◄ ایمنی فعال و غیرفعال در خودروهای امروز

امروزه خودروها ازنظر ایمنی پیشرفت بسیار چشمگیری نسبت به گذشته دارند. خودروهای جدید در اکثر مواقع قادرند اشتباهات رانندگی راننده را تا حد زیادی بی‌اثر کنند و جان سرنشینان را نجات دهند.

سیستم‌های ایمنی در خودروها به دودسته فعال و غیرفعال تقسیم می‌شوند. تجهیزاتی که در دسته ایمنی فعال قرار دارند می‌توانند از ایجاد تصادف و یا شدت آن بکاهند و مهم‌ترین بخش ایمنی خودروها را تشکیل می‌دهند.

بسیاری از امکاناتی که در خودروها استفاده می‌شوند جزو این دسته هستند اما ما به آن‌ها به‌عنوان امکانات رفاهی می‌نگریم.

تجهیزاتی مانند فرمان هیدرولیک که کمک می‌کند در زمان ترکیدن لاستیک یا افتادن در دست‌اندازها راننده بهتر بتواند تعادل خودرو را حفظ کند یا صندلی‌های ارگونومیک که باعث عدم خستگی راننده در مسافت‌های بلند می‌شوند از تجهیزات ایمنی فعال هستند.

اما یک سری سیستم‌های جدیدتر مانند ASR، EBD، ESP، ABS و سیستم‌های مدرن کمک‌راننده که در خودروها استفاده می‌شوند هم از تجهیزات ایمنی فعال هستند.

تجهیزاتی مانند سپرها، فرمان‌های تلسکوپی، کمربند ایمنی و ایربگ در دسته تجهیزات ایمنی غیرفعال دسته‌بندی می‌شوند. این تجهیزات وظیفه‌دارند در صورت ایجاد تصادف شدت صدمات به راننده و سرنشینان را کاهش دهند.

در خودروهای جدید تجهیزاتی مانند جعبه‌های جاذب انرژی، نقاط شکست و سیستم اعلام تصادف خودکار هم به این جمع افزوده‌شده‌اند.

جعبه‌های جاذب انرژی به نقاطی از شاسی و بدنه گفته می‌شود که با جذب نیروی ناشی از برخورد قادرند این نیرو را کاهش داده و جلوی صدمه به نقاط حساس خودرو و سرنشینان را می‌گیرند.

نقاط شکست هم به نقاطی گفته می‌شود که در تصادف با تغییر شکل خود باعث مدیریت جذب انرژی تصادف می‌شوند و از سرنشینان حفاظت می‌کنند. به‌طور مثال با تغییر شکل شاسی باعث رانده شدن موتور و جعبه‌دنده به زیر اتاق می‌شوند تا این دو قسمت محکم با برخورد به کابین سرنشینان موجب صدمه دیدن آن‌ها نشود.

در خودروهای سنگین هم حفاظ‌های جانبی و سپرهای جلو و عقب نزدیک به زمین از تجهیزات مهم ایمنی فعال‌اند و در تصادف با خودروهای کوچک موجب حفظ جان سرنشینان می‌شوند.

در دنیای امروز ایمنی فعال بسیار مهم‌تر از ایمنی غیرفعال است. خودروسازان سرمایه‌گذاری بسیاری برای ایجاد راهکارهایی جهت جلوگیری از تصادفات کرده‌اند. سیستم‌هایی مانند ترمز خودکار، شناسایی عابر پیاده حتی در پشت موانع، نگهداری خودرو در بین خطوط در مواقع حواس‌پرتی راننده و ... باعث شده‌اند تا تعداد تصادفات در کشورهای پیشرفته کاهش چشمگیری داشته باشد.

البته ایمنی غیرفعال هم در خودروهای جدید پیشرفت زیادی داشته‌اند و باعث شده‌اند در شرایطی که تصادف اجتناب‌ناپذیر است بازهم جان سرنشینان حفظ شود.

متأسفانه این دو بخش ایمنی خودرو در ایران جایگاه مناسبی ندارند و اکثر خودروهای ایرانی نه‌تنها امکانات جدید ایمنی فعال را ندارند بلکه ازنظر ایمنی غیرفعال هم امکانات کافی ندارند.

برخی خودروسازان گناه تلفات رانندگی را به گردن سبک رانندگی و مشکلات جاده‌ها می‌اندازند و خودروهای تولیدی خود را ازنظر ایمنی مناسب می‌دانند؛ اما این مهندسان در نظر نمی‌گیرند که تجهیزات ایمنی غیرفعال باید در صورت بروز تصادف جان سرنشین را نجات دهند و اگر خودروها تصادف نکنند این تجهیزات کلاً بی‌فایده هستند. از طرفی ایمنی فعال در خودروهای داخلی آن‌قدر ابتدایی است که راننده در شرایط اضطراری قادر به هدایت صحیح خودرو نخواهد بود.

این دلایل باعث بروز تصادفات مرگبار در خودروهای داخلی است. خودروهایی که ازنظر ایمنی هیچ حرفی برای گفتن ندارند.