فرمول جدید متناسب سازی حقوق بازنشستگان آنها را متضرر می کند

قانون برنامه هفتم توسعه ایرادات بسیاری دارد. در این قانون آن چیزی که به وضوح نادیده گرفته شده است اقشار آسیب پذیر جامعه هستند.

به گزارش تین نیوز به نقل از ایسنا، قانون برنامه هفتم توسعه ایرادات بسیاری دارد. در این قانون آن چیزی که به وضوح نادیده گرفته شده است اقشار آسیب پذیر جامعه هستند. از افراد معلول و معیشت آنها گرفته تا کارگران و بازنشستگان. حالا هم این فرمول جدید متناسب سازی حقوق بازنشستگان تامین اجتماعی که به عقیده بسیاری از کارشناسان نه تنها به نفع بازنشستگان نیست که باعث متضرر شدن آنها می شود. 

قانونی که به ضرر بازنشستگان است

در قانون برنامه هفتم توسعه در حالی به متناسب سازی حقوق بازنشستگان تامین اجتماعی اشاره شده که برای پوشش «کاهش ضریب ریالی ارزش مستمری»، قانونگذار تاکید کرده باید در پایان سال سوم برنامه، نسبت مستمری بازنشسته به حداقل دستمزد همان سال، با ۹۰ درصد نسبت اولین مستمری بازنشستگی به حداقل دستمزد سال برقراری مستمری، متناسب شود، این درحالی است که اخیرا فرمول جدیدی در فضای مجازی منتشر شده که در صورت واقعی بودنش، به اعتقاد کارشناسان موجب متضرر شدن بازنشستگان می شود.

براساس جز ۲ بند "ر" ماده ۲۸ قانون برنامه هفتم توسعه و در راستای اجرای ماده ۹۶ قانون تأمین اجتماعی مصوب سال ۱۳۵۴ با اصلاحات و الحاقات بعدی، سازمان تأمین اجتماعی مکلف شده طی سه سال اول برنامه نسبت به متناسب­ سازی مستمری بازنشستگان «غیرحداقل بگیر» اقدام کند، به نحوی که در پایان سال سوم برنامه، نسبت مستمری بازنشسته به حداقل دستمزد همان سال، با ۹۰ درصد نسبت اولین مستمری بازنشستگی به حداقل دستمزد سال برقراری مستمری، متناسب شود که این متناسب­ سازی در سال اول به میزان ۴۰­ درصد و در سال های دوم و سوم هرکدام ۳۰ درصد مابه­ التفاوت تا ۹۰ درصد یادشده خواهد بود.

با این وجود فرمولی از نحوه محاسبه متناسب سازی حقوق بازنشستگان تامین اجتماعی در فضای مجازی منتشر شده که نگرانی هایی را برای بازنشستگان به همراه داشته است.

جبران ارزش ریالی مستمری دریافتی بازنشستگان با متناسب سازی حقوق ها 

ناهید حیدری، کارشناس امور بیمه ای و بیمه شدگان سازمان تامین اجتماعی در این باره به ایسنا می گوید: هدف قانونگذار از اجرای متناسب سازی حقوق بازنشستگان «رعایت عدالت در پرداخت حقوق شاغلان با بازنشستگان» است که در ماده ۲۸ قانون برنامه هفتم نیز به صراحت به بحث عدالت در پرداخت حقوق شاغلان و بازنشستگان اشاره دارد و می گوید: «به منظور رعایت عدالت در پرداخت حقوق شاغلان و بازنشستگان همتراز متناسب سازی حقوق بازنشستگان براساس ۹۰ درصد حقوق و کلیه فوق العادهای مستمر که مشمول کسر کسورات می شود، انجام شود».

وی ادامه می دهد: به عبارتی متناسب سازی در دستگاه های اجرایی مساوی با ۱۰۰ درصد حقوق دریافتی شاغلان همتراز است و ۱۰ درصد کسری آن هم به کسورات شاغلان مانند مالیات، بیمه و... باز می گردد که بازنشستگان از آن معاف هستند لذا دلیل اصلی و قانونی انجام متناسب سازی، به هنگام کردن مبلغ مستمری بازنشستگان با توجه به تورم موجود و جبران ارزش ریالی افت حقوق بازنشستگان است.

حیدری تصریح می کند: اما درخصوص بازنشستگان تامین اجتماعی علیرغم یکسان بودن کلیات موضوع متناسب سازی و اهداف موردنظر قانونگذار، تاحدودی شرایط متناسب سازی با صندوق کشوری و لشکری متفاوت است؛ چراکه سازمان تامین اجتماعی صندوق کارفرمایی بیمه شدگان و مستمری بگیران نیست و صرفا صندوق بیمه ای مشترکان و جامعه هدف خود است، لذا قانون تامین اجتماعی و قوانین بالادستی آن از جمله قانون ساختار نظام جامع رفاه و تامین اجتماعی، به ویژه بند ط ماده ۹ آن، اشاره به این دارد که ارائه کلیات خدمات تامین اجتماعی منوط به دو شاخص یا فاکتور «مبلغ بیمه پردازی» و «مدت بیمه پردازی» است. به عبارتی دیگر در سازمان تامین اجتماعی در بحث متناسب سازی باید هر بازنشسته را به میزان آورده خود در صندوق یعنی میزان حق بیمه ‍پرداختی که کف آن حداقل دستمزد و سقف آن درحال حاضر ۷ برابر حداقل دستمزد است و همچنین مدت سابقه پرداخت حق بیمه سنجیده می شود، در نظر گرفت. به عبارت دیگر در متناسب سازی باید هر مستمری بگیر را باتوجه به دو شاخص گفته شده با خودش مقایسه کرد و جهت رعایت عدالت در حفظ آورده وی در صندوق میزان افت مستمری و ارزش ریالی آن به نسبت زمان برقراری مستمری و افت آن به وی پرداخت کرد.

متناسب سازی حقوق بازنشستگان تابعی از ضریب مستمری در زمان برقراری است

این کارشناس امور بیمه ای و بیمه شدگان و مدیر کل اسبق سازمان تامین اجتماعی یادآور می شود: حال باتوجه به اینکه امکان مقایسه همترازی در تامین اجتماعی وجود ندارد و همانطور که در جز ۲ بند ۱ ماده ۲۸ قانون برنامه هفتم اشاره شده است، در راستای اجرای ماده ۹۶ قانون تامین اجتماعی مصوب سال ۱۳۵۴ با اصلاحات و الحاقات بعدی، سازمان تامین اجتماعی مکلف شده طی ۳ سال اول برنامه نسبت به متناسب سازی مستمری بازنشستگان غیرحداقل بگیر اقدام کند. به نحوی که در پایان سال سوم برنامه نسبت مستمری بازنشسته به حداقل دستمزد همان سال با ۹۰ درصد نسبت اولین مستمری بازنشسته به حداقل دستمزد سال برقراری مستمری متناسب شود و نحوه ‍پرداخت آن هم اینگونه است که در سال اول ۴۰ درصد از ۹۰ درصد و در سال های دوم و سوم به ترتیب ۳۰ درصد از آن پرداخت شود.

بنابر اظهارات حیدری، اجرای متناسب سازی حقوق بازنشستگان تامین اجتماعی تابعی از ضریب مستمری در زمان برقراری به ضریب مستمری در زمان محاسبه که سال ۱۴۰۳ بوده، است.

فرمول جدید خلاف قانون مستمری بازنشستگان است

اوتصریح می کند: باتوجه به فرمولی که در این زمینه در فضای مجازی منتشر و در آن ذکر شده که سازمان به جای اینکه ۹۰ درصد ضریب افت مستمری را لحاظ کند، چنانچه ۹۰ درصد ضریب اولیه برقراری مبنای محاسبه قرار گیرد، نه تنها منطقی به نظر نمی رسد و با محاسبات بیمه ای سازگاری ندارد بلکه اساسا با روح قانون برنامه هفتم مغایرت دارد. چراکه در قانون به صراحت آمده است که در سال سوم اجرای متناسب سازی نسبت مبلغ مستمری به حداقل آن به ۹۰ درصد مبلغ مستمری زمان برقراری حداقل آن متناسب شود. به عبارتی ضریب مستمری سال سوم از ۹۰ درصد ضریب اولیه به دلیل لحاظ کردن افت، کمتر نباشد و چنانچه ضریب اولیه برقراری ملاک قرار گیرد بیش از ۵۰ درصد مبلغ متناسب سازی از ۹۰ درصد کمتر می شود.

حیدری در توضیح بیشتر این موضوع می گوید: به عبارت دیگر به جای ۹۰ درصد مبلغ متناسب سازی وفق قانون ذیربط حدود ۴۵ تا ۴۸ درصد از متناسب سازی ناشی از افت مستمری محاسبه می شود و این خارج از چارچوب قانون بوده چراکه ۹۰ درصد سال برقراری آورده فرد را تحت الشعاع قرار خواهد داد. همانطوری که برای صندوق کشوری ولشکری هم ۹۰درصد همترازی سال محاسبه یعنی سال ۱۴۰۳بدلیل افت حقوق ملاک عمل است.

این کارشناس امور بیمه ای و بیمه شدگان سازمان تامین اجتماعی در پاسخ به سوال دیگری مبنی بر اینکه فرمول محاسبه متناسب سازی در برنامه هفتم باید چگونه باشد؟ می گوید: با در نظر گرفتن نیت قانونگذار باید ۹۰ درصد افت مستمری ملاک محاسبه قرار گیرد و از طرفی به دلیل اینکه در جز ۲ بند ر ماده ۲۸ قانون برنامه هفتم به ۹۰ درصد آخرین سال متناسب سازی اشاره شده، لذا۹۰ درصد ضریب سال سوم محاسبه و یا ضریب سال محاسبه در سال جاری (سال ۱۴۰۳) اخذ و با تفاضل آن با ضریب اولیه ملاک عمل قرار گیرد. البته این ۹۰ درصد جهت بازنشستگان تامین اجتماعی هم جای بحث دارد چراکه بیمه شدگان در زمان برقراری مستمری باتوجه به ماده ۷۷ قانون مربوط که محاسبه برقراری براساس میانگین آخرین دو سال بیمه پردازی است لذا در بدو برقراری حدود ۱۵ تا ۱۸ درصد از دستمزد مشمول حق بیمه خود را به هنگام اولین برقراری مستمری از دست خواهند داد. 

وی می افزاید: لذا لحاظ کردن ۹۰ درصد متناسب سازی موردنظر قانونگذار در صندوق های لشکری و کشوری به منظور پوشش کسر ۱۰ درصد کسورات شاغلین بوده است و در واقع ۱۰۰ درصد حقوق دریافتی شاغلین است و اما مستمری بگیران مشمول صندوق تامین اجتماعی با احتساب کسر این ۱۰ درصد حدودا ۲۵ الی ۳۰ درصد به تناسب آورده خود متضرر می شوند و به این ترتیب پس از اعمال ۹۰ درصد برخورداری هر بازنشسته بین ۷۰ تا ۷۵ درصد به نسبت افت مستمری اولیه و آورده خود به صندوق خواهد بود که حل این مشکل نیاز به هماهنگی های لازم بین دولت و مجلس در بازنگری و اصلاح ضریب ۹۰ درصد به ۱۰۰ درصد را دارد.