چگونه حمل ونقل ناپایدار گردشگری را نابود میکند؟
تین نیوز | نمیتوان درباره گردشگری و بهویژه توسعه پایدار آن سخن گفت ولی از صنعت حملونقل که یکی از ارکان اصلی توسعه گردشگری است، سخنی به میان نیاورد. اگرچه صنعت حمل و نقل تنها مربوط به جابهجا کردن مسافران در این سو و آن سوی دنیا نمیشود اما این صنعت یکی از شریانهای اصلی توسعه گردشگری است و پیشرفتهای چشمگیر تکنولوژی در این بخش به همهگیر شدن سفر کمک شایانی کرده است.
پیشرفتهای اخیر، سفر را برای همگان راحت، ارزان و امکانپذیر کرده است. اما این پیشرفتها روی دیگری نیز دارند. بعد مخرب امکانات و فرصتهایی که بهواسطه ابداع تکنولوژیهای نوین در این عرصه در اختیار انسان قرار گرفته، پیش از خود او گریبانگیر طبیعت پیرامون او شده است. در رابطه با صنعت حمل و نقل این موضوع از دو جنبه قابل بررسی است.
نخست از حیث بایدها و نبایدهای فنی و ملاحظات محیط زیستی که هنگام ساخت وسایل نقلیه و همچنین جادهها و زیرساختهای وابسته به آنها مانند جایگاههای سوختگیری، تعمیرگاهها، اقامتگاههای بینراهی و... باید در نظر گرفت. دوم در دسترس قرار گرفتن بسیاری از مقصدهای گردشگری دورافتاده که تا پیش از این پیشرفتها، چندان مورد توجه گردشگران نبودهاند و امروزه اگر نهتنها دلیل، بلکه یکی از دلایل اصلی هجوم گردشگران به بسیاری از این مقصدهای شکننده دسترسی آسان به آنها است.
در حمل و نقل زمینی، خطوط ریلی و جادهها تاثیرات منفی فراوانی بر حیات وحش و زیستگاههای طبیعی میگذارند. تنها یکی از این تاثیرات تکه تکه شدن زیستگاه در نتیجه احداث جادههای اصلی و پس از آن جادههای فرعی است که از آن منشعب میشوند.
این امر بقای بلندمدت زیستگاهها و حیات گیاهی و جانوری موجود در آنها را به شدت تهدید میکند. از طرف دیگر گازهای تولید شده از وسایل حملونقل زمینی و هوایی یکی از اصلیترین منابع تولید گازهای گلخانهای هستند. یکچهارم از کل مصرف انرژی در دنیا و همچنین 54 درصد از کل مصرف نفت در جهان در بخش حمل و نقل اتفاق میافتد و در کنار همه اینها آلودگیهای صوتی نیز وجود دارد.
از سوی دیگر احداث جاده و راهاندازی خطوط هوایی و حتی دریایی در بسیاری از مقصدهای شکننده از منظر محیطزیستی، پای بسیاری از گردشگران را به این مناطق باز کرده است؛ گردشگرانی که در برخی نقاط حتی رد پاهایشان میتواند طبیعت یک منطقه را به نابودی بکشاند.
جزیره ایستر در اقیانوس آرام یکی از این مقصدهای شکننده است که موقعیت مکانی منحصربهفرد آن به لحاظ فاصله زیادش با جزایر دیگر در اقیانوس آرام آن را به تنها لنگرگاه بین راهی برای کشتیهای تفریحی کروز تبدیل کرده است که گاهی تنها در یک روز بیش از هزار نفر مسافر به علاوه خدمه کشتی را به ساحل این جزیره میرسانند.
فرسایش خاک، لگدکوب شدن گیاهان وحشی و بومی و ریختن زباله در اطراف تنها بخش بسیار کوچکی از آسیبهای محیطی است که در نتیجه ورود گردشگران به تعدادی بسیار فراتر از توان اکولوژیکی یک منطقه، به آن وارد میشود. آگاهی از چنین مشکلاتی دولت، جامعه میزبان و خود گردشگران را برای مقابله با آنها متحد کرده است.
برنامههای علمی و راهبردی بسیاری وجود دارد تا بتوان برای طبیعت حریم امنی قائل شد. گاهی باید چینی نازک تنهایی طبیعت را نیز محترم بشماریم و نرم و آهسته به سراغش برویم. چه، اگر ترک بردارد یافتن درمانی برای التیام آن صدبار سختتر از بازگشتن از راهی است که با پایافزار خودخواهی و بیتفاوتی پیمودیم.