محسن امین زاده: اقتصاد ما امکان ندارد در انزوا توسعه پیدا کند/کاسبان تحریم در مخالفت با FATF صف کشیده اند

به گزارش تین نیوز به نقل از جماران، امین زاده گفت: ما قدرت زیادی در عرصه نظامی داریم و توان تسلیحاتی ما هر روز قدرتمندتر شده است. اما قدرت اقتصادی ما هر روز دارد کوچکتر می شود. در چنین شرایطی تهدیدات جدیدی هم علیه کشور آغاز شده است. آیا قدرت اقتصادی ما تاب و توان چنین وضعیتی را دارد؟ اگر ندارد چرا تدبیر نشده و به چنین وضعیتی دچار شده ایم؟

وی در نشست انجمن اسلامی مدرسین دانشگاه ها درباره «اجماع پذیری سیاست خارجی در ایران» گفت: سیاست خارجی در ایران هر روز بیشتر به حاشیه رانده می شود؛ و این وضعیت حتی ارتباطی به تحولات دوران انقلاب اسلامی ندارد.

معاون وزیر خارجه دولت اصلاحات تصریح کرد: مواردی همچون سفر رئیس جمهور سوریه بدون اطلاع رئیس جمهور و وزیر خارجه وقت، سفرهای رئیس جمهور روسیه تحت مدیریت تشریفاتی غیر از وزارت خارجه، پنهان کاری واقعیت های مربوط به سقوط هواپیمای اوکراینی، پدیده های بی نظیری است که سیاست خارجی ایران را از جایگاه بسیار حساس و تعیین کننده دیپلماسی در اقتدار ملی کشورها به بیرون پرتاب کرد و نیروهایی به کلی بی اطلاع از مقتضیات و آداب دیپلماسی، این حوزه کار را هم تحت اختیار کامل خود در آورده اند.

امین زاده با تأکید بر اینکه دخالت افراد و بخش غیر متخصص در اموری که فاقد صلاحیت حرفه ای و تخصصی آن هستند عملا باعث می شود که نه تنها بازوی اساسی اقتدار ملی کشور یعنی قدرت دیپلماسی تقریبا به طور کامل فلج شود، بلکه نتایج کارهای حوزه های نظامی نیز منجر به بهترین نتایج نشود.

وی افزود: دخالت های پیدا و پنهان در اجرای سیاست خارجی باعث شده که عملا تواناترین و با تجربه ترین ها به حاشیه رانده شود و در بسیار موارد سیاست خارجی نه تنها نتواند مقتدرانه از راهبردهای درست و شایسته برای اقتدار ملی دفاع کند بلکه به صورت یک نهاد فرعی در پی تحولاتی برود که دیگران شکل می دهند. اینها عملا تصویری تیره از خطاهای بزرگ است که با نادیده گرفتن سهم دیپلماسی در قدرت ملی می تواند نهایتا نتایج بسیار خطرناکی به بار آورد.

معاون وزیر خارجه دولت اصلاحات تأکید کرد: نیروهای سیاسی و متخصصان سیاست خارجی باید در هر زمان و پیش از هر رویداد نظامی و پس از هر رویداد نظامی راهبردهای سیاسی و مقتضیات سیاسی کار را تدوین کنند، به تصویب برسانند و شایسته ترین شیوه کار را طراحی و اجرا کنند. اگر توجه داشته باشید طبق قانون اساسی عالی ترین مرجع تصمیم گیری در مدیریت کلیه تحولات مرتبط با امنیت ملی یعنی شورای عالی امنیت ملی کشور متشکل از مسئولانی است که اکثر آنان غیر نظامی هستند. اما در عمل چنین نشد بلکه این نهاد عالی نیز نسبت به گذشته به حاشیه رانده شده است.

وی با بیان اینکه آسیب پذیری وزارت خارجه موقعیت ایران در صحنه بین المللی را تضعیف کرده، در خصوص مؤلفه های قدرت ملی گفت: قدرت نظامی سهم بزرگی در اقتدار ملی دارد . اما در نظریه امروزین قدرت ملی کشورها، اهمیت قدرت اقتصادی بسیار افزون شده و جایگاه بالاتری را به خود اختصاص داده است. مثلا اقتدار چین متأثر از افزایش روز افزون اقتدار اقتصادی این کشور است.

امین زاده تصریح کرد: روزگاری چین صاحب سلاح هسته ای بوده اما فاقد قدرت اقتصادی بوده و به عنوان سرزمین مردمانی فقیر جایگاه شایسته ای در جهان نداشته است. آنچه چین را به جایگاه امروز رسانده، اقتدار اقتصادی این کشور بوده است. قدرت نظامی ارزش بالای خودش را دارد اما هرگز نمی تواند جای قدرت اقتصادی را بگیرد. هر روز سهم قدرت اقتصادی در منزلت جهانی و اقتدار کشورها بالاتر می رود. اما در ایران قدرت اقتصادی سهم شایسته ای در اقتدار ملی ندارد.

وی ادامه داد: چرا بنا را بر این نمی گذاریم که حتی از جمهوری خلق چین بیاموزیم؟ چرا از کشور انقلابی ویتنام نمی آموزیم؟ اینها که غربی و متحد آمریکا و دشمن و مخالف ما نیستند؛ کشورهای نزدیک به ایران هستند. ما امید فراوانی به همکاری های اقتصادی با چین و کشورهای مشابه چین داریم. چرا از چین نمی آموزیم؟ اینها کشورهایی هستند که وقتی تصمیم می گیرند قدرتمندتر باشند اول بنیان های اقتصادی کشورشان را قدرتمندتر می کنند. سیاست هایشان کاملا در خدمت توسعه اقتصادی قرار می گیرد.

معاون وزیر خارجه دولت اصلاحات تأکید کرد: کشوری که بنیان اقتصادی آن قدرتمند نباشد و بنیان نظامی قوی داشته باشد ممکن است با بحران های بسیار جدی مواجه شود. مصداق بارز آن که بارها در موردش صحبت شده است، اتحاد جماهیر شوروی است. قدرت دوم نظامی یا به ادعای خودشان اول نظامی جهان که در زیر فشار بحران اقتصادی و ناکارآمدی حوزه های غیر نظامی حکمرانی، فروپاشید. 

وی یادآور شد: ما قدرت زیادی در عرصه نظامی داریم و توان تسلیحاتی ما هر روز قدرتمندتر شده است. اما قدرت اقتصادی ما هر روز دارد کوچکتر می شود. در چنین شرایطی تهدیدات جدیدی هم علیه کشور آغاز شده است. آیا قدرت اقتصادی ما تاب و توان چنین وضعیتی را دارد؟ اگر ندارد چرا تدبیر نشده و به چنین وضعیتی دچار شده ایم؟ بی تردید کشور باید در مقابل تهدیدات خارجی تدبیر و ایستادگی کند و مسلما بار ایستادگی نظامی بر دوش نظامیان است. اما عدم اولویت بندی های درست و به حاشیه رانده شدن توسعه ملی و دیپلماسی و کشیده شدن ایران به تحریم های اقتصادی و عدم دسترسی مداوم کشور به دانش و تکنولوژی های روزآمد، دسترسی به بانک های بین المللی و سرمایه گذاری های بزرگ و فقدان بازارهای امن برای محصولات اصلی کشور، اقتصاد ما را تضعیف کرده است.

امین زاده اظهار داشت: سال ها است که در ایران به خاطر تحریم هایی که به کشور تحمیل شده است هیچ سرمایه گذاری بزرگ خارجی صورت نگرفته است. ایران حتی نتوانسته از اعتبارات متعارف تجاری و بانکی متداول در فعالیت های اقتصادی جاری کشور مثل فاینانس های کوتاه مدت و میان مدت بهره مند شود. هیچ سرمایه گذاری بزرگ خارجی صورت نگرفته است و هیچ تکنولوژی جدید و روزآمدی وارد حوزه های نفت و گاز کشور نشده است. هیچ بازار جدیدی به روی اقتصاد و حتی نفت و گاز ایران باز نشده و هر روز بازارها بروی اقتصاد ایران بسته تر شده است.  این درحالی است که هر روز به تکنولوژی های بیشتری برای کارآمد کردن صنعت نفت و گاز کشور نیاز داریم ؛ تکنولوژی هایی که بتواند بهره وری حوزه نفت و گاز و به طور کلی صنایع انرژی را افزایش دهد.  ناترازی نفت و گاز و برق در ایران بسیار تکان دهنده و ناشی از عدم سرمایه گذاری و فرسودگی صنایع و کهنگی تکنولوژی های مورد استفاده است. 

وی افزود: کارهای بزرگی که در نفت و گاز ایران در گذشته انجام شده ناشی از تدابیر سیاسی و دیپلماتیک بوده که دو دهه پیش درهای سرمایه و تکنولوژی و تقاضا و بازار را به روی پروژه های نفت و گاز ایران باز کرد. ناشی از ظرفیتی بوده که دیپلماسی ایجاد کرده است و امروز کشور فاقد آن است.

معاون وزیر خارجه دولت اصلاحات با بیان اینکه این مشکلات ناشی از اختلاف بر سر سیاست خارجی نیست بلکه در حوزه اقتصاد هم این تفاوت نظرها وجود دارد، افزود: راجع به این بحث می شود که ما چاره ای جز رویارویی با جهان نداریم لذا باید در کشور تلاش کنیم خودکفا شویم. یک نامزد انتخابات ریاست جمهوری اخیر می گفت ما بی جهت گرفتار یک تعداد کشور محدود شده ایم در حالی که 200 کشور در دنیا وجود دارند که همه فرصت برای کار اقتصادی ما هستند. منظورش 180 کشوری بی بضاعتی است که مجموعا کمتر از 20 درصد اقتصاد جهان را در اختیار دارند.  من مقاله نوشتم که 80 درصد اقتصاد جهان در اختیار 20 کشور است و نزدیک 100 درصد دانش و تکنولوژی جهان هم در همین حوزه خلق می شود و تجربه می شود و گسترش می یابد.

وی ادامه داد: او ظاهرا توصیه می کرد که این کشورها را رها کنیم و برای توسعه اقتصادی دنبال کشورهای فقیر و ناتوان آفریقایی و آسیایی بگردیم! البته ممکن است در کشورهای کوچک کم بضاعت آفریقا و افغانستان هم فرصت هایی برای فروش کالای ما وجود داشته باشد اما اگر با 20 کشوری که بزرگترین تکنولوژی ها در آنجا خلق می شود و توسعه پیدا می کند، سرمایه عظیم مازاد جهان در اختیار آنان است و اقتصادشان به انرژی ما نیازمند است کار نکنیم چون با ما دشمنی دارند با چه امکانی می توانیم توسعه کشور را به پیش بریم. افغانستان به کالای غیر نفتی ما نیازمند است اما با اتکای صرف به بازارهایی چون افریقا و افغانستان که نمی توان قدرت ملی کشور را حفظ کرد.

امین زاده تأکید کرد: تصویری که از این وضع ساخته می شود، معنایش این است که ما باید از رابطه با قدرتمندان جهان بگذریم و به سمت انزوای مداوم برویم و البته اقتصاد ما امکان ندارد در انزوا توسعه پیدا کند. آقای پزشکیان درباره 200 میلیارد دلار سرمایه گذاری حداقلی صحبت می کند. درباره ضرورت پیوستن به FATF صحبت می کند و شما می دانید که چه جنگ هایی در ارتباط با پیوستن به FATF در داخل کشور وجود دارد. همه کاسبان تحریم در مخالفت صف کشیده اند. چرا اصرار دارند که همچنان مشکل را حل نکنیم و وارد FATF نشویم؟ چون سال ها است یک اقتصاد زیرزمینی شکل داده اند و نگران حفظ آن هستند. در این اقتصاد جمعیتی کاسبان تحریم شکل گرفته و به ثروت و قدرت رسیده اند و حالا نمی خواهند از این شرایط بگذرند.

وی با تأکید بر اینکه کاسبان تحریم یک پدیده واقعی است، گفت: در اقتصاد زیرزمینی، کاسبی و زندگی آنها موکول به تحریم است. این وضعیت اقتصادی در برابر تحول مقاومت می کند و علتش این است که بخش زیادی از این حیات اقتصادی نمی تواند خودش را با مناسبات بین المللی تنظیم کند. ولی واقعیت این است که اقتصاد ما، توسعه ملی ما، ثروت ملی ما فدای کسب و کار کاسبان تحریم شده است و کشور در اقتصاد بسته تحریمی کاسبان تحریم، نمی تواند به پیش برود.

معاون وزیر خارجه دولت اصلاحات گفت: من سال 1385 در مورد راهبرد هسته ای ایران مقاله ای نوشتم و همان جا هشدار دادم که ما نمی توانیم مثل کره شمالی شویم؛ اگر می خواهیم سیاست هسته ای را دنبال کنیم، باید مثل ژاپنی ها دنبال کنیم. ژاپنی ها ذره ذره پیشرفت کرده اند و بسیار هم به سقف و اوج تکنولوژی های هسته ای غیر نظامی رسیده اند و حتی به توان نظامی اش نیز نزدیک شده اند. یعنی کیفیت تکنولوژی های هسته ای ژاپن از اکثر صاحبان بمب جهان هم بالاتر است. اما توانسته اعتماد جهانی و سازمان های بین المللی را جلب کند و تکنولوژی خودشان را به حداکثر برساند و کیفیت عالی علمی و اقتصادی برای کشور ایجاد کنند.

وی ادامه داد: تمام رقبای ژاپن هم اذعان دارند که هرگاه این کشور اراده کند ظرف دو هفته می تواند سلاح هسته ای اش را بسازد و عملیاتی کند. ما دنبال سلاح هسته ای نبودیم و به دنبال اقتدار هسته ای و اقتدار دانش هسته ای بودیم اما در عین حال الگوی ژاپن را انتخاب نکردیم .عملا برای دانش هسته ای صلح آمیز الگوی کره شمالی را انتخاب کردیم.

امین زاده افزود: باورم نمی شود ولی به نظر می رسد در بسیاری حوزه های دیگر هم ما تمایل به الگوی کره شمالی داریم. کره شمالی خودکفا است. جمعیتش در یک فقر بی نظیر و غیر قابل تصور برای ما، زندگی می کنند و در ساختاری که رسانه و ارتباطات، سفر، تحرک اقتصادی، دانشگاه، سلامت، عدالت و رقابت و....  ، و به طور کلی زندگی درست و حسابی ندارد و تنها چیزی که دارند، فناوری هسته ای است .کره شمالی توان هسته ای نظامی خودش را افزایش داده و هر چندگاه  یک موشک جدید آزمایش می کند.

وی تأکید کرد: اگر قرار است الگوی ما کره شمالی باشد، ما احتیاج به دیپلماسی هم نداریم. کره شمالی اصلا نیازی ندارد که دیپلماسی داشته باشد؛ اقتصاد و تجارت خارجی مهمی هم ندارد. اندکی محصول کشاورزی و جنگلی به چین صادر می کند. کشور ما هرگز نمی تواند شبیه کره شمالی شود ولی بسیاری موارد احساس می شود که الگویی که ما در سیاست خارجی و توسعه نظامی دنبال می کنیم، بیش از همه شباهت به این وضعیت کره شمالی دارد.

معاون وزیر خارجه دولت اصلاحات با اشاره به اینکه ما در شرایط خاصی قرار گرفته ایم، تصریح کرد: به نظر می رسد که ما در جنگ نرم بسیار آسیب پذیر هستیم و در «اقتدار نرم» هم آسیب پذیر هستیم اما به هر حال نشان داده ایم که توانایی تسلیحاتی قابل توجهی داریم و افتخار هم می کنیم که نیروهایی توانسته اند این توانایی را بومی کنند و بخشی را ارتقاء بدهند. اما ما در اقتصاد ناتوان شده ایم و هر روز ناتوان تر می شویم و سهم ما در قدرت اقتصادی جهان بسیار ناچیز شده است.

وی ادامه داد: دیپلمات های ما همه تلاش شان را می کنند و وزیر خارجه ما فعالیت های مفیدی را انجام می دهد اما به وزارت خارجه چنین نقشی داده نمی شود که بتواند وظیفه بزرگ مواجهه با جامعه جهانی را بطور کامل بر دوش بکشد. نقش وزارت خارجه تقسیم شده است. بخش زیادی از سیاست خارجی ما در اختیار وزارت خارجه نیست و درگیر عوامل مختلفی است. ما در زمینه رسانه هم با چنین مشکلی مواجه هستیم. آن هم اگر قدرت نرم و تأثیرگذاری روی افکار عمومی باشد، می توانیم قضاوت کنیم که چه تأثیرگذاری نظام رسانه ای ما دارد و چه تأثیرگذاری مخالفان ما در افکار عمومی دارند.

امین زاده افزود: برخی نهادهای اطلاعاتی هستند که ظاهرا  مهمترین کاری که انجام می دهند کنترل امثال من و شما است. آنها در همه دانشگاه ها، مدارس، ادارات ، مؤسسات، فعالیت های سیاسی، فرهنگی، و البته با گستردگی در فعالیت های اقتصادی حضور دارند ولی آیا اصلا قادر هستند وظیفه اصلی خود را انجام دهند؟! قدرت جاسوسی اسرائیل و نفوذ در ایران تکان دهنده است و در این زمینه هم ما آسیب پذیری های جدی داریم. اگر همه اینها را کنار همدیگر فهرست کنیم، می توانیم بگوییم به رغم اینکه قدرت نظامی قدرتمندتری پیدا کرده ایم، اما ساختارهای قدرت ما در حوزه های اقتصادی، تکنولوژی، سیاست خارجی، فرهنگ و رسانه، تأمین امنیت از طریق جاسوسی و ضد جاسوسی و مبارزه با تهدیدات پنهان بیگانگان، توانایی های لازم را ندارند و ما آسیب پذیری های جدی داریم.

وی تأکید کرد: به نظر می رسد ما اختلافات بنیادینی در بحث قدرت داریم که یکی از نتایج و آثارش در سیاست خارجی است. به شدت تعریف ما از قدرت خودش را در  « قدرت نظامی» نشان می دهد. درصد مهمی از مردم از شرایط ناراضی اقتصادی و اجتماعی و فرهنگی ناراضی هستند. ما نتوانسته ایم این عنصر اساسی قدرت ملی  یعنی «همبستگی ملی» را در حد سالهای انقلاب و جنگ حفظ کنیم. هرگز نارضایتی ها چنین نبوده که امروز هست. این نارضایتی ها عوامل مختلف به ویژه علل اقتصادی دارد؛ کشور فقیرتر و ظرفیت هایش کمتر شده است. شما می توانید مقایسه کنید که 15 سال پیش یک استاد دانشگاه، یک پزشک، یک معلم، یک کارگر، یک کشاورز،  چقدر قدرت خرید داشته و حالا چقدر قدرت خرید دارد. این وضعیت در طبقات کمتر برخوردار جامعه تکان دهنده است.

معاون وزیر خارجه دولت اصلاحات گفت: اختلاف نظر یا عدم اجماع تنها مربوط به سیاست خارجه نیست، ما در حوزه تعریف قدرت ملی، عناصر قدرت ملی و اولویت هایشان ظاهرا اختلاف نظرهای قابل توجهی داریم. «قدرت نظامی» اولین مولفه قدرت در قدرت های جهان نیست و قدرت اول آنها «قدرت اقتصادی» است. سهم عناصر تعیین کننده قدرت ملی تغییر کرده و به نظر می رسد که ما توجه نداریم و تصور می کنیم که یک قدرت نظامی بالا می تواند اینها را پوشش بدهد و فرصت ایجاد کند. قدرت نظامی بالا نمی تواند حتی امنیت ملی را به تنهایی ایجاد کند. کشور اگر توان مالی نداشته نباشد حتی نمی تواند به متحدین خود در منطقه کمک مالی و امکانات بدهد.

وی تأکید کرد: بعضی ها می گویند باید بمب اتم داشته باشیم تا امنیت ما برقرار شود؛ کره شمالی امنیت دارد؟! یکی از ارزش های سیاست ما که رهبری روی آن تأکید داشتند این است که ما نمی خواهیم بمب بسازیم و می خواهیم تکنولوژی هسته ای خودمان را ارتقاء بدهیم و تکنولوژی صلح آمیز هسته ای داشته باشیم. این حق ما است و تا اینجا هم خوب پیش رفته ایم اما در مناقشه های جهانی که علیه ما شکل گرفته نتوانسته ایم با ابزار دیپلماسی بحران ها را مدیریت کنیم.

امین زاده یادآور شد: در گذشته دیپلماسی ما خوب عمل کرده، حملات آمریکا به عراق و افغانستان تبدیل به تهدید برای ما نشد و حتی فرصت هایی برای ایران ایجاد کرد و بعد از آن ایران قدرتمندترین کشور منطقه تعریف می شد. اگر آن شرایط را با شرایط امروز مقایسه کنیم، سیر نزولی را می بینیم و جایگزینی نظامی گری به جای کار دیپلماسی و اقتصادی چنین تأثیراتی گذاشته است. در حوزه اقتصاد، نظامی گری منجر به این شده که اقتصاد ما از وضعیت هنجار خودش خارج شود. هیچ کشور قدرتمندی در ایران سرمایه گذاری نمی کند و هیچ کمپانی مؤثری در توسعه به کمک ما نمی آید.

وی ادامه داد: کشورهایی که فرصت های اقتصادی گذشته را در ایران ندارند مثل اروپایی ها، به راحتی مواضع ناشایست علیه ایران می گیرند. نه بازاری هست که برایش نگران باشند و نه پروژه اقتصادی مشترکی که به ان اهمیت بدهند. اقتصاد منزوی ایران هیچ شریک بزرگ اقتصادی ندارد و حتی چین هم با اکراه فراوان و تخفیف های فراوان نفت از ما می خرد.

معاون وزیر خارجه دولت اصلاحات اظهار داشت: اصلا بحث ما این نیست که با آمریکا رابطه برقرار کنیم؛ نه عملی است و نه  مسأله اصلی است. چین به ما می گوید شما بحران روابطتان را با آمریکا کاهش بدهید تا ما در کشور شما سرمایه گذاری کنم. چین قرارداد بسته و سند همکاری های 25 ساله را امضا کرده و می گوید من به شرطی می توانم اینها را اجرا کنم که تو مسائل خودت را با آمریکا و دنیا و منطقه حل کنی و اگر در شرایط بحرانی باشی من در ایران سرمایه گذاری نمی کنم. چین که در همه مناسباتش رقیب آمریکا و علاقه مند به کار کردن با ایران است، حاضر نیست در هیچ پروژه مهمی در ایران درگیر شود. نفت ارزان می خرد و خیلی بدحسابی می کند و در همین شرایط تحریم با مشکلات ما کاسبی می کند.

وی تأکید کرد: برای حل کردن مشکلتمان با دنیا نیازی نیست که با آمریکا رفیق شویم. دیپلماسی ما باید بنیانش بر همکاری با جهان قرار بگیرد، دیپلماسی باید قدرت و جایگاه خودش را پیدا کند؛ منزلتی پیدا کند که مثل کشورهای دیگر وزیر خارجه بتواند کارهای موثری کند که گره ها باز شود. ما بدون خارج شدن از قفل ها و بند و بست هایی که ما را در روابط جهانی با هم کشورها گرفتار کرده، نمی توانیم روند توسعه را بهبود ببخشیم؛ کشور هر روز فقیرتر خواهد شد و حتی نمی توانیم ظرفیت های بسیاری که در حوزه انرژی، گاز و نفت و معادن داریم را به فرصت های ماندگار برای فرزندانمان تبدیل کنیم.

امین زاده افزود: نقطه کلیدی ما باید این باشد که می خواهیم واقعا قدرتمند باشیم . یعنی واقعا ابتدا قدرت اقتصادی ما افتخارامیز شود.  همچنان که قدرت نظامی مان افتخار آمیز است. باید به قدرت رسانه ای خودمان افتخار کنیم، رسانه ای که مخاطب ملی داشته باشد. وضعیتی که امروز کاملا وارونه است و رسانه های ملی ناتوانترین هستند.

وی گفت: به طرز حیرت انگیزی شهدای انرژی هسته ای ما توسط عناصر نفوذی اسرائیلی ترور مشدند، ترور شهید فخری زاده تکان دهنده است. حتی ممکن است شخصیت های خارجی در ایران مورد ترور قرار بگیرند. هنیه در ایران ترور می شود و وضعیت تکان دهنده ای که در رابطه با پیجرهای حزب الله پیش می آید و نقش نفوذی ها در از دست دادن نیروهای زیادی از حزب الله لبنان تعیین کننده است. اینها حاکی از  این است که منظومه ای از مشکلات در کنار همدیگر وجود دارد و ما همه عناصر کلیدی را در جایگاه خودش نداریم. 

معاون وزیر خارجه دولت اصلاحات با تأکید بر اینکه ما نمی توانیم به روسیه تکیه کنیم، اظهار داشت: روسیه شریک راهبردی ما نخواهد بود. هرگاه که منافعش اقتصاد کند و در همان محدوده ای که منعفت داشته باشد و تا زمانی که منفعت بهتری بدست نیاورد با ما همراهی خواهد کرد و در شرایط حساس به دلیل تفاوت منافعش تنهایمان خواهد گذاشت.  ما باید با همه دنیا ارتباط برقرار کنیم برای اینکه بتوانیم مستقل باشیم، هیچ کشوری بر ما تأثیر نگذارد، بتوانیم در مقابل همه نوع تهدید بایستیم و همه فرصت های ممکن را از دنیا جذب کنیم.

وی افزود: بنابراین اجماعی که در موردش صحبت می کنیم، اجماع و وفاق بر سر توسعه است؛ باید وفاق بر سر قدرت ملی باشد.  وفاق بر سر توسعه ملی باشد و وفاق بر سر سربلندی و رفاه ملت ایران باشد و همه از جمله نظامیان و امنیتی ها و اطلاعاتی ها در جایگاه شایسته و موظف خود قرار بگیرند چنانکه اهل اقتصاد و تجارت و تولید و سیاست و سیاست خارجی و فرهنگ و هنر و رسانه و آموزش و پرورش و دانشگاه و بهداشت و درمان و غیره هم در جایگاه خودشان کشور را در مسیر توسعه قرار دهند.