آیا کریدور بین المللی شمال-جنوب می تواند راه نجاتی برای روسیه باشد؟
با گشایش کریدور شمال - جنوب، زمان حمل و نقل از ۴۰ تا ۶۰ روز به ۲۵ تا ۳۰ روز کاهش می یابد و هزینه حمل و نقل نیز ۳۰ درصد کاهش می یابد.
به نظر می رسد کریدور حمل و نقل بین المللی شمال-جنوب که به آن نوستراک یا INSTC هم می گویند و روسیه و هند را به هم متصل می کند، در روزهای اخیر پیشرفت های بزرگی داشته چرا در صورت تحقق سرمایه گذاری ۴ میلیارد دلاری روسیه در میادین نفتی ایران که در سفر اخیر ولادمیر پوتین به تهران مطرح شد، حلقه مفقوده کلیدی این کریدور که راه آهن رشت - آستارا است، تامین مالی خواهد شد.
خط ریلی رشت - آستارا، بندر شهید رجایی (بندرعباس) در جنوب ایران (در ساحل خلیج پارس) را به بندر انزلی و آستارا (در ساحل دریای خزر) متصل می کند.
در حال حاضر تنها ۷۰ درصد این خط ریلی مهم تکمیل شده اما با سرمایه گذاری های ایران و همچنین کمک روسیه، دوره تکمیل آن به میزان قابل توجهی کاهش می یابد و آنرا تا اواسط سال ۲۰۲۳ به پایان می رساند.
کریدور شمال - جنوب (نوستراک) حدود ۷۲۰۰ کیلومتر طول دارد و هند، ایران، جمهوری آذربایجان و روسیه را از طریق کشتی، راه آهن و جاده به یکدیگر متصل می کند.
انتظار می رود این خط ریلی ترانزیت تایم بین بمبئی و مسکو را به نصف کاهش دهد.
این کریدور با عضویت ۱۳ کشور از جمله آذربایجان، بلاروس، بلغارستان، ارمنستان، هند، ایران، قزاقستان، قرقیزستان، عمان، روسیه، تاجیکستان، ترکیه و اوکراین همراه است.
پس از تکمیل راه آهن رشت - آستارا، عبور سالانه ۱۵ میلیون تن بار از طریق زیرساخت های این کریدور مورد انتظار است.
کریدور شمال-جنوب در ابتدا برای ارائه جایگزینی برای مسیرهای سنتی کشتیرانی مطرح شد.
با بروز بحران اوکراین و تحریم های شدید اعمال شده از سوی اروپا و آمریکا بر علیه مسکو، کریدور شمال-جنوب که بیش از ۲۰ سال است مورد بی توجهی قرار گرفته، امیدهای زیادی را در پیشِ رو دارد.
پیشتر قرار بود هندوستان با سرمایه گذاری و راهبری بندر شهید بهشتی و اتصال راه آهن خاش- زاهدان به چابهار، معبر جدیدی را برای ترانزیت انواع کالا و کانتینر از طریق کریدور شمال - جنوب به روسیه، افغانستان و کشورهای آسیای میانه بگشاید که تا کنون پیشرفت بزرگی در این خصوص حاصل نشده است.
در حال حاضر کشتی های تجاری از هند باید از دریای عرب، دریای سرخ، دریای مدیترانه عبور کنند، سپس اروپای غربی را دور بزنند و از دریای بالتیک بگذرند تا به سنت پترزبورگ برسند. با گشایش کریدور شمال - جنوب، زمان حمل و نقل از ۴۰ تا ۶۰ روز به ۲۵ تا ۳۰ روز کاهش می یابد و هزینه حمل و نقل نیز ۳۰ درصد کاهش می یابد.
با وجود اینکه برخی کریدور شمال-جنوب را دریچه ای برای اجتناب روسیه از تحریم ها و حتی راه نجاتی برای تقویت تجارت با آسیا می دانند، این کریدور با رقبای جدی روبروست، چرا که اکنون تجارت و حمل و نقل بین هند و روسیه به دلیل ضرورتهای ناشی از وقوع بحران اوکراین و تحریمهای بین المللی از طریق مسیرهایی مانند بنادر گرجستان، ترکیه و حتی چین شکل گرفته و اخیرا فورواردرهای هندی سرویس حمل مستقیم کانتینر بین بندر بمبئی هندوستان (ناواشیوا) و بنادر نووروسیسک و سنت پترزبورگ روسیه را با کشتی های چارتر شده آغاز کرده اند.
