ایران و آسیای مرکزی چگونه به ترانزیت ۱۶ میلیون تنی دست پیدا می کنند؟

به گزارش تین نیوز به نقل از وزارت راه و شهرسازی، امین ترفع، سرپرست مرکز امور بین الملل وزارت راه و شهرسازی،  به لزوم تقویت حمل ونقل ترکیبی با کشورهای آسیای مرکزی و اهمیت این همکاری در گسترش ظرفیت های ترانزیتی ایران پرداخت و با اشاره به این که بخش عمده حمل ونقل در کشورهای آسیای مرکزی و قفقاز بر مبنای ریل است، گفت: بسیاری از این کشورها، که سابقاً عضو اتحاد جماهیر شوروی بودند، حمل ونقل ریلی را به عنوان زیربنای اصلی حمل ونقل خود انتخاب کرده اند، از این رو لازم است ایران نیز از ظرفیت های ترکیبی در حوزه حمل ونقل بهره ببرد.

ترفع افزود: ایران از نظر اتصال ریلی به کشورهای آسیای مرکزی از توانمندی بالایی برخوردار است. برای نمونه، روزانه امکان انتقال ۴۰۰ واگن در مرز سرخس فراهم است. در عین حال، سهم قابل توجهی از حمل ونقل داخل ایران، یعنی حدود ۹۰ درصد، از طریق جاده ای صورت می گیرد که حجم سالانه کل جابه جایی کالا در کشور به بیش از ۷۰۰ تا ۸۰۰ میلیون تن کالا می رسد. این حجم وسیع نشان دهنده وابستگی بالای حمل ونقل داخلی به بخش جاده ای است. از این رو باید حمل ونقل ترکیبی را برای دستیابی به اهداف موجود در دستور کار قرار دهیم.

وی با تأکید بر نیاز به ایجاد شبکه حمل ونقل ترکیبی با آسیای مرکزی، اظهار کرد: ظرفیت تبادلات ریلی در مرزهای سرخس و اینچه برون در حال حاضر حدود ۶ تا ۷ میلیون تن در سال است و با توافقاتی که به تازگی با ترکمنستان صورت گرفته، ظرفیت کلی جابه جایی کالا از شقوق مختلف حمل ونقلی تا سه سال آینده به ۱۶ میلیون تن و سپس به ۲۰ میلیون تن قابل افزایش است. در این زمینه، باید برنامه ریزی دقیقی برای استفاده از حمل ونقل ترکیبی انجام شود، به گونه ای که بارهای آسیای مرکزی از طریق قزاقستان و ترکمنستان به مرزهای دریایی ایران منتقل شده و پس از ورود به کشور با استفاده از ریل و جاده جابه جا شوند.

ترفع درباره اهمیت ایجاد مراکز لجستیک مرزی در نقاط کلیدی اتصال با ترکمنستان، از جمله سرخس، اینچه برون و لطف آباد، گفت: لازم است با ایجاد این مراکز لجستیک، امکان تسهیل ورود قطارها به کشور و حمل ونقل بارهایی که نیاز به سرعت دارند، مانند بارهای کانتینری و کالاهای با ارزش، فراهم شود تا بتوانیم نقش مؤثری در ترانزیت منطقه ای ایفا کنیم. همچنین برای کارآمدی این طرح، برقراری تبادل الکترونیکی اسناد با کشورهای آسیای مرکزی ضروری است تا بارنامه های الکترونیک بین ایران و این کشورها به رسمیت شناخته شوند.

وی همچنین بر اهمیت پیوستن ایران به سیستم بارنامه الکترونیکی "CIM/SMGS" و استانداردسازی اسناد برای تبادل روان تر اسناد حمل ونقل تاکید کرد و گفت: ایران باید در هماهنگی با کشورهای منطقه این سیستم ها را اجرا کند تا حمل ونقل ریلی و جاده ای تسهیل شود. ترکیه نیز که به این سیستم ها پیوسته، تجربه موفقی در به کارگیری بارنامه الکترونیکی دارد و ایران می تواند با استفاده از این زیرساخت ها، کریدور شرق به غرب و سایر کریدورهای بین المللی را تقویت کند.

ترفع با اشاره به اجرای سیستم TIR و TIR الکترونیک برای تسهیل در حمل ونقل جاده ای اضافه کرد: این سازوکار، امکان عبور کامیون های خارجی از ایران به اروپا را فراهم می کند و این کامیون ها می توانند از کشورهای مبدا مانند چین بارگیری کرده و از ایران به مقصد خود ادامه دهند که چنین فرایندی باعث سرعت بیشتر در ترانزیت کالا خواهد شد.

سرپرست مرکز امور بین الملل وزارت راه و شهرسازی بر لزوم تسهیل صدور مجوز برای شرکت های حمل ونقل چندوجهی تأکید کرد و گفت: برای ایفای نقش مؤثر در کریدورها و مسیرهای ترانزیتی، نیاز است که شرکت های فورواردر و چندوجهی به رسمیت شناخته شوند و این امکان را داشته باشند که با دریافت مجوزهای مناسب، بتوانند خدمات ترکیبی در تمام بخش های جاده ای، ریلی، دریایی و هوایی ارائه دهند. در حال حاضر، شرکت های حمل ونقل در بخش های مختلف مجوزهای متفاوتی دارند و باید این امکان فراهم شود که با یک مجوز بتوانند در همه بخش ها فعالیت کنند.

وی در پایان با اشاره به برنامه های آتی برای افزایش ظرفیت های حمل ونقل ریلی اظهار کرد: با افزایش کشنده های ریلی و ارتقای ظرفیت های موجود، این امکان فراهم می شود که ایران در آینده بتواند با آسیای مرکزی و کشورهای دیگر به میزان بیشتری کالا جابه جا کند و نقش مؤثری در تقویت کریدورهای بین المللی ایفا کند.

سرپرست مرکز امور بین الملل وزارت راه و شهرسازی با تاکید بر این که تحقق این پیش زمینه ها می تواند به دستیابی به اهداف تعیین شده در خصوص جابه جایی کالا بین ایران و آسیای مرکزی کمک کند، گفت: در صورت تحقق برنامه های موجود طی ۳ سال آینده میزان جابه جایی بار از طریق حمل ونقل ترکیبی بین ایران و ترکمنستان به ۲.۵ میلیون تن در سال خواهد رسید. در کنار آن ۵۰۰ هزار تن کالا از طریق حمل ونقل دریایی، ۶ میلیون تن از طریق حمل ونقل ریلی و ۷ میلیون تن از طریق حمل ونقل جاده ای بین ۲ کشور جابه جا خواهد شد.