سرانجام پالرمو

دبیر مجمع تشخیص مصلحت نظام دیروز تاکید کرد که رفتار اتحادیه اروپا می‌تواند روی تصمیم مجمع تشخیص برای تصویب لوایح مرتبط با FATF موثر باشد. اعضای مجمع تشخیص مصلحت نظام دیروز تصمیم گرفتند که بررسی لایحه پالرمو، یکی از لوایح مرتبط با FATF را به سال آینده موکول کنند. آیت‌الله محسن مجتهد شبستری، عضو دیگر مجمع تشخیص نیز گفت: «باید مقداری صبر کنیم تا اروپایی‌ها به تعهدات خود عمل کنند؛ اگر عمل نکردند، آن وقت مجمع تشخیص تصمیم مقتضی را خواهد گرفت.»

مجمع تشخیص مصلحت نظام در جلسه دیروز خود درباره لایحه پالرمو به نتیجه نرسید و رای‌گیری درباره کنوانسیون مبارزه با جرائم سازمان‌یافته فراملی (پالرمو) وکنوانسیون بین‌المللی مقابله با تامین‌مالی تروریسم (CFT) به سال آینده موکول شد. جلسه روز گذشته مجمع چهارمین جلسه بررسی پالرمو و آخرین جلسه در سال جاری بود. پیش از این اعضای مجمع اعلام کرده بودند که در این جلسه به جمع‌بندی نخواهند رسید. به گفته اعضای مجمع لزوم بررسی همزمان پالرمو و CFT، معیشت مردم و بازار ارز و رفتار اتحادیه اروپا ازدلایل اصلی به تعویق افتادن رای‌گیری درباره پالرمو در جلسه روز گذشته مجمع بود. در همین حال محسن رضایی، دبیر مجمع تشخیص مصلحت نظام در گفت‌وگو با صدا و سیما، دلیل موکول شدن بررسی پالرمو به سال آینده را تشریح کرد. وی با بیان اینکه ادامه بررسی لوایح مربوط به FATF بستگی به کار کارشناسی در کمیسیون‌ها دارد که در سال جدید انجام می‌شود، گفت: رفتار اتحادیه اروپا می‌تواند روی تصمیم مجمع تشخیص برای تصویب FATF موثر باشد. وی در ادامه گفت: مجمع در این مدت رفتار اروپا را رصد خواهد کرد و اگر آنها سازنده رفتار کنند، می‌توانند موثر باشند. ما بیانیه FATF را به کمیته حقوقی دبیرخانه ارجاع دادیم تا دقیقا مطالعه شود. همچنین بین این دو جلسه اخیر مجمع بیانیه عمومی FATF صادر شده که نکات مثبت و البته ابهام‌آمیزی دارد که باید بررسی شود.رضایی با اشاره به اینکه رفتار اروپا را مطلوب نمی‌دانیم، خاطرنشان کرد: آنها به تعهدات خود در برجام عمل نکردند. اگر آنها در این مدت عمل کنند می‌تواند در تصمیم‌گیری مجمع تشخیص مصلحت نظام موثر باشد.همچنین به گزارش «ایرنا» وی اضافه کرد: ما فعلا از رفتار اروپایی‌ها راضی نیستیم؛ چراکه به تعهداتی که در برجام دادند، عمل نکردند. اینکه شرکتی با سه هزار یورو تاسیس کردند که چیزی نزدیک به یک میلیارد دلار در سال آن هم به‌صورت تهاتری می‌تواند با ایران مبادله کند، کفایت نمی‌کند.وی در ادامه گفت: هیچ کدام از کشورهایی که به FATF پیوسته‌اند، شرایط ما را ندارند و در تحریم‌های سخت و سنگینی مثل ما نیستند. شاید اگر در تحریم نبودیم و عجله‌ای نداشتیم، به سرعت می‌توانستیم تصمیم بگیریم. اما شرایط خاص ما ایجاب می‌کند مساله را بهتر و کارشناسانه‌تر مطالعه کنیم.

او در پاسخ به کسانی که دلیل تاخیر بررسی پالرمو را از مجمع تشخیص جویا می‌شوند، گفت: دلیلش این است که ما به شدت نگران معیشت مردم و دنبال این هستیم که هر تصمیمی می‌گیریم بتواند اقتصاد کشور را بهبود بخشد؛ بنابراین اعضای مجمع از تصمیم ناگفته‌ای که ممکن است وضعیت معیشت مردم را بدتر کند، پرهیز می‌کنند.رضایی با اشاره به رای‌گیری برای به تاخیر انداختن تصویب پالرمو تاکید کرد: براساس آیین‌نامه اگر کمیسیون مربوطه از رئیس جلسه تقاضای تاخیر کند، رئیس جلسه می‌تواند این تصمیم را بگیرد؛ اما به‌خاطر اطمینان بیشتر از اعضا هم رای‌گیری شد و قریب به اتفاق رای دادند که بررسی بیشتری روی پالرمو و CFT صورت گیرد و بعد از آنکه تمام نظرات موافقان و مخالفان شنیده شد مجددا در دستور کار مجمع قرار گیرد.وی با بیان اینکه به دلیل حساسیت و اهمیت این کنوانسیون‌ها نظرات مخالفان و موافقان گرفته شد و به دولت و مجلس چند بار فرصت داده شد تا نظرات و مباحث کارشناسی خود را ارائه کنند، گفت: از همه جهات ما این کنوانسیون را بررسی کردیم؛ اما به‌دلیل ارائه مصوبه جدیدی از سوی مجلس شورای اسلامی به مجمع تشخیص که همان CFT و یکی از آن چهار لایحه است این موضوع را جدیدا وارد دستور مجمع تشخیص کرده‌ایم.رضایی با تاکید بر اینکه کمیسیون‌های مربوط درخصوص CFT در حال بررسی هستند، تاکید کرد: در این جلسه با توجه به اینکه این دو مصوبه همپوشانی دارند و اگر بخواهیم تک‌تک رای بگیریم ممکن است حق مطلب ادا نشود و ابعاد پیچیده‌ای را که وجود دارد نادیده بگیریم، پیشنهاد شد با بررسی کامل CFT و برخی سوالات پیرامون پالرمو که باقی مانده بود، سخنان دوستان دولت و مجلس را بشنویم و با تاخیر تصمیم بگیریم تا کار شتاب‌زده‌ای انجام ندهیم.

دلایل به تعویق افتادن رای گیری

همزمان برخی دیگر از اعضای مجمع در مورد دلایل به تاخیر افتادن رای‌گیری در مورد پالرمو توضیحاتی ارائه کردند. در همین راستا احمد توکلی، عضو مجمع تشخیص مصلحت نظام گفت: تصمیم‌گیری به چند دلیل عقب افتاد و هنوز بحث ادامه دارد؛ نخست آنکه آقای وزیر اقتصاد به‌عنوان وزیر مسوول که با آقای روحانی هم مشورت کرده بود، درخواست کرد که آخر سال تصمیم گرفته نشود؛ چراکه ممکن است بازار ارز تحت‌تاثیر قرار بگیرد، البته مشخص نیست چقدر این اتفاق بیفتد؛ اما بالاخره احتیاط لازم است. وی در گفت‌وگو با الف تصریح کرد: دلیل دوم هم این بود که بیانیه‌هایی که اخیرا اتحادیه اروپا دادند، بیش از حدِ خودشان حرف زدند؛ چراکه برخی از مواضعی که گرفتند دخالت در امور داخلی ایران است و بررسی بیشتر می‌خواهد. دلیل بعدی هم این است که گفته‌اند چون پالرمو و CFT هر دو ذیل FATF معنی می‌دهد و به هم مرتبط‌ هستند، ما باید هر دو را با هم بررسی کنیم.ازسوی دیگر حشمت‌الله فلاحت‌پیشه، رئیس کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی در گفت‌وگو با «ایرنا» با بیان اینکه در این جلسه عده‌ای معتقد بودند که پالرمو و CFT ارتباط جدی باهم دارند و باید تصمیم واحدی درباره آن گرفته شود، گفت: قرار شد دو لایحه باهم مطرح شود. غلامرضا مصباحی‌مقدم نیز گفت: به این دلیل که CFT و پالرمو بر یکدیگر تاثیر دارند، سال آینده هر دو را با هم بررسی می‌کنیم.حسین مظفر، دیگر عضو مجمع در گفت‌وگو با تسنیم تاکید کرد: انتظار است اروپایی‌ها به وظایف خود عمل کنند و اگر آنها به وظایف خود عمل کنند، زمینه برای بحث‌های جدی‌تر مطرح می‌شود و می‌توان تصمیم‌گیری کرد. ازسوی دیگر به گزارش باشگاه خبرنگاران جوان، فرهاد دژپسند وزیر اقتصاد گفت: تداخل پالرمو و CFT تصمیم‌گیری مجمع تشخیص را به تعویق انداخت و دلیل خاص دیگری ندارد.ازسوی دیگر برخی از اعضا از درخواست نماینده دولت و نماینده مجلس برای بررسی توامان پالرمو و CFT در مجمع به‌عنوان دلیل اصلی به تعویق افتادن رای‌گیری خبر می‌دهند.

مخالفان قطعی

در این بین نظر برخی از اعضای مجمع این است که پالرمو رای نمی‌آورد. در همین ارتباط احمد توکلی در گفت‌وگو با انتخاب گفت: به‌نظر من حدس زده می‌شود که پالرمو رای نیاورد؛ ‌یعنی برداشتم از آنچه در جلسه گذشت، این است که رای نمی‌آورد. او همچنین تاکید کرد که ‌ یکی از ‌مخالفان FATF است.‌همچنین مصطفی میرسلیم، عضو مجمع تشخیص مصلحت نظام در صفحه شخصی خود نوشت: با بررسی سوابق و اسناد FATF که پالرمو و CFT هم جزو آن است به این یقین رسیدم که استکبار و در رأس آن آمریکا، آن معاهدات بین‌المللی را وسیله و ابزار سیاسی تسلط بر ایران قرار داده است و بنابراین برای جلوگیری از خودتحریمی، نباید به آن بپیوندیم.

همه‌پرسی موضوعیت ندارد

در همین حال روز گذشته عباسعلی کدخدایی، سخنگوی شورای نگهبان دریک نشست خبری گفت: در موضوع CFT و پالرمو کسی از برگزاری رفراندوم هراسی ندارد؛ ولی تا زمانی که مراجع قانونی وظایف خود را انجام نداده‌اند اصل همه پرسی موضوعیتی ندارد؛ زیرا هم‌اکنون مجمع تشخیص مصلحت در حال بررسی این لوایح است.

حاضران و غایبان

جلسه روز گذشته مجمع تشخیص مصلحت نظام به ریاست آیت‌الله آملی لاریجانی برگزار شد. در این جلسه لعیا جنیدی معاون حقوقی رئیس‌جمهور و فرهاد دژپسند وزیر اقتصاد و عبدالناصر همتی رئیس‌کل بانک مرکزی به‌عنوان نمایندگان دولت حضور داشتند. حشمت‌الله فلاحت‌پیشه رئیس کمیسیون امنیت ملی و اللهیار ملکشاهی، رئیس کمیسیون حقوقی مجلس از دیگر حاضران در این جلسه بودند. همچنین حسن روحانی رئیس‌جمهوری، علی لاریجانی و محمود احمدی‌نژاد از غایبان جلسه روز گذشته مجمع بودند. محمدجواد ظریف، وزیر امورخارجه نیز در جلسه روز گذشته مجمع حضور نداشت. آیت‌الله ابراهیم امینی، علی‌اکبر ناطق‌نوری، شیخ حسن صانعی، علی آقامحمدی و محمد فروزنده از دیگر غایبان این جلسه بودند.در جلسه روز گذشته ۹ نفر از اعضای مجمع که در جلسات پیشین فرصت اظهارنظر پیرامون لایحه «پالرمو» را پیدا نکرده بودند، نظرات خود را مطرح کردند.بر این اساس جلسه آتی مجمع تشخیص مصلحت نظام فروردین سال آینده برگزار خواهد شد. به گفته مصباحی‌مقدم، مجمع تشخیص امسال دیگر جلسه‌ای نخواهد داشت و روند بررسی دستور کارهای مجمع به فروردین‌ماه سال آینده موکول می‌شود.