حمل ونقل عمومی پایتخت یک گام دیگر به سمت مدرن شدن حرکت کرد

آنطور که گفته شده، تراموا به آخرین فناوری های دستیار رانندگی مجهز است، فناوری هایی، چون سنسورهای تشخیص مانع در عقب و جلو یا دوربین های متعدد ثبت وقایع و تشخیص نقاط کور. به همین دلیل این وسیله نقلیه غول پیکر از نظر ایمنی چند سر و گردن نسبت به اتوبوس های فعلی بالاتر است. 
تراموای مورد آزمایش، یک وسیله حمل ونقل کاملاً برقی با چرخ های لاستیکی و طول حدود ۳۲ متر است که ظرفیت سوار کردن حدود ۳۰۰ مسافر را دارد. این وسیله نقلیه عمومی با هر بار شارژ، می تواند حدود ۶۷کیلومتر پیمایش داشته باشد. شاید به همین دلیل است که برخی از مدیران شهری می گویند این مدل تراموا به عنوان یک گزینه مدرن و کم مصرف برای کاهش ترافیک و آلودگی هوای تهران در نظر گرفته شده است. البته برای نتیجه گیری این اظهارنظرات زود است، چراکه طبق گفته خودِ مدیران شهری باید تا بررسی دقیق و تست گیری پی در پی صبر کرد. 

 اخذ مجوز از شورای عالی ترافیک 

هفدهم بهمن ماه ۱۴۰۳ علیرضا زاکانی، شهردار تهران در گفت وگوی ویژه خبری شبکه خبر درباره تفاوت های تراموا با دیگر وسایل حمل و نقل عمومی توضیحاتی ارائه داد: «تراموا، یک ششم مترو هزینه دارد و دو سوم آن مسافر جابه جا می کند.»
او در رابطه با مجوز ورود این دو رام تراموا به تهران گفت: «شهرداری تهران مجوز احداث دو خط تراموا را از شورای عالی ترافیک اخذ کرده است.»
زاکانی در بخش دیگری از صحبت های خود نیز گفت: «امروز تنها ۳۴درصد از رفت و آمدهای درون شهری به واسطه حمل و نقل عمومی انجام می شود. مجموعه مدیریت شهری به دنبال آن است تا این رقم را به ۷۰درصد برساند که در این صورت بسیاری از معضلات تهران مانند آلودگی هوا حل خواهد شد.»

 آغاز ارزیابی ایمنی و کارایی تراموا

طبق وعده قبلی مدیران شهرداری، بامداد روز گذشته تست آزمایشی تراموا در تهران آغاز شد. احمد قیومی، مدیر عامل شرکت واحد اتوبوسرانی تهران با اعلام این خبر به «جوان» می گوید: «تست تراموا به مدت شش شب ادامه دارد و هدف از آن ارزیابی همه جانبه عملکرد این وسیله حمل ونقل جدید در پایتخت است.»
قیومی در تشریح روند تست تراموا در پایتخت اظهار می دارد: «حدود ساعت ۱۲ شب تست گیری انجام شد و تا ساعاتی پس از بامداد (۲۲ بهمن) ادامه داشت، بدین ترتیب که یک دستگاه تراموا به فاصله ۵/۲ کیلومتر در مسیر رفت و ۵/۲ کیلومتر در مسیر برگشت از محل ترمینال شرق قدیم به سمت میدان امام حسین (ع) رفت وآمد کرد. در گام اول، این تست بدون مسافر و در گام بعدی با شبیه سازی حضور مسافر انجام شد.»
به گفته مدیر عامل شرکت واحد اتوبوسرانی تهران، تست موارد مختلفی چون، تست سرعت، آلارم های هشدار، اتو درایو، سیستم گرمایش و نحوه ورود و خروج تراموا به ایستگاه ها و همچنین تست درب ها از جمله بررسی های انجام شده بود. در صورت موفقیت آمیز بودن نتایج تمامی ارزیابی های ایمنی و کارایی تراموا (طی شش شب آینده) مراحل بعدی کار، شامل دریافت مجوزهای لازم و توسعه این سیستم در خطوط مختلف شهری در دستور کار قرار می گیرد.»
او در پاسخ به این سؤال که آیا ورودی و خروجی ایستگاه بی آرتی برای تردد مسافران با درهای تراموا تطابق دارد یا نه، می گوید: «تنها یک در با ایستگاه های فعلی خط یک تندرو تطابق ندارد که با توجه به آزمایشی بودن تراموا، فعلاً تغییر در ایستگاه ها در دستور کار نیست.»
قیومی در پایان تأکید می کند: «بی تردید نتیجه گیری درباره تست های انجام شده و اعلام نتایج نیازمند تکرار تست ها و افزایش آیتم های بیشتر در شب های بعدی است که قطعاً جمع بندی آن در پایان تست ها و تکمیل ارزیابی ها اعلام خواهد شد.»

 چرا تراموا؟!

میزان مسافری که از طریق تراموا جابه جا می شود نیز رقم قابل توجهی است که جزو نقاط مثبت این وسیله به شمار می آید. این یکی از دلایل مهمی است که آن را به یکی از مدهای پرطرفدار حوزه حمل و نقل عمومی و مدنظر مدیران شهری تهران تبدیل کرده است، چراکه می تواند باعث افزایش کارایی شبکه حمل ونقل عمومی شود. 
طبق بررسی های صورت گرفته، حجم جذب مسافر توسط تراموا، بیشتر از اتوبوس های تندرو یا همان بی آرتی است؛ اتوبوس های بی آرتی می توانند حدود ۴ تا ۸ هزار مسافر، تراموا حدود ۴ تا ۱۵ هزار مسافر و مترو به عنوان یک وسیله حمل و نقلی انبوه بر، ۱۰ تا ۷۰ هزار مسافر را جابه جا کنند. 
به گفته ظهراب زاده، معاون فنی و مهندسی شرکت راه آهن شهری تهران و حومه، طبق مطالعات اولیه ای که در طرح جامع حمل و نقل تهران انجام شده، مشاوران به این نتیجه رسیده اند که برای چند سال آینده باید از مد حمل و نقلی با ظرفیت بیشتری نسبت به اتوبوس های بی آرتی استفاده کرد تا پاسخگوی نیاز شهروندان باشیم؛ بر همین اساس سراغ تراموا رفتیم. 
ظهراب زاده در پاسخ به اینکه برای برخی این پرسش مطرح است که چرا شهردار سراغ مد دیگری به جز تراموا نمی رود یا به دنبال تقویت اتوبوس های تندرو نیست، گفت: این پرسش، پاسخ کارشناسی دارد؛ اگر فقط شرایط فعلی را در نظر بگیریم حرف منتقدان درست است، اتوبوس های بی آرتی پاسخگوی نیاز مردم است و فقط باید آنها را تقویت کرد، اما برای رسیدن به اهداف طرح جامع حمل و نقلی تهران در سال های ۱۴۱۰ یا ۱۴۲۰ باید اکنون اقداماتی را در دستور کار قرار داد و سنگ بنا و مقدمات آن را از حالا فراهم کرد. 
معاون فنی و مهندسی شرکت راه آهن شهری تهران و حومه ادامه داد: به طور قطع تا چند سال آینده اتوبوس های بی آرتی پاسخگوی نیاز شهروندان نخواهند بود، حتی اگر آنها را تقویت کنیم، بنابراین از امروز باید به فکر چند سال آینده باشیم. 
با دلایل مذکور، شهرداری تهران عزم خود را برای ورود تراموا به شبکه حمل و نقل عمومی شهر تهران جزم کرد و در جریان عقد قرارداد با چین برای تأمین تاکسی و اتوبوس های برقی، رایزنی هایی برای خرید تراموا از چین انجام داد و در نهایت مقرر شد دو رام تراموا که اکنون به تهران رسیده اند، به صورت آزمایشی مورد استفاده قرار گیرد و اگر نتایج آن مثبت بود، مراحل بعدی برای دریافت مجوزهای قانونی طی شود. 

 توسعه ظرفیت ناوگان با استقبال از همه راه حل ها

بارها و بارها کارشناسان حمل و نقل شهری نسبت به نبود زیرساخت های فعالیت تراموا در تهران ابراز نگرانی کردند. گزارشات متعددی نیز در این رابطه در رسانه ها منتشر شد، اما مسئولان تصمیم گیرنده در خصوص ورود تراموا با تهران، برای به کارگیری این وسیله نقلیه عمومی در پایتخت اصرار کردند و گفتند که ترامواهای وارد شده اساساً نیازی به هیچ گونه زیرسازی خاص، ریل برق بالاسری یا هیچ تجهیز دیگری ندارد، چراکه به صورت چرخ لاستیکی بوده و می تواند مثل یک اتوبوس سه کابین در همین مسیرهای فعلی بی آرتی فعالیت کند. 
در همین رابطه علی شمسی پور، رئیس مرکز مطالعات و برنامه ریزی شهر تهران این نوع تراموا را در قیاس با تراموای چرخ فلزی، گزینه انعطاف پذیرتر و اقتصادی تری به شمار آورد و گفت: «برای تغییر خط سیر این نوع تراموا به راحتی می توان تصمیم گیری کرد و از سویی، نیازی به صرف هزینه برای تأمین زیرساخت آن از جمله ساخت و نصب ریل ندارد.»
شمسی پور به مقایسه تراموای سنتی با تراموای چرخ لاستیکی اشاره و تصریح کرد: «علاوه بر هزینه و زیرساخت، مزیت تراموای چرخ لاستیکی نسبت به تراموای سنتی این است که برخلاف تراموای سنتی که نیاز به ریل مستقل دارد، تراموای لاستیکی می تواند در برخی نقاط مسیر خود را با اتوبوس ها و خودروها مشترک کند، که باعث افزایش کارایی شبکه حمل ونقل عمومی می شود.»
او با تأکید بر اینکه اساساً هدف گذاری مدیریت شهری در حوزه حمل و نقل عمومی، توسعه ظرفیت ناوگان است، گفت: «بر همین مبنا، باید منطقاً از هر یک از راه حل های ممکن استقبال کرد.»
به گزارش «جوان»، مسئولان شرکت واحد اتوبوسرانی تهران در کنار برخی از مدیران شهری طی شب های آتی، تست های مکرری از دو رام تراموا می گیرند و با تکمیل ارزیابی ها به جمع بندی دقیق تری می رسند. طبق گفته آنها در صورت موفقیت آمیز بودن تست و سازگاری این وسیله نقلیه عمومی، با شرایط تهران و پس از دریافت مجوزهای قانونی، قرار است تا ۲۲ رام از این تراموا برای سال آینده سفارش دهند تا گامی در جهت بهبود کارایی حمل و نقل عمومی برداشته شود. حال باید منتظر ماند و دید که تست آزمایشی تراموا به چه نتایجی می رسد.