللی و منطقه ای است. و در این مسیر عضویت این کشور در اتحادیه بین المللی راه آهن ها یا به اختصار UIC در تاریخ ۱۲ سپتامبر ۲۰۱۳ میلادی به تصویب رسید و راه آهن افغانستان رسماً عضو این اتحادیه است.
پیش از آغاز طرح راه آهن ملی، طول کلی خطوط آهن احداث شده در افغانستان ۱۳۵ کیلومتر بوده که یک بخش آن در بلخ در سطح محدودی بهره برداری می شد هم چنین طرح راه آهن ملی افغانستان پیش بینی کرده است که بین سال های ۲۰۱۷ تا ۲۰۴۰ میلادی، ۷۵ درصد از ترافیک باری را به خود اختصاص دهد.
*چشم انداز اتصال مسیر ریلی خواف- هرات به بندر چابهار
اتمام ساخت پروژه خواف – هرات و اتصال آن به بندر چابهار از طریق راه آهن سراسری به بندرچابهار، مسیر به صرفه و اقتصادی برای ترانزیت کالاهای افغانستان ایجاد خواهد شد و تحول شگرفی در حمل و نقل را رقم خواهد زد و سرعت و کاهش هزینه جابجایی کالاهای ترانزیتی را در پی خواهد داشت. پیش بینی می شود قیمت ترانزیت کالاها از این مسیر تا ۲۰ درصد ارزان تر از سایر شیوه های حمل و نقل باشد.
در افغانستان زمینه های قابل توجهی برای صادرات، واردات و ترانزیت کالاها وجود دارد. وجود منابع غنی از جمله وجود ۱۴۰۰ معدن و مواد معدنی و نفت و گاز به ارزش ۱۰۰۰ میلیارد دلار و فرصت های مناسب در زمینه کشاورزی که هم اکنون ۱۶ درصد تولید ناخالص این کشور تشکیل داده و زمینه اشتغال ۶۱ درصد از مردم این کشور را فراهم کرده، روی هم رفته فرصت های صادراتی ویژه ای را برای افغانستان از طریق بندر چابهار بوجود آورده است.
این کشور از طرف دیگر ۹۰ درصد مایحتاج و موارد مصرفی خود را از طریق واردات تأمین می کند و به همین خاطر جمهوری اسلامی ایران در سال ۲۰۱۸ چهارمین کشور مبدأ واردات افغانستان بوده که ارزش این کالاها معادل ۹۰۸ میلیون دلار است.
*تاریخچه و یژگی های خط ریلی خواف- هرات
طرح موضوع خط آهن ایران به هرات در غرب افغانستان به دهه ۱۹۷۰ میلادی برمی گردد اما موانع متعدد مانع از اجرای آن شد. در اوایل دهه هشتاد در چارچوب مذاکرات طرفین و برخی اسناد مبادله شده، نظیر قانون موافقت نامه مسیرهای حمل ونقل بین المللی ایران، افغانستان، ازبکستان، مصوب سال ۱۳۸۲، همچنین برنامه کمک های جمهوری اسلامی ایران به بازسازی افغانستان در آن مقطع زمانی، این پروژه دوباره مطرح و در نهایت عملیات اجرایی آن پیرو تفاهم بین وزارت راه و ترابری با وزارت فوائد عامه افغانستان به عنوان یکی از پروژه های بزرگ با مسئولیت شرکت ساخت و توسعه زیربناهای حمل ونقل کشور آغاز شد.
مسیر ریلی خواف - هرات باعث افزایش مبادلات تجاری بین دو کشور ایران و افغانستان می شود. این خط آهن، امکان حمل مقرون به صرفه و اقتصادی کالاهای سنگین و حجیم را از مبادی داخلی سراسر کشور همچنین از مبادی ورودی نظیر مرز با کشورهای همسایه به ویژه همسایگان شمالی و غربی، بنادر شمالی و جنوبی از جمله چابهار و شهیدرجایی به افغانستان و بالعکس، در چارچوب عملیات صادرات، واردات و ترانزیت از خاک کشورمان را فراهم می سازد.
وجود سنگ آهن هم در ایران و هم افغانستان و امکان صادرات و واردات آن، برنامه توسعه صادرات نفتی و غیرنفتی و تنوع بخشی به کالاهای صادراتی کشور به ویژه میوه و تره بار، موادغذایی، الیاف و منسوجات، کالاهای صنعتی و ساختمانی به افغانستان، موافقت نامه چابهار و امکان ترانزیت کالای هندی به ویژه گندم و شکر به مقصد افغانستان و ترانزیت کالای افغانستانی به ویژه مواد معدنی، خشکبار و میوه به مقصد هندوستان، ترانزیت کالا از مبدأ ترکیه و عراق به افغانستان و بالعکس، همچنین توسعه تبادلات تجاری کشورمان با کشورهای آسیای میانه از طریق ترانزیت کالا از سرزمین افغانستان، عوامل پیشران افزایش مبادلات تجاری دو کشور محسوب می شوند که باید به نحو مطلوبی از آن ها بهره برداری کرد.
رسیدن به این اهداف، مستلزم اجرای اقدامات مشترک نرم افزاری نظیر روان سازی، الکترونیکی و دیجیتالیزه کردن و مدرنیزه کردن فرآیندهای مرزی است که به موازات توسعه زیرساخت های اتصالی دو کشور در دستور کار بخش ها و دستگاه های ذی ربط، از جمله وزارت راه و شهرسازی قرار دارد.
