◄ لزوم فعالیت همه مسیرهای ترانزیتی در خاک کشور

ایران دهه ها با برنامه ریزی برای ایفای نقش فعال در حمل ونقل بین المللی، در ماه های گذشته تلاش هایی را برای احیای موقعیت راهبردی خود در خطوط ترانزیتی که کشورهای شرق آسیا را به قاره اروپا پیوند می دهند و همچنین تسهیل تجارت با چین و روسیه را آغاز کرده است.  

به گزارش تین نیوز، شبکه خبری الجزیره در گزارشی نوشت که از زمان آغاز جنگ روسیه و اوکراین در بیش از ۴ ماه پیش، تهران در تهدیدهای بین المللی مبنی بر بستن کریدورهای ترانزیت زمینی بین روسیه و کشورهای اروپایی فرصتی برای افزایش سهم خود از تجارت جهانی یافته است.

همان گونه که محمد مخبر، معاون اول رئیس جمهوری ایران استفاده از ظرفیت کریدورها را سودآور و باعث ایجاد و توسعه فرصت های شغلی توصیف کرد، ایران این موضوع را در دستور کار قرار داده است.  

مخبر فرصت حمل و نقل بین المللی را یکی از مزیت های اصلی ایران عنوان کرد و با تاکید بر اینکه «ترانزیت» می تواند جایگزین مناسبی برای درآمدهای نفتی باشد، به وزارت راه دستور داد ظرف ۳ ماه برنامه جامع توسعه بخش حمل ونقل را آماده کند. .

شبکه حمل و نقل

پس از آنکه ایران هفته گذشته کریدور حمل و نقل بین المللی شمال-جنوب (INSTC) را رسما افتتاح کرد، یکشنبه گذشته یک قطار حمل و نقل کانتینری را در مسیر ترانزیتی ریلی که قزاقستان، ترکیه و اروپا را از طریق خاک ایران به هم وصل می کند، وارد ایران شد.  

در همین حال، رسانه های ایرانی هفته گذشته از راه اندازی قطار باری بین المللی از منطقه «نینگ شیا چین» به سمت ایران خبر دادند و تاکید کردند که این قطار پس از گذشت ۲۰ روز از قزاقستان به کشور می رسد و محموله های آن از طریق دریای خزر به سمت بندر انزلی منتقل و پس از آن به دیگر کشورها ارسال می شود.

«محمد مولوی»، تحلیلگر اقتصادی به الجزیره گفت که موقعیت جغرافیایی ایران این امکان را فراهم می کند تا به حلقه اتصال حیاتی میان آسیا و اروپا تبدیل شود بنابراین لازم است که همه مسیرهای ترانزیتی در خاک کشور فعال شود.

وی افزود که موقعیت جغرافیایی ایران، این امکان را ایجاد کرده تا بتواند بخش بزرگی از تجارت جهانی را جذب خود کند.

مولوی توضیح داد که بیش از ۵ کریدور بین المللی از خاک ایران عبور می کند که شاید مهمترین آنها کریدور شمال-جنوب باشد که هند و روسیه را به هم متصل می کند، همچنین کریدور «تراسیکا» که همچون پلی میان کشورهای آسیای میانه و قاره اروپا عمل می کند و نیز راه باستانی ابریشم که شرق آسیا به دریای مدیترانه و قفقاز را به هم متصل می کند و چند کریدور دیگر که هنوز به دلیل نبود زیرساخت های لازم تکمیل نشده اند، از دیگر مسیرهای ترانزیتی مهمی هستند که از ایران عبور می کنند.

ایران دارای بنادر بزرگ، شبکه های حمل و نقل جاده ای و راه آهن است که تا کشورهای اروپایی امتداد دارد.

جغرافیای متمایز

این پژوهشگر ایرانی می گوید که موقعیت جغرافیایی ایران بین آب های خلیج فارس در جنوب و دریای خزر در شمال و همچنین داشتن بندرهای زیاد در کنار شبکه حمل و نقل زمینی و راه آهن تا کشورهای همسایه از جمله عواملی است که به کوتاه شدن مسیر انتقال کالا و کم شدن هزینه ها به ویژه میان شرق آسیا و اروپا کمک می کند.

مولوی افزود: در میان کریدورهای فعال ایران، کریدور شمال - جنوب نسبت به جاده ای که از کانال سوئز می گذرد و حمل کالاهای چینی با قطار از طریق کانال سوئز ۲۰ روز مدت زمان حمل کالا را کاهش می دهد و ۳۰ درصد هزینه ها را کم می کند این یعنی حدود ۹۰۰ دلار در هر کانتینر نسبت به مسیر قبلی صرفه جویی دارد.

وی با اشاره به امضای قراردادهای همکاری راهبردی ایران با چین و روسیه در سال گذشته خاطرنشان کرد: تهران حمل ونقل بین المللی را فرصتی برای پیشبرد اقتصاد تحت محاصره خود و دور زدن تحریم های غرب در کنار منابع مورد انتظار با فعال کردن شبکه کریدورهای بین المللی می داند.

این تحلیلگر در پایان گفت: دولت ابراهیم رئیسی به توسعه روابط تجاری خود با کشورهای همسایه توجه زیادی دارد و از اولین روز روی کار آمدن از حدود یک سال قبل تلاش کرده است تا اقتصاد ملی را با رشد روابط با چین، روسیه و هند و ترغیب این کشورها به سرمایه گذاری در ایران توسعه دهد.  

زیر ساخت ها

آخرین جلسه کارگروه «ترانزیت» در ایران با حضور وزرای اقتصاد، کشور، راه و دفاع، رئیس سازمان مدیریت و برنامه ریزی و رئیس مرکز مطالعات راهبردی نهاد ریاست جمهوری برگزار شد.  

شرکت کنندگان در این جلسه بر این باور بودند که بخش حمل و نقل ترانزیتی توانایی تامین درآمد سالانه ۲۰ میلیارد دلار و همچنین توانایی ایجاد یک میلیون فرصت شغلی در ایران را دارد.

در همین حال، «فرزاد احمدی»، پژوهشگر جغرافیای سیاسی نسبت به از دست رفتن زمان برای استفاده از تبدیل شدن ایران به حلقه اتصال میان غرب و شرق در صورت نبود زیرساخت های لازم، هشدار داد و گفت که نبود ثبات و امنیت در برخی از کشورهای همسایه و جنگ های منطقه چالش هایی بزرگ در برابر شکوفایی بخش ترانزیت در ایران به شمار می آید.

وی با بیان اینکه برخی از جاده های ایران که در کریدورهای بین المللی قرار دارند هنوز تکمیل نشده اند، تاکید کرد که ایران به دلیل دسترسی به اقیانوس هند و دریای خزر، می تواند از بخش ترانزیت درآمد بسیار خوبی داشته باشد.