◄ احداث کریدور هند خاورمیانه اروپا تهدید کریدور جنوب شمال ایران نیست!

این که چند کشور در موافقت و همسویی با یکدیگر اقدام به احداث مسیر ترانزیتی کنند به هیچ وجه تهدید کشورمان به حساب نمی آید. توجه داشته باشیم که قرار نیست تمام کالای ترانزیتی خاورمیانه از خاک ایران عبور کند، لذا کریدور ترانزیتی هند خاورمیانه اروپا نه تنها تهدید به حساب نیامده بلکه خاورمیانه ای امن و به دور از نزاع و درگیری را نوید می دهد. 

به گزارش تین نیوز، به نظر می رسد که هر دو سه سال یکبار یک رقیب جدید برای کریدور جنوب شمال پا به میان می گذارد. تا پیش از این، کریدور ترانزیتی پاکستان به چین و همچنین کریدور ترانزیتی عراق به ترکیه مطرح بود، حالا رقیب جدید برای کریدور جنوب شمال از راه رسیده که در ظاهر قدرت اقتصادی قابل توجهی را نیز با خود یدک می کشد. طرح کریدور ترانزیتی از هند به اروپا با عبور از کشورهای عربی خاورمیانه ابرپروژه جدیدی است که ناگهان توجه بسیاری از رسانه ها را به خود جلب کرد. از قرار معلوم این بار نیز رد پای محمد بن سلمان ولیعهد آل سعود نیز دیده می شود. 

مطالب مهم روز را بخوانید:

◄ ارزش ترانزیتی کریدور شمال- جنوب بزرگنمایی شده است؟

◄ اتوبان اصفهان شیراز رسما به دست انداز تاخیری افتاد!

معرفی کریدور اقتصادی هند خاورمیانه اروپا

در تاریخ 10 سپتامبر سال جاری میلادی، توافق نامه اولیه احداث این کریدور ترانزیتی مابین کشورهای هند، امارات، عربستان سعودی، ایالات متحده آمریکا، ایتالیا، فرانسه، آلمان و اتحادیه اروپا به امضا رسید. از قرار معلوم مبدا این کریدور از بندر بمبئی هند آغاز شده و در اولین قدم به بندر فجیره امارات می رسد. سپس با طی مسافت 100 کیلومتری به دبی بزرگترین بندر تجاری خاورمیانه خواهد رسید و با عبور از ابوظبی از بخش جنوب غربی کشور امارات وارد خاک عربستان سعودی خواهد شد (شاخه های دیگری نیز به عمان و قطر احداث خواهد شد). بندر دمام (بزرگترین بندر نفتی عربستان واقع در سواحل خلیج فارس) نخستین ایستگاه این کریدور اقتصادی در عربستان سعودی خواهد بود و بعد از آن با گذر از ریاض واقع در قلب سرزمین حجاز به سمت جده خواهد رفت. مقصد نهایی این کریدور در عربستان شهر جدید نیوم خواهد بود و از آن جا به مقصد اردن و در پایان اسرائیل خواهد رفت. انتظار می رود شاخه دیگری نیز از دمام به کویت و از آنجا عراق و ترکیه نیز در آینده ایجاد بشود. کریدور مذکور از سواحل اسرائیل در شرق مدیترانه راهی سواحل جنوب اروپا (ایتالیا و فرانسه) خواهد شد.

مقابله با طرح یک کمربند یک جاده چین

طرح یک کمربند یک جاده چین که در سال های اخیر بسیاری از کشورهای غربی را نگران کرده با سرعت تمام در حال حرکت است، از طرف دیگر هند علی رغم شراکت با چین در گروه بریکس، در صدد رقابت فشرده با این کشور شرق آسیایی برای تصاحب بازارهای بین المللی است. لذا این انتظار می رود که هندی ها برای دسترسی مطمئن و سریع به بازار اقتصادی اروپا به دنبال مسیرهایی باشند که امکان دست اندازی چین در آن ها بسیار کم باشد. از این رو کشورهای عربی و در نهایت اسرائیل که از طریق مدیترانه کالا را به اروپا برساند گزینه مناسبی است، چرا که ضمن دخیل کردن بازارهای پرقدرت کشورهای عربی صاحب چاه نفت همچون امارات و عربستان، مسیری جایگزین برای کانال سوئز پیدا خواهد شد و آن سواحل شرقی مدیترانه است. هر چند که در گذر زمان و استقرار امنیت و ثبات در کشورهای لبنان و سوریه، این انتظار می رود که آنها نیز به این بنگاه بزرگ تجاری اقتصادی بپیوندند.

منزوی شدن ایران یا گرم شدن بازارهای اقتصادی خاورمیانه؟

عده کثیری از زنگ خطر برای ایران صحبت به میان آورده اند که دیگر منزوی شدیم و کذا. اما باید خوب توجه کنیم که کشورهای جهان منتظر نمی مانند تا ایران در زمانی نامعلوم کریدور ترانزیتی جنوب شمال را در هر سه شاخه (قفقاز جنوبی به اروپا، دریای خزر به روسیه و اروپا، مسیر ترکمنستان به قزاقستان و روسیه) فعال کند، بلکه به دنبال میسرهای دیگر نیز می گردند. نکته بسیار مهم که نباید از آن غافل شویم این است که در صورت فعال شدن همزمان چند کریدور ترانزیتی در خاورمیانه، دولت های منطقه و همچنین غربی ها و هند برای ایجاد خاورمیانه ای با ثبات و به دور از جنگ های متداول ده ها سال اخیر عزم خود را جزم خواهند کرد. از طرف دیگر قرارداد ایران با هند و روسیه برای فعال سازی کریدور جنوب شمال همچنان پابرجاست و مناسب ترین مسیر برای جابجایی کالا بین روسیه و دیگر اقتصادهای نوظهور مانند هند و آفریقای جنوبی خاک ایران است. پس در شرایط فعلی فقط باید به فکر تکمیل قطعه های باقی مانده این کریدور مانند راه آهن رشت آستارا و همچنین رساندن قطار به چابهار و توسعه بندر چابهار باشیم تا ما نیز از قافله عقب نمانیم.   

جاماندن روسیه

روسیه و به خصوص مسکو تا چند سال پیش به عنوان دروازه تجارت شرق با غرب شناخته می شد. قطارهای مسافری روزانه مسافران و توریست ها را از پاریس به مسکو می رساند و عملا این کشور خود ظرفیت ترانزیتی بالایی داشت، تا جایی که پیش بینی می شد که کریدور جنوب شمال ایران از روسیه به اروپای شمالی و مرکزی ادامه پیدا کند. اما پس از وقوع جنگ روسیه با اوکراین ورق برگشت و عملا دیوار بتنی محکمی بین روسیه و سرتاسر اروپا به جز بلاروس کشیده شد. حالا روس ها شاهد هم افزایی غربی ها با هند و خاورمیانه هستند که فرصت های روسیه را برای گذار از دوران زوال پس از فروپاشی اتحاد جماهیر شوروی به روسیه نوین یکی پس از دیگری زایل می کند. 

نیاز به صلح دائمی در خاورمیانه

نظر به وقوع درگیری های نظامی متعدد در سال های اخیر در منطقه، گذر چنین کریدوری از خاورمیانه نیازمند صلح پایدار و عدم تنش های احتمالی است. از این رو در یک سال اخیر، رفت و آمدهای دیپلماتیک در میان کشورهای منطقه بسیار رونق گرفت. آشتی کنان ناگهانی ایران با برخی کشورهای عربی منطقه به خصوص عربستان سعودی نخستین قدم بود که همچنان بهبود روابط سیاسی ایران با چند آن چند کشور در حال انجام است. هفته گذشته هیئت رسمی انصارالله یمن از طریق عمان وارد عربستان شد و این نخستین سفر یک هیئت یمنی بعد از وقوع جنگ بین دو کشور بود. باید متذکر شد که یکی از شاخه های کریدور ترانزیتی هند به اروپا از طریق عمان به عربستان سعودی وارد می شود که در نزدیکی مرز دو کشور عمان و عربستان با یمن قرار دارد. لذا پایان دادن به جنگ و تنش های نظامی در صدر امور قرار دارد تا بتوان کریدور تازه تاسیس را رونق بخشید. آنچه که لااقل در رفتار عربستان قابل مشاهده است همیت این کشور برای ایجاد آرامش نسبی در منطقه به منظور توسعه همه جانبه اقتصادی با همکاری تمامی کشورهاست، مسئله ای که با وقوع جنگ های خونین که ده ها سال است گریبان خاورمیانه را گرفته امکان پذیر نخواهد بود.