ضعفی که با ناپدید شدن اسرارآمیز هواپیمای مالزی برملا شد
تین نیوز | هر آنچه واقعا سر پرواز ام اچ 370 مالزی ایرلاینز آمده باشد، حرکت سرگردانوار این هواپیما در آسمانهای آسیایی نشان از وجود شکافهای بزرگ در دفاع هوایی منطقهای و شاید سطح گستردهتری دارد.
بویینگ 777 حامل 239 مسافر و خدمه به مقصد پکن، شنبه گذشته کمتر از یک ساعت پس از برخاستن از باند فرودگاه کوالالامپور در حال پرواز بر فراز خلیج تایلند بود که ناگهان از صفحه رادار محو شد.
شواهد ماهوارهای حاکی است که سیستمهای ارتباطی این هواپیما عمدا غیر فعال شدهاند و سپس مسیر پروازش تغییر کرده است.
نجیب رزاق - نخست وزیر مالزی - روز شنبه اعلام کرد مقامات اکنون به این نتیجه رسیدهاند که پرواز بویینگ 777 حدود هفت ساعت پس از ناپدید شدن از صفحه رادار در هشتم مارس، همچنان در آسمان پرواز کرده است.
محققان بر این باورند که یکی از خدمه پرواز یا شخصی در هواپیما اقدام به غیرفعال کردن فرستندههای داخلی کرده که رادارهای کنترل ترافیک هوایی از آنها برای ردگیری هواپیما استفاده میکنند.
به نظر میرسد این هواپیما ابتدا به سمت دریای چین جنوبی بازگشته است که منطقهای با تنش ژئوپلیتیکی و حضور نظامی گسترده است و سپس به سمت شمال مالزی پرواز کرده و از آنجا به سمت هند رفته است بدون اینکه هشداری را برانگیزد.
تحلیلگران و مقامات میگویند واقعیت این است که بیشتر فضای هوایی روی آب و در بسیاری از موارد روی خشکی فاقد پوشش رادار پیشرفته یا مونیتور شده مناسب است.
به گفته تحلیلگران شکافهای دفاعهای هوایی آسیای جنوب شرقی احتمالا در نقاط دیگر جهان در حال توسعه نیز منعکس شده و ممکن است در مناطقی که تنشهای ژئوپلیتیکی کمتری دارند، بسیار بیشتر باشد.
سیستمهای ترافیک هوایی کاملا به فرستندههای داخلی هواپیما برای شناسایی و کنترل آن متکی هستند. در این مورد به نظر میرسد زمانی که هواپیما از مرزهای مالزی عبور کرده و وارد محدوده ویتنام شده است، این سیستمها غیر فعال شدهاند.
حداقل به نظر میرسد این واقعه موجب خواهد شد درخواستهایی برای غیرممکن ساختن غیرفعال کردن فرستندهها از داخل هواپیما مطرح شود.
در این بین سیستمهای نظامی نیز در پوشش خود اغلب محدود بوده یا هواپیمایی که معتقدند یک پرواز تجاری معمولی است را نادیده میگیرند. در برخی موارد این سیستمها به استثنای زمان تمرین و هنگامی که تهدیدی پیشبینی میشود، خاموش شدهاند.
به گفته یک مقام بلندپایه هندی، این مسئله ممکن است توضیح دهد چرا بویینگ 777 از طریق تجهیزات آندامان هند و جزایر نیکوبار یا نقاط دیگر شناسایی نشده است.
از سوی دیگر یک منبع دفاعی گفته است هند تجهیزات رادار خود را به دلیل هزینه گران آن همیشه فعال نگه نمیدارد.
بر اساس گزارش رویترز، برخی معتقدند نگرانیها در مورد برملا شدن توانمندیهای دفاعی ممکن است روند همکاری در جستجوی پرواز ام اچ 370 بویژه میان مالزی و چین را کند کرده است.
پکن منابع نظامی متعددی شامل 10 ماهواره جاسوسی و کشتیها و هواپیماهای متعددی را به کار گرفته و از واکنش مالزی انتقاد کرده است. 153 نفر از مسافران هواپیما چینی بودهاند.
در حالیکه به نظر میرسد رادار نظامی مالزی هیچ هواپیمایی را شناسایی نکرده، عدم واکنش به این مسئله که گویی مشکلی وجود نداشته، تعجب برانگیز بوده است اما این واقعه به شکافهای نسبتا بزرگ در کنترل هوایی جهانی و محدودیتهای برخی از سیستمهای رادار نظامی اشاره میکند.
مقامات سابق و کنونی میگویند اگر چنین واقعه ای در فضای هوایی آمریکای شمالی یا اروپا روی میداد، سریعتر شناسایی میشد زیرا در این مناطق ماموران مراقبت هوایی نظامی و غیرنظامی همواره رادارها را کنترل میکنند تا در برابر هواپیماربایی یا ورود مهاجمان آمادگی داشته باشند.
هواپیماهای آمریکا و ناتو همواره به دنبال ردگیری هواپیماهای ناشناسی از جمله بمب افکنهای روسی هستند که به فضای هوایی آنها نزدیک میشوند.
محققان میگویند براین باورند که پرواز ام اچ 370 با توجه به نبود کنترل، به سوی هند یا آسیای مرکزی و شاید قطب جنوب حرکت کرده است. این اقدام آن را یک پرواز انتحاری میسازد و احتمالا هواپیما پس از اتمام سوخت سقوط کرده است.
آبهای جنوب اقیانوس هند و شمال اقیانوس جنوبی جزو مناطق دورافتاده ای هستند که کشتیهای معدودی از آنها عبور میکنند و هواپیماهای کمی بر فراز آنها پرواز دارند.
به گفته یک مقام استرالیایی که نخواست نامش فاش شود، رادار غیرنظامی استرالیا تنها حدود 200 کیلومتر از سواحل این کشور را تحت پوشش دارد با اینهمه رادار دفاع هوایی استرالیا وسعت بیشتری را تحت پوشش قرار میدهد اما ارتش استرالیا در این باره اظهارنظر نکرده است.
ماهوارههای نظامی آمریکا بیشتر نقاط جهان از جمله دورافتادهترین اقیانوسها را نیز مونیتور میکنند و به دنبال هشدارهای اولیه برای هر گونه پرتاب موشک بالستیک از زیردریایی یا کشتی هستند.
پس از ناپدید شدن این هواپیما در هفته گذشته، مقامات آمریکایی اعلام کردند ماهوارههایشان هیچ نشانهای از انفجار در آسمان را مشاهده نکردهاند و معلوم نیست چنین سیستمهایی میتوانند سقوط هواپیما در جنوب اقیانوس هند را شناسایی کنند یا خیر.
در جدیدترین تحولات مربوط به تحقیقات برای روشن شدن سرنوشت این هواپیما، پلیس مالزی در حال تحقیقات در مورد خدمه و مسافران هواپیما است و اقدام به بازرسی خانه خلبان 53 ساله و کمک خلبان 27 ساله این هواپیما کرده است.