◄ تایر ایرانی، قربانی رانت ارزی
افزایش قیمت انواع تایر خودرو به‌ویژه سایزهای کامیونی و اتوبوسی تحت تأثیر نوسانات ارزی و همچنین عدم توزیع مناسب از سوی فعالان این حوزه تبعات زیادی را در پی داشته است به‌طوری‌که زمینه اعتراض رانندگان خودروهای حمل‌ونقل عمومی و بار را نیز فراهم کرده است. موضوعی که به گفته رئیس انجمن صنعت تایر ایران دلیل اصلی آن را باید در احتکار و عدم نظارت دولت بر کالاهای وارداتی جستجو کرد.
فرزین محمدی: افزایش قیمت انواع تایر خودرو به‌ویژه سایزهای کامیونی و اتوبوسی تحت تأثیر نوسانات ارزی و همچنین عدم توزیع مناسب از سوی فعالان این حوزه تبعات زیادی را در پی داشته است به‌طوری‌که زمینه اعتراض رانندگان خودروهای حمل‌ونقل عمومی و بار را نیز فراهم کرده است. موضوعی که به گفته رئیس انجمن صنعت تایر ایران دلیل اصلی آن را باید در احتکار و عدم نظارت دولت بر کالاهای وارداتی جستجو کرد.
به اعتقاد این فعال صنعت تایر کارخانه‌های داخلی توان تولید و پشتیبانی از نیاز کشور را دارند و تنها در برخی از تایرها نیاز به واردات احساس می‌شود. به گفته او در سال جاری ۳۰۰ میلیون یورو ارز دولتی برای واردات لاستیک اختصاص داده شده که با همین میزان می‌توان دو کارخانه در کشور احداث و صنعت تایر را با چشم‌انداز صادراتی توسعه داد. به گفته او رانتی که به سبب چند نرخی بودن دلار ایجاد شده دامن صنعت تایر را گرفته است و دولت حتی بر استاندارد کالاهای وارداتی نظارت ندارد.
کمبودی وجود ندارد
محمدرضا تقی گنجی، رئیس انجمن صنعت تایر ایران در گفتگو با هفته‌نامه «حمل‌ونقل» در خصوص وضعیت کنونی بازار لاستیک و تایر اظهار داشت: «با وجود کسادی بازار در تولید تغییری ایجاد نشده اما واردات تایر به کشور افزایش چشم‌گیری داشته که باعث از بین رفتن تعادل بازار شده است.»
او افزود: «دولت بدون در نظر گرفتن استانداردهای لازم و تخصیص ارز دولتی ۴۲۰۰ تومانی به واردکنندگان علاوه بر اینکه قیمت کالا در بازار را دستخوش تغییر نکرده و روند کاهشی پیدا نکرده، باعث شده بازار پر از جنس‌های بی‌کیفیت شود.»
گنجی در خصوص کمبود انواع تایر در بازار گفت: «در بخش تایرهای رادیال سواری کمبودی وجود ندارد اما تولید تایرهای رادیال خاص که برای ماشین‌های شاسی‌بلند ساخته می‌شود در شرایط کنونی متوقف شده است و کمبود وجود دارد.»
او افزود: «در بخش تایرهای سنگین و بایاس علاوه بر اینکه کمبودی وجود ندارد، اضافه بر نیاز تولید می‌شود اما هم‌چنان واردات جنس‌های بی‌کیفیت در این بخش ادامه دارد.»
گنجی از راه‌اندازی خط دوم تولید تایرهای تمام‌سیمی در اردیبهشت‌ماه خبر داد و گفت: «درحال‌حاضر در بخش لاستیک‌های سیمی سالیانه ۹۰۰ هزار حلقه کمبود وجود دارد که با شروع به کار این خط تولید میزان کمبود تایرهای سیمی به ۶۰۰ هزار کاهش پیدا می‌کند.»
رئیس انجمن صنعت تایر ایران با بیان اینکه با کمک دولت می‌توان کسری نیاز تایر تمام‌سیمی را تولید کرد، گفت: «اما در مذاکرات صورت گرفته دولت هیچ‌گونه ارزی به تولیدکنندگان اختصاص نداد درحالی‌که با تخصیص ارز دولتی به واردکنندگان به ایجاد فضای رانتی و همچنین افزایش جنس‌های بی‌کیفیت و بدون استاندارد در بازار کمک کرده است.»
گنجی عنوان کرد: «دولت برای واردات تایر در راستای پایین نگه‌داشتن قیمت‌ها ۵۰۰ میلیون یورو ارز به واردکنندگان اختصاص داده که در تنظیم بازار هم اثر مثبتی برجای نگذاشت، درحالی‌که این میزان سرمایه ساخت سه کارخانه تایر است.»
او افزود: «اگر دولت این میزان از ارز را در ساخت کارخانه‌های تایر سرمایه‌گذاری می‌کرد تا دو سال دیگر کشور ازلحاظ نیاز به تایرهای سنگین کامیون بی‌نیاز می‌شد، درعین‌حال دولت برای واردات باید هرساله این میزان از ارز را به واردکنندگان تخصیص دهد که این به معنای ضرر هرساله است.»
گنجی گفت: «افزایش قیمت لاستیک، به دلیل افزایش قیمت نهاده‌های تولید لاستیک و گران‌شدن مواد اولیه ناشی از افزایش قیمت ارز و در حدود ۹ درصد است و گران‌شدن قیمت به دلیل گران‌فروشی تولیدکنندگان نبوده است.»
رئیس انجمن صنعت تایر ایران در خصوص راهکارهای کاهش قیمت تایر اظهار داشت: «با کپنی‌کردن کالا علاوه بر اینکه قیمت کاهش پیدا نمی‌کند بلکه روند صعودی را طی می‌کند؛ باید دست کارخانه‌ها را در تولید باز بگذارند و قیمت‌ها را آزادسازی کنند که روی قیمت اصلی بازار تنظیم شود.» او افزود: «در پایان سال‌های گذشته کارخانه‌ها با طرح‌های تخفیفی بر برخی از محصولات به فروش اقدام می‌کردند و این در حالی است که در سال جاری علاوه بر اینکه کارخانه‌ها طرح‌های تخفیف را اجرا نمی‌کنند، قیمت‌ها هم کاهش نداشته است.»
ارز دولتی، سرچشمه رانت
گنجی به ارز ۴۲۰۰ تومانی به‌عنوان دلیل افزایش قیمت‌ها اشاره کرد و گفت: «شکاف ارزی در کشور باعث رانت شده و در توزیع با عدم عرضه مناسب باعث افزایش قیمت‌ها می‌شود؛ درحالی‌که هیچ‌گونه نظارتی بر نمایندگی‌های فروش تایر نیست.»
عضو انجمن صنعت تایر افزود: «کارخانه‌های داخلی تولید لاستیک بر اساس مصوبه سازمان حمایت حداکثر ۱۵ درصد سود دریافت می‌کردند اما این افزایش قیمت حدود ۹ درصدی خیلی کمتر از رقمی است که باید افزایش می‌یافت و این درحالی است که لاستیک از سال ۹۳ تا ابتدای امسال هیچ افزایش قیمتی نداشت.»
او افزود: «در کارخانه‌ها، تولید با ارز دولتی حدود ۷ درصد سود دارد و همین کالا را توزیع‌کننده با احتساب دلار آزاد به بازار عرضه می‌کند چراکه روزانه حدود ۷۰ هزار تایر در ایران تولید می‌شود که در کارخانه‌ها دپو شده‌اند؛ اگر دولت در فرآیند توزیع کارخانه‌ها دخالت نداشته باشد بازار ثبات پیدا می‌کند.»
رئیس انجمن صنعت تایر ایران در خصوص بی‌کیفیتی تایرهای ایرانی به دلیل تکنولوژی قدیمی گفت: «در لاستیک‌های رادیال دیگر این موضوع صدق نمی‌کند چراکه تکنولوژی ساخت این تایر در ایران به‌روز شده است؛ درحالی‌که کارخانه‌های داخلی از بهترین تکنولوژی‌های دنیا استفاده می‌کنند واردکنندگان حتی سطح استاندار ملی را رعایت نمی‌کنند.»
گنجی افزود: «در سال‌های گذشته از حجم تولید لاستیک‌های بایاس به دلیل عدم توانایی تولیدکنندگان در تأمین مواد اولیه کاسته شده که دلیل عمده آن مصرف زیاد مواد اولیه برای تولید این نوع تایر است، بنابراین تولیدکنندگان ترجیح می‌دهند که در شرایط کنونی بر لاستیک‌های سواری متمرکز شوند.»
او ادامه داد: «اما واردکنندگان در سودای تسخیر تمامی بازار هستند و صرفا به رفع نیاز کشور کفایت نمی‌کنند و تولیدکننده را با مشکلات زیادی روبه‌رو می‌کنند، در حالی واردکنندگان بر واردات لاستیک‌های بایاس متمرکز شده‌اند که در صورت تأمین مواد اولیه، در کارخانه‌های کشور ظرفیت خالی برای تولید آن وجود دارد.»
گنجی با بیان اینکه کارگروهی برای مذاکره با دولت در انجمن صنعت تایر تشکیل شد، گفت: «کارگروه مذکور فعالیت‌های خوبی در راستای تولید و کیفیت تایرهای تولیدی انجام داد که با به وجود آمدن کمبود تایرهای سنگین در کشور دولت به واردکنندگان روی آورد درحالی‌که هیچ‌گونه نظارتی بر آنان ندارد.»
او در خصوص قیمت واقعی تایر در بازار گفت: «ارز دولتی تنها ۳۰ درصد از تولید را پوشش می‌دهد درصورتی‌که اگر مبنا را ارز نیمایی قرار دهند و علاوه بر آزادسازی قیمت‌ها، دولت در توزیع دخالت نکند قیمت‌ها کاهش پیدا خواهد کرد چراکه درحال‌حاضر نرخ تایر در بازار ۳۰ درصد گران‌تر از قیمت واقعی است.»
گنجی با تأکید بر مشکلات تأمین مواد اولیه گفت: «بانک مرکزی قادر به تأمین ارز تأمین مواد اولیه نیست بصورتیکه پس از پرداخت هزینه ریالی و روند اداری، پس از مدتی پول برمی‌گردد و هیچ‌گونه ارزی اختصاص پیدا نمی‌کند.»
او افزود: «قیمت مواد اولیه در خارج از کشور هرساله با توجه به فصل برداشت کائوچو، بر نموداری مشخص تغییر می‌کند اما عدم‌برنامه‌ریزی داخلی و نوسانات ارزی دلیل اصلی ضعف در تأمین مواد اولیه است.»
رئیس انجمن صنعت تایر ایران با بیان اینکه تنها دلیل کمبود تایر در ایران احتکار است، گفت: «همچنین واردکنندگان با تغییر فاکتورهای خرید و برگرداندن ارز دولتی به ایران و فروش آن در بازار آزاد، سودهای کلانی می‌برند، درحالی‌که تولیدکنندگان به دلیل مشخص‌بودن قیمت مواد اولیه قادر به تغییر نرخ تایر نیستند و این رویکرد از رانت در این بخش جلوگیری می‌کند.»
گنجی در خصوص تشکیل گروهی برای توزیع عادلانه تایر گفت: «باید با تشکیل فروشگاه‌های بزرگ از طریق کارخانه‌ها و نمایندگی‌ها بر توزیع نظارت کرد و با از بین بردن دست دلالان و واسطه‌ها قیمت کالاها را منطقی نگه داشت اما این موضوع زمان و مدیریت کلانی می‌طلبد چراکه حدود ۵ هزار مغازه لاستیک‌فروشی فقط در تهران وجود دارد.»
او افزود: «برای اجرای سیاست‌های تثبیت قیمت کالا طرح‌های زیرساختی وجود دارد که دامنه بسیار وسیعی دارد که جز با کمک و همچنین عدم دخالت دولت در توزیع کارخانه‌ها محقق نخواهد شد.»
سلام یکی از مشکلات صنعت لاستیک خود کارخانجات تولیدی هستند به طوری که وقتی بازار رو مناسب برای دریافت سود می بینید مشتری مداری رو از یادمیبرند وبه فکر سود بیشتر می افتند.هیچ نظارتی بر نمایندگی های فروش خود نمیکنن تا لاستیک به دست مشتری و مصرف کننده برسه بعد از تلاطم بازار و فرار مشتریانش به عجز و ناله می افتند که ای وای تولید. ....چرا وقتی که میتوانید در زمان بحران کنار مشتریان باشید فکر سودید. ... ونظارتی بر انبار کردن نمایندگی هاتون نمی کنید
حرف حساب که در مملکت ما ایران جایی ندارد حرف منطقی و صحیح
چون برای اقازادها سود ندارد
نظارت کنید بابا بدبخت شدیم رفت نظارت کنید
سلام ،با۴۲۰۰۰کیلومتر پیمایش هنوز موفق به دریافت لاستیک سهمیه ای نشدم ،به دادمون برسین ،کمی نظارت مشکل رو حل میکنه