منافع سرمایهگذاری مشارکتی در جهانگردی
تین نیوز | افزایش تقاضا برای ایرانگردی و جهانگردی در هر مقطعی کمبودهای زیرساختاری صنعت توریسم را به رخ میکشند. یکی از بهترین راهها برای توسعه پایدار صنعت جهانگردی در ایران، سرمایهگذاری مشارکتی در این صنعت توسط گروههای ذینفع است. این گروهها کسانی نیستند جز سیاستگذاران دولتی که کلید خزانه را در اختیار دارند، کارآفرینان بخشخصوصی که توانایی و کارایی اجرایی را دارند و اهالی بومی که در نهایت ذینفعان اصلی این پروژهها هستند و پایداری توسعه صنعت جهانگردی در گرو همراهی و مشارکت ایشان است.
مدل سرمایهگذاری مشارکتی در صنعت جهانگردی محصول تجربه روشهای مختلف در کشورهای مختلف با فرهنگهای متنوع در دهههای گذشته است. در بسیاری از موارد دولتها متوجه شدند که در درجه اول توان پرداخت هزینه هنگفت بازسازی و نگهداری جاذبههای توریستی کشور متبوعشان را ندارند و در موارد دیگر جوامع بومی متوجه شدند که بخشخصوصی همانند دولتهای مرکزی قادر به درک حساسیتهای آنها نیست. حال آنکه چهار مزیت اصلی سرمایهگذاری مشارکتی در پروژههای توسعه جهانگردی آن را به بهترین شیوه ممکن تبدیل میکند.
اول از همه سرمایهگذاری مشارکتی در این پروژهها با جمع کردن همه گروهها و نهادهای ذینفع از ایجاد تنش جلوگیری میکند و باعث میشود ضمن در نظر گرفتن نقطه نظرات طرفهای مختلف ایشان را سهیم منافع حاصل کند. این امر باعث کاهش هزینه تمامشده پروژه از طریق کاهش هزینه لازم برای رفع اختلافات و تغییرات حین اجرای پروژه میشود.
دوم در این پروژهها تصمیمات از مشروعیت بیشتری برخوردارند و قدرت قانونی بیشتری دارند. بهویژه از آنجایی که جمعیت محل اجرای پروژه در تصمیمگیری سهیم بودهاند بعد از اتمام پروژه هم کاربری اصلی پروژه را پیگیری خواهند کرد. این نکته حائز اهمیت است که این مشارکت مردم است که دوام و پایداری توسعه و تداوم درآمدزایی را تضمین میکند و مشارکت آنها مبنای مشروعیت پروژه است.
سوم با توجه به حضور همه طرفها در تصمیمگیری و برنامهریزی اجرای این پروژهها از کارایی بیشتری در مقایسه با طرحهای دولتی یا پروژههای خصوصی برخوردار است. این کارایی نتیجه در نظر گرفتن ابعاد مختلف اقتصادی، اجتماعی و زیستمحیطی اجرای این پروژهها از منظر دیدگاههای مختلف است. زمانی که پروژه آغاز میشود جا و راهی برای دخالت ارگانها یا نهادها برای جلوگیری از پیشرفت کار و متوقف کردن آن باقی نمانده است. مشارکت به شراکت تبدیل شده و تصمیمات گرفتهشده نتیجه توافق همگانی و قابل تبدیل به یک قرارداد اجتماعی است. چهارمین و مهمترین مزیت این
شیوه در توسعه صنعت جهانگردی افزایش ارزش افزوده است. با استفاده از نظر همه طرفهای درگیر و نهادهای اجتماعی ضمن انباشت تجربه و دانش تصویر روشنی از انتظارات طرفهای درگیر بهدست میآید. بحث اجتماعی درباره این پروژهها ضمن افزایش درک و آشنایی همه طرفها با منافع حاصل از آنها باعث میشود که کلیشههای غلط و نادرست فرهنگی شکلگرفته بر مبنای اطلاعات نادرست و انتظارات بدون توجیه به چالش کشیده شوند.
بهعنوان نمونه نگاهی به تجربه تورهای طبیعتگردی در ایران نشان میدهد که در مواردی که جوامع محلی به مشارکت دعوت شدهاند، تجربه مسافران به مراتب بهتر و درک اهالی به مراتب بیشتر بوده است. موفقیت پروژههایی مانند ابیانه یا جنگل ابر دقیقا محصول این مشارکت و نقد کلیشههای نادرست است. بهنظر میرسد همزمان با افزایش تقاضا برای سفر به ایران و افزایش تعداد جهانگردان خارجی در ایران زمان مناسبی فرا رسیده است تا منابع مورد نیاز طرحهای توسعه جهانگردی با استفاده از این شیوه تامین شوند. راه درازی در پیش است و نمیتوان آن را با گامهای لرزان پیمود.
مشارکت همه نهادهای اجتماعی و مردم شهرها و مناطق مختلف برای موفقیت در این طرح لازم و ضروری است.