◄ نقش زمین، مسکن و بانک ها در فرار سرمایه از بخش تولید و راهکار پیشنهادی

عباس قربانعلی بیک: رهبر معظم انقلاب (14040101): اگر سرمایه در راه تولید به کار رفت، دیگر به سمت کارهای مضر مثل خرید طلا، ارز ... نخواهد رفت. ... سرمایه گذاری هم تا می گوییم، ذهن بعضی ها می رود به سرمایه گذاری خارجی ها؛ نه، سرمایه گذاری مردم خودمان؛ همین نقدینگی ای که در اختیار مردم است، همین که بعضی ها صرف می کنند نقدینگی های خودشان را در راه سکه، در راه زمین، در راه مسکن، در راه ارز و مشکلات درست می کنند برای کشور، علاوه بر اینکه سودی نمی رسانند، مشکل هم ایجاد می کنند. 

برای پایان این برنامه اهدافی را ذکر کرده اند که این اهداف خیلی مهم است: تک رقمی کردن تورم؛ اصلاح ساختار بودجه؛ تحول در نظام مالیاتی؛ تولید حداقل نود درصد از کالاهای اساسی در داخل کشور (14030101). کسانی به خاطر منافع خودشان کارخانه را به یک شکلی می گیرند، بعد برای اینکه از زمین آن کارخانه استفاده کنند، کارگر را به یک شکلی اخراج می کنند و ابزار کارخانه را به پول تبدیل می کنند، بعدهم زمین را نگه می دارند تا در فرصت مناسبی تبدیل کنند ... این در واقع یک خیانت است (14000212).

گزارش صدا و سیما (990816): کارخانه ای که قالب های بتنی برج میلاد، مترو و سد های مختلف را تولید کرده اما اشتباه مالیاتی ..

انگیزه شدید بانک ها و برخی افراد (به ویژه با وام) در خرید زمین و مسکن و حتی خرید و تعطیل کردن کارخانجات برای تصاحب زمین، ریشه در روند قیمت زمین و مسکن دارد که چند برابر نرخ تورم و سود آن چند برابر سرمایه گذاری در طلا، ارزو ... است. 

نمونه این روند در یادداشت های گذشته از جمله (تاثیر قیمت زمین و مسکن بر گسترش فساد، تین 241928) تشریح گردید اما با توجه به نام گذاری سال و تکلیف دولت برای "فراهم کردن زمینه ها و برداشتن موانع تولید"، در این یادداشت به مقایسه رشد قیمت طلا، ارز و زمین و مسکن که در رقابت غیرمنصفانه با کار تولید هستند در دوره 25 ساله 1366 تا 1391 ... می پردازیم.   

به عنوان نمونه، افزایش قیمت بیش از 2000 برابری زمین 1000 متری در بلوار فردوس تهران در دوره 25 ساله 66 تا 91 (با رشد سالانه 36%) که بیش از 20 برابر رشد قیمت طلا در همین دوره بود، و مقایسه این افزایش قیمت با رشد 364 برابری نقدینگی و تورم 88 برابری در همین مدت، نشان دهنده واقعیتی تلخ است که با مشارکت مستقیم یا غیرمستقیم برخی بانکها و موسسات (وام های کلان به افراد ذی نفوذ، خرید مستقیم زمین و واحدهای مسکونی، تجاری یا تصاحب زمین کارخانه تولیدکنندگان ...) تحقق می یابد و با افزایش نقدینگی و هدایت سرمایه، سودسرشاری نصیب بانکها و خسارت سنگینی به معیشت مردم وارد می نماید. 

نمونه دیگر افزایش قیمت زمینی مسکونی حدود 335 متری در شهرک ژاندارمری تهران در دوره 35 ساله 68 تا 1403 بیش از 209 هزاربرابر (با رشد سالانه 42%) که بیش از 42 برابر رشد طلا و به دلیل مساحت کمتر و مکان بهتر، بیشتر از مورد اول است.

از سوی دیگر، گسترش شعبات بانک ها، سرعت افزایش قیمت املاک تجاری و دشواری و هزینه بیشتر اشتغال را سبب می گردد.

این تحلیل به تاثیر سایر عوامل مانند کسری بودجه و ... نپرداخته و باید با مدل های ریاضی مورد بررسی دقیق تر و کاملتر قرارگیرد.

به نظر می رسد رشد نقدینگی که به عنوان عامل اصلی تورم معرفی می شود بیش از هرچیز ناشی از خلق پول بانک ها (تین 276015 و 284869) برای خرید زمین، مسکن، مراکز تجاری ... و یکی از بهترین راهکارهای مهار آن ابزارهای مالیاتی است (تین 278121).

اصلاح نظام مالیاتی علاوه بر افزایش درآمد دولت و کاهش کسری بودجه (ام الخبائث)، سبب تعدیل قیمت زمین و مسکن شده، تورم را مهار، اشتغال ازدواج جوانان را شکوفا و سرمایه گذاری ها را به تولید و کارهای مفید هدایت خواهد نمود (تین 275702). 

کتاب "چرا ثروتمندان ثروتمندتر می شوند؟" (Why the Rich Are Getting Richer) اثر کیوساکی، یکی از مهم ترین دلایل ثروتمندتر شدن ثروتمندان تاکید دارد ثروتمندان مالیات کمتری می پردازند. موضوعی که در دوره MPA (دوره ارشد حکمرانی) در بیان وام 72 همتی بانک ... (به جای وام به چندصدهزار نفر) برای خرید 1.5 میلیون متر زمین و بالابردن قیمت زمین منطقه 22 به آن اشاره شده است. 

با اصلاح نظام مالیاتی به ویژه مالیات بر ساختمان های گران قیمت (تین 236212) و خودروهای لوکس ... فاصله طبقاتی کاهش یافته و زمینه اصلاح مالیات بر ارزش افزوده فراهم می گردد (تین 226190). "30 دستاورد جهش تولید با مشارکت مردم، ضرورت اصلاح فوری نظام مالیاتی" (تین 288753) و "یک تیر و هفت نشان جهاداقتصادی با اصلاح نظام مالیاتی" (تین 236916) آثار دیگر را تشریح کرده است.