◄ خودروهای بی‌کیفیت داخلی عامل مصرف بالای سوخت و آلودگی هوا

باوجود عرضه سوخت باکیفیت و دارای استاندارد یورو4 در کلان‌شهرهای ایران، متأسفانه همچنان شاهد افزایش آلودگی هوا در این شهرها هستیم.

به‌گزارش تین‌نیوز به نقل از ایرنا، کارشناسان دلیل اصلی آلودگی هوا را افزایش تردد خودروهای شخصی در شهرهای بزرگ می‌دانند که به‌دلیل عدم بهبود شرایط حمل‌ونقل عمومی به‌طور مناسب در این شهرها می‌دانند.

بسیاری از خودروهایی که در شهرهای بزرگ در تردد هستند نمی‌توانند حداقل استانداردهای مصرف سوخت را کسب کنند و نیمی از این خودروها در معرض ازدست‌دادن برچسب انرژی هستند.

روز هوای پاک (29 دی) بهانه‌ای بود تا توجهات به موضوع آلودگی هوا و سهم عوامل مختلف در ایجاد آلایندگی و طرح‌های در دست اجرا برای کاهش آلایندگی‌ها جلب شود.

کارشناسان براساس تجربه‌های جهانی تصریح می‌کنند برای کاهش آلودگی هوا، باید کیفیت سوخت و کیفیت خودروهای تولیدی به‌طور هم‌زمان ارتقا یابد، درصورتی‌که کیفیت خودروها نتواند همپای افزایش کیفیت سوخت افزایش یابد، آلایندگی همچنان تداوم خواهد یافت.

خودروهای بی‌کیفیت، متهمان اصلی آلودگی هوا

براساس نظر کارشناسان این بخش، خودروهای بی‌کیفیت داخلی از متهمان اصلی مصرف بالای سوخت در کشور و آلودگی هوا هستند که به‌دلیل فناوری پایین علاوه‌بر آلایندگی زیاد، سوخت زیادی مصرف می‌کنند.

بسیاری از کلان‌شهرهای دنیا که نسبت به تهران و سایر کلان‌شهرهای ایران جمعیت و خودروی بیشتری دارند، توانسته‌اند با «استانداردسازی خودروها، سوخت و گسترش حمل‌ونقل عمومی» مشکل آلودگی هوای خود را حل کنند؛ اما مشکل آلودگی هوای کلان‌شهرهای کشور در بسیاری از ماه‌های سال همچنان پابرجاست.

امروزه، بنزین و گازوییل مصرفی در کلان‌شهر تهران و شهرهای اطراف با استانداردهای یورو4 توزیع می‌شود که نقش مهمی در کاهش آلاینده‌ها داشته است؛ همچنین مترو و ناوگان حمل‌ونقل عمومی نیز توسعه‌یافته و بخش عمده‌ای از تردد مسافران را به خود اختصاص داده است.

در این میان، آنچه نتوانسته ارتقا یابد و متهم اصلی آلودگی هوا به‌شمار می‌رود، «خودروهای بی‌کیفیت داخلی» است که حتی استانداردهای لازم را برای مصرف بهینه سوخت ندارند.

ناتوانی خودروهای داخلی در اخذ استانداردهای مصرف سوخت

وضعیت ناگوار رعایت استانداردهای مصرف سوخت توسط صنعت خودروسازی کشور به حدی است که در مرحله جدید واگذاری برچسب‌های مصرف انرژی به خودروهای تولید داخل که امسال اجرا شد هیچ خودرویی نتوانست درزمینهٔ مصرف انرژی برچسب (A) را دریافت کند؛ درواقع بالاترین امتیاز کسب‌شده توسط خودروهای داخلی نشان (B) بود.

«مریم مهدی نژاد» رئیس امور استاندارد و تدوین معیار در بخش حمل‌ونقل شرکت بهینه‌سازی مصرف سوخت چندی پیش گفت: هشت محصول از 6 کارخانه تولیدکننده خودرو در کشور نتوانسته‌اند هیچ‌کدام از استانداردهای مصرف سوخت A تا G را کسب کنند و به‌طورکلی فاقد استاندارد مصرف سوخت تشخیص داده‌شده‌اند.

جالب اینکه در طرح‌های پیش فروشی که خودروسازان انجام دادند، این محصولات بی‌کیفیت نیز در فهرست فروش قرار داشتند که باقیمت‌های بالایی نیز به فروش رسیدند.

نیمی از خودروهای کشور در آستانه ازدست‌دادن برچسب انرژی

مرحله جدید اعطای برچسب‌های انرژی به خودروها دو سال دیگر انجام می‌شود بنابراین خودروسازان این مدت را وقت دارند تا کیفیت خودروهای خود در مصرف سوخت را افزایش دهند.

رئیس امور استاندارد و تدوین معیار در بخش حمل‌ونقل بابیان اینکه مرحله آتی اعطای برچسب انرژی سخت‌گیرانه‌تر می‌شود، هشدار داد: با توجه به شرایط کنونی، اگر خودروسازان اقدامی برای بهبود کیفیت خودروهای خود در مصرف سوخت انجام ندهند در دو سال آینده حدود نیمی از خودروهای تولیدی کشور قادر به دریافت هیچ نوع از برچسب انرژی نخواهند بود.

به گفته رئیس امور استاندارد و تدوین معیار در بخش حمل‌ونقل، براساس این سیاست، اگر در اتحادیه اروپا خودرویی موردپسند بازار واقع شود جلوی تولید آن را نمی‌گیرند؛ اما چنان جرائم سنگینی برای تردد آن وضع می‌شود که استفاده از این وسیله‌نقلیه برای مصرف‌کننده و تولیدکننده صرفه اقتصادی نداشته باشد.

مصرف بالای سوخت خودروهای داخلی

اکنون مصرف سوخت خودروها در کشور بسیار بالاست درحالی‌که سرانه مالکیت خودرو در ایران نسبت به سایر کشورها در حد پایین قرار دارد.

در ایران به ازای هر یک‌هزار نفر 200 دستگاه خودرو وجود دارد درحالی‌که این سرانه در امریکا 797 و در ایتالیا 679 است.

بیشتر خودروهای داخلی به‌دلیل کیفیت پایین، دارای آلودگی زیاد و مصرف بالای سوخت هستند به‌طوری‌که در سال 1396 میانگین مصرف سوخت خودروهای کشور 7.7 لیتر به ازای هر 100 کیلومتر بود.

در اتحادیه اروپا در سال 2015 میانگین مصرف سوخت 5.5 لیتر به ازای هر 100 کیلومتر بوده که قرار است در سال 2020 به 4.1 دهم لیتر در هر 100 کیلومتر کاهش یابد.

مشکل دیگر خودروهای تولیدی کشور «پایداری پایین» آن‌هاست، یعنی اینکه پس از ورود به ناوگان جاده‌ای به‌سرعت و به‌راحتی مصرف سوخت آنها از حالت عادی خارج‌شده و بالا می‌رود.

علاوه‌بر سرانه پایین، ناوگان خودرویی ایران نیز فرسوده است؛ به‌طوری‌که 900 هزار دستگاه خودرو فرسوده سبک در کشور تردد می‌کنند.

زورآزمایی سازمان ملی استاندارد و خودروسازان

براساس اعلام سازمان ملی استاندارد، پارسال 25 خودرو غیراستاندارد و بی‌کیفیت از خط تولید خارج شد و تیرماه امسال نیز هشت خودرو به‌دلیل رعایت نکردن الزام‌های معیار مصرف سوخت اجازه شماره‌گذاری از سوی نیروی انتظامی نیافت؛ البته باوجود اخطارها، خودروسازان همچنان درحال تولید این خودروهای فاقد استاندارد هستند.

مسعود تجریشی، معاون محیط‌زیست انسانی سازمان حفاظت محیط‌زیست دیروز (شنبه) در همایش مدیریت سبز با عنوان هوای پاک گفت: سوخت استاندارد در جایگاه‌ها توزیع‌شده و میزان گوگرد در گازوئیل نیز کاهش‌یافته که نشانه بهبود شرایط سوخت است.

تجریشی با تأکید بر اجرایی شدن نقش خودروسازان در کاهش آلودگی هوا، گفت: در یک زمینه، خودروسازان کاتالیست‌هایی را روی ماشین‌ها نصب‌کرده بودند که کارکرد واقعی نداشت.

به گفته او، مینی‌بوس 71 درصد، اتوبوس 44 درصد و کامیون 94 درصد از گازهای تولیدی ازجمله اکسیدهای نیتروژن را به همراه دارند و اگر بتوان نوسازی ناوگان حمل‌ونقل عمومی را افزایش داد، آلودگی هوا نیز به‌شدت کاهش خواهد یافت.