◄ رانندگی کنید تا تیپ شخصیتی تان را بگوییم
با شناخت ویژگیهای شخصیتی هر فرد، رفتار غالب او در رانندگی قابل پیشبینی است.
نتایج پژوهشهای مختلف نشانگر این است که میان تیپهای شخصیتی مختلف و رفتارهای رانندگی افراد رابطهمعناداری وجود دارد؛ در واقع با شناخت ویژگیهای شخصیتی هر فرد، رفتار غالب او در رانندگی قابل پیشبینی است.
به گزارش تین نیوز به نقل از صدا وسیما، شعار معروف تیلمن وهابز این است که یک فرد به همان طریق رانندگی میکند که زندگی میکند، میتواند حاوی تلویحات فوقالعاده مهمی در زمینه تاثیرات اجتنابناپذیر ویژگیهای شخصیتی بر رفتار رانندگی باشد. از جمله مسایل و مشکلاتی که امروزه تمامیت جسمی و آسایش عموم مردم را در شهرهای بزرگ به مخاطره انداخته، مسئله وقوع و افزایش آمار جرایم ناشی از تخلفات رانندگی است.
به گزارش تین نیوز به نقل از صدا وسیما، شعار معروف تیلمن وهابز این است که یک فرد به همان طریق رانندگی میکند که زندگی میکند، میتواند حاوی تلویحات فوقالعاده مهمی در زمینه تاثیرات اجتنابناپذیر ویژگیهای شخصیتی بر رفتار رانندگی باشد. از جمله مسایل و مشکلاتی که امروزه تمامیت جسمی و آسایش عموم مردم را در شهرهای بزرگ به مخاطره انداخته، مسئله وقوع و افزایش آمار جرایم ناشی از تخلفات رانندگی است.
این امری بدیهی است که نحوه رانندگی با اتومبیل بیش از ظاهر و مدل آن میتواند فرهنگ و سطح اجتماعی فرد را نمایان سازد، زیرا چگونگی رانندگی با اتومبیل به خوبی نشان دهنده وجوه مختلف شخصیتی، رفتاری و درک یک انسان است.
رابطه شخصیت فردی و رانندگی
امروزه استفاده از خودرو و رانندگی به یکی از ضرورتهای زندگی بشر تبدیل شده است. در کشور ما از چند دهه پیش خودرو از یک وسیله تجملی و تفننی به یک نیاز تبدیل شده است؛ بنابراین آداب رانندگی هم مانند آداب معاشرت اهمیت یافته است. گرچه قوانین راهنمایی و رانندگی کلیات این آداب را مشخص میکند، اما موضوعات جزییتر و حتی رعایت قوانین راهنمایی و رانندگی تابع وضعیت زیستی روانی اجتماعی راننده است.
مسایلی از قبیل ابتلا به بیماری یا نقایص جسمی (نارسایی دید، نارسایی شنوایی و…)، بیماریهای روانی و وضعیت شخصیتی، شرایط محیطی و فرهنگی (سر و صدا، گرما، رقابت و…) بر رفتار رانندگی تاثیر میگذارد. برخی از این متغیرها فردی و برخی گروهی است.
تعدادی از آنها جنبه درونی دارند و تعدادی جنبه بیرونی. مثلا” ظرفیت خیابانها و جادهها و تناسب آنها با تعداد خودرو وضعیت مهندسی گذرگاه ها، وجود علایم هشداردهنده مناسب و وضعیت جوی که همه بر نحوه رانندگی تاثیر میگذارند، از عوامل بیرونی محسوب میشوند. برخلاف تصور برخی از افراد، نحوه رانندگی با اتومبیل بیش از ظاهر و مدل آن میتواند فرهنگ و سطح اجتماعی فرد را نمایان سازد.
در واقع نحوه رانندگی، نمونهای بارز از اخلاق اجتماعی اشخاص است چرا که رعایت قانون و مقررات، احترام به حقوق دیگران، آستانه تحمل فردی در مقابل محرکهای ترافیکی، نمونههای از رفتار اجتماعی راننده میباشد که در هنگام رانندگی ناخود آگاه از شخصیت واقعی او منعکس میشود.
در واقع نحوه رانندگی، نمونهای بارز از اخلاق اجتماعی اشخاص است چرا که رعایت قانون و مقررات، احترام به حقوق دیگران، آستانه تحمل فردی در مقابل محرکهای ترافیکی، نمونههای از رفتار اجتماعی راننده میباشد که در هنگام رانندگی ناخود آگاه از شخصیت واقعی او منعکس میشود.
آمار نشان میدهد که ۹۰ تا ۹۵ درصد تصادفات، رفتار انسان، عامل تعیین کننده اصلی است و رفتارهای ضد اجتماعی با خشونت در رانندگی و نحوه رانندگی خشن نیز با تصادفات رابطه داشته است. متخصصان ترافیک معتقدند، بیش از ۹۰ درصد تصادفات تا اندازهای به دلیل شخصیت راننده و وابسته به رفتارهای راننده است و رانندگی مخاطره آمیز سبب نتایج منفی میشود.
رانندگی خطرناک شامل رانندگی رقابت جویانه (لذت بردن از مانور دادن در میان دیگر رانندگان) رانندگی خطرپذیر (پذیرش خطرات رانندگی برای هیجان و لذت)، رانندگی همراه با خطر پذیری بالا (سرعت و سبقت ناگهانی)، رانندگی پرخاش جویانه (مانند رانندگی با فاصله کم از دیگر خودرو های دیگر که اغلب به منظور تنبیه رانندگان دیگر صورت میگیرد)، گاز دادن از روی خشم، ژستهای خشمناک و نگرشهای مزبور و ویژگی شخصیتی که گسترش این رفتارها، ایمنی را به طور جدی تهدید میکند و نشانه ضعف فرهنگی و عدم کنترل فردی است.
احترام به قانون و مقررات راهنمایی و رانندگی و رعایت قوانین از سوی رانندگان خودروها شخصیت آنان را نزد دیگران معتبر میسازد. در واقع رانندگی عبارتست از رعایت قانون و مقررات و رعایت حقوق و حریم دیگران؛ همواره باید باور داشته باشیم که با عدم رعایت قانون و مقررات راهنمایی و رانندگی و نمایشهای خطرناک با وسایل نقلیه شخصیت مان نزد دیگران تضعیف میشود و موجب ترویج توسعه فرهنگ غلط رانندگی در بین اطرافیان و اعضای خانواده بویژه کودکان میشویم.
در این راستا بررسیهای متعددی درخصوص رابطه بین ویژگیهای شخصیتی و رفتار رانندگی صورت گرفته است. بنظر میرسد عناصر خاصی از شخصیت باعث رفتارهای قانونشکنانه در رانندگی میشود. از اینرو این رفتارها منجر به برآورده شدن برخی از نیازهای شخصی فرد گردیده، هرچند که با سیستم قانونمند محیط اطراف مغایرت دارد. برخی ازجوانان با رفتار رانندگی پر مخاطره درگیر هستند که آمار تصادفات آنان بیانگر این موضوع میباشد.
رانندگی خطرناک شامل رانندگی رقابت جویانه (لذت بردن از مانور دادن در میان دیگر رانندگان) رانندگی خطرپذیر (پذیرش خطرات رانندگی برای هیجان و لذت)، رانندگی همراه با خطر پذیری بالا (سرعت و سبقت ناگهانی)، رانندگی پرخاش جویانه (مانند رانندگی با فاصله کم از دیگر خودرو های دیگر که اغلب به منظور تنبیه رانندگان دیگر صورت میگیرد)، گاز دادن از روی خشم، ژستهای خشمناک و نگرشهای مزبور و ویژگی شخصیتی که گسترش این رفتارها، ایمنی را به طور جدی تهدید میکند و نشانه ضعف فرهنگی و عدم کنترل فردی است.
احترام به قانون و مقررات راهنمایی و رانندگی و رعایت قوانین از سوی رانندگان خودروها شخصیت آنان را نزد دیگران معتبر میسازد. در واقع رانندگی عبارتست از رعایت قانون و مقررات و رعایت حقوق و حریم دیگران؛ همواره باید باور داشته باشیم که با عدم رعایت قانون و مقررات راهنمایی و رانندگی و نمایشهای خطرناک با وسایل نقلیه شخصیت مان نزد دیگران تضعیف میشود و موجب ترویج توسعه فرهنگ غلط رانندگی در بین اطرافیان و اعضای خانواده بویژه کودکان میشویم.
در این راستا بررسیهای متعددی درخصوص رابطه بین ویژگیهای شخصیتی و رفتار رانندگی صورت گرفته است. بنظر میرسد عناصر خاصی از شخصیت باعث رفتارهای قانونشکنانه در رانندگی میشود. از اینرو این رفتارها منجر به برآورده شدن برخی از نیازهای شخصی فرد گردیده، هرچند که با سیستم قانونمند محیط اطراف مغایرت دارد. برخی ازجوانان با رفتار رانندگی پر مخاطره درگیر هستند که آمار تصادفات آنان بیانگر این موضوع میباشد.
ویژگیهای شخصیتی این افراد به احتمال قوی در بروز رفتارهای پرخطر دخیل میباشد که برای بسط و توسعه سیاستهای ایمنی ترافیک نیاز به توضیح و بررسی بیشتر دارد تا راهحلهایی برای کاهش درصد تصادف و مرگو میر پیدا شود. اخیرا” با افزایش توجه افراد به اتومبیل، رفتارهای عجیبی از بعضی رانندگانی که سعی دارند با اتومبیل یا شیوه رانندگی خود، نظر دیگران را جلب کنند، سرمیزند. آنها معمولا” با سرعت و سبقت غیر مجاز و هراسانگیز و انجام حرکات نمایشی در محلهایی که رانندگان معمولی و خانواده دیگران در آن رهگذرند، لجبازی با دیگر رانندگان، سعی بر جذب افراد خاص و جلب توجه اطرافیان دارند، اما این کار نه تنها جذاب و شاهکار نیست بلکه نشانه ضعف فرهنگی و عدم کنترل فردی نیز به شمار میرود.
در هیچ کجای قوانین رانندگی یا اجتماعی درج نشده است که استفاده از سیستم صوتی پرقدرت همچنین استفاده از شیشههای تیره، یا لامپهای غیر مجاز، سرعت و سبقتهای حادثهآفرین و خطرناک، نصب بوقهای گوشخراش و استفاده عمدی و بیمورد از آنها، اتومبیل و رانندگی افراد را به نوعی هنر و افتخار تبدیل میکند. برخلاف تصور این افراد، احترام به قانون و مقررات رانندگی و رعایت آنها، نوعی هنر است که موجب اعتبار شخصیت این رانندگان نزد دیگران میگردد. عدم توجه به فرهنگ رانندگی موجب بروز اشتباهات متعددی میشود که جوانب مختلف رفتاری را خدشهدار میکند. مثلا” فردی که به قانون و مقررات رانندگی توجه نمیکنداز ضعف فرهنگی و تربیت غلط اجتماعی خود نشان به میان آورده است.
شخصیت شناسی از طریق رنگ خودرو
تحقیقات نشان میدهد که انتخاب رنگ خودرو با روحیه و شخصیت افراد در ارتباط است. در این مسئله که انسانها در طول تاریخ همواره در تلاش بوده اند تا بتوانند شخصیت افراد را از روی مصادیق و نشانههای محیطی پیش از برقرار کردن روابط تشخیص دهند شکی نیست. همچنین انسانها همواره تلاش کرده اند در مورد چگونگی رفتار و اخلاقاطرافیانشان نیز حدسهای فراوانی بزنند. بی شک این شناخت از جنبه گوناگون، تاثیرات بسیاری در نحوه شکل گیری رابطهها گذاشته است و کمکهای فراوانی به نحوه شکل گیری روابط کرده است.
این نکته میبایست همواره مورد توجه قرار گیرد که خانواده تاثیر بسیار مهمی در روح و روان افراد میگذارد. این بدین معناست که چگونگی پرورش اعضای خانواده در نوع نگاه آنان و رنگ دلخواهشان تاثیر گذار است، همچنین محیطی که در آن بزرگ میشوند و اینکه تحت تاثیر کدام عوامل روحی و فکری بوده اند سبب میشود که رنگ مورد نظر افراد متفاوت باشد، اما نباید این مسائل فراموش شود که افراد با توجه به روحیات و حالتهای رفتاریشان رنگ مورد علاقه شان را برای تمامی اشیاء مورد استفاده شان انتخاب میکنند.
سبز و آبی؛ رانندگی با سرعت مجاز
انسانهای به روز و مدرن، رنگ آبی تیره را برای خودروی خود انتخاب میکنند. افرادی که رنگ خودروشان را سبز یا آبی انتخاب میکنند، ترجیح میدهند در محدوده شهر و در هر لحظه سرعت مجاز را رعایت کنند، زیرا این رنگ محبوب خانوادهها است. رانندگان خودروهای سبز یا آبی رنگ علاقمندند که همیشه مراقب دیگران به خصوص اطرافشان باشند و توازنی را در رانندگی و موقعیت خانوادگی شان به وجود آورند. این نکته جالب است که بدانیم این افراد به طور معمول حاضرند مدتها برای رنگ مورد علاقه شان در نوبت خرید خودرو بمانند، زیرا این دو رنگ را در هر شیئی نشانه آرامش و صبوری میدانند. روانشناسان بر این باورند که این اشخاص روی هم رفته افرادی صبور و در عین حال، بسیار خانواده دوست هستند. آن دسته از افرادی که به رنگ سبز علاقهمند هستند، بسیار مثبت اندیشند.
زرد؛ افراد باهوش، متفکر و خلاق
بی شک شما نیز متوجه این مسئله شده اید که تنها یکی از صد خودروی موجود در جاده ها، زرد رنگ است (البته بدون در نظر گرفتن تاکسیها!) و بنابر تحقیقات انجام شده از سوی مرکز مطالعات روانشناسی انگلیس، رانندگان اتومبیلهای زرد رنگ در نوع خود بسیار منحصر به فرد هستند. آنها به طور معمول افرادی باهوش، متفکر، خلاق، دوست داشتنی، سرزنده و شاداب هستند و از هر فرصتی برای نشان دادن این سر زندگی به دیگران استفاده میکنند.
زرد همچنین نشانه عشق و علاقه بسیار به کسانی است که دوستشان دارند. حال این سوال مطرح میشود که در ایران چند نفر خودروشان از این رنگ بهرهمند است؟ آنهایی که با خودروی زردرنگ رانندگی میکنند خیلی سرحالند و شخصیت آنها مانند روزهای آفتابی داغ و سوزان است. البته کارشناسان میگویند آنهایی که رنگ زرد و قرمز را برای خودروی خود انتخاب میکنند، نسبت به سایرین اعتماد به نفس کمتری دارند.
سفید؛ رانندگی با اعتماد به نفس زیاد
روان شناسان معتقدند که رنگ سفید، رنگ تعادل است، رنگی که در بسیاری از خودروها دیده میشود. رانندگان این خودروهای سفید رنگ، دوست دارند سریعترین رانندگان جادهها باشند. این افراد همچنین تمایل دارند با اعتماد به نفس بسیار زیاد در جاده رانندگی کنند، حالتی که شاید نیمی از رانندگان نیز از آن برخوردار نباشند. برخی از روانشناسان بر این عقیده اند که سفید، رنگی است که میتواند جلب توجه کند و این رنگ در ماشین ها- به رغم آنکه زیاد است – همین حالت را دارد.
نقرهای؛ خونسرد آرام و متین
کارشناسان گفته اند علت اینکه ماشینهای نقرهای رنگ کمترین آمار تصادفات و حوادث را از آن خود کرده اند یا به خاطر این است که رنگ شان خیلی خوب در جادهها دیده میشود یا آرامش ناخواسته رانندگانشان است، اما تحقیقات نشان داده رانندگان خودروهای نقرهای رنگ، بیشتر از دیگر رانندگان میل دارند همیشه خونسرد، آرام و متین باشند. شاید به همین خاطر میزان تصادفات و حوادث پیش آمده برای این رنگ از خودروها حداقل است و رکورد پایین بودن آمار تصادفات را نسبت به خودروهای رنگ دیگر از آن خود کرده اند.
طلایی؛ رانندگانی بسیار مودب
رانندگان خودروهای طلایی رنگ بدون تردید بسیار مودب و با نزاکت بوده و همیشه در تلاش اند تا به هنگام رانندگی نیز ادب را رعایت کرده و حد فاصل قانونی را با ماشین جلویی رعایت کنند. در واقع اگر در جاده یک ماشین طلایی ببینید، مطمئن هستید که راننده آن رعایت فاصله قانونی را کرده و میتوانید با اطمینان خاطر جلوی آن ماشین یا پشت سر آن حرکت کنید. این رانندهها به لحاظ شخصیتی در محل کار نیز همیشه شرایط خوبی را برای خود فراهم میکنند.
قرمز؛ رانندگانی بی توجه
و، اما خودروهای قرمز رنگ، محققان بر این عقیده اند که رنگ قرمز نیز شخصیت خونگرم و پر جنب و جوش رانندگان را نشان میدهد. ناخود آگاه مردم را به فکر سرعت، بی احتیاطی و بی پروایی میاندازند. در ضمن رنگ روشن آن باعث میشود که در جاده راحتتر به چشم آید. رانندگان خودروهای های قرمز رنگ بسیار پر انرژی، فعال، پویا و در صحبت کردن بسیار سریعتر از دیگر رانندگان هستند. شاید به همین علت باشد که بسیاری از ماشینهای مسابقه، قرمز رنگ هستند. البته آمار تصادف این خودروها حائز اهمیت است که بیشتر روان شناسان علت آن را بی توجهی و هیجان رانندگان این خودروهای قرمز رنگ میدانند.
سیاه؛ محبوب تجار
در کشورهای اروپایی رنگ سیاه بسیار استفاده میشود. رانندگان ماشینهای سیاه رنگ به طور معمول بسیار شتاب زده هستند و در بیشتر مواقع بر اساس حدس و گمان خود عمل میکنند. به گفته روانشناسان، رنگ مشکی نماد غرور و قدرت راننده خودروست و البته انسانهای افسردهتر این رنگ را انتخاب میکنند؛ بنابراین بدون اینکه متعجب شوید، باید بدانید که این رنگ خودرو، بهترین و محبوبترین رنگ منتخب برای تجار است، اما در عین حال خودروی مشکی رنگ، بیش از دیگر ماشینها با حوادث غیر مترقبه و تصادفات کوچک و بزرگ درگیر میشوند؛ شاید علت این امر را در تاریکی مطلقی که در این رنگها موج میزند بتوان پیدا کرد. در هر صورت از نظر روانشناسان این رنگ خودرو چندان مناسب تلقی نمیشود و احتمال بروز حوادث را افزایش میدهد.
شخصیت انواع خودروها
مطالعهای جدید درباره خودروها نشان میدهد در کشورهایی که تنوع خودرو در آن زیاد است، خودروهایی که افراد انتخاب میکنند به خوبی بیانگر نوع شخصیت آنها است، زیرا افراد در هنگام انتخاب بر اساس شخصیت خودروها آنها را انتخاب میکنند. محققان به تازگی دریافته اند که انسانها به صورت ناخودآگاه ساختارهای شخصیت انسانی را به خودروها ارتباط میدهند و معتقدند خودروهایی با صفحات مشبک بزرگتر و چراغهای باریک تر، خودروهایی پرخاشگر و سلطه جو هستند در حالی که خودروهایی با شیشههای جلویی بزرگ، صورتهایی کودکانه و شاد دارند.
این تحقیق میتواند واکنش متفاوت رانندهها را نسبت به خودروهایی که در اطرافشان میبینند توضیح داده و بیان کند که چرا دیدن برخی از خودروها در رانندگان واکنشهای شدید ایجاد میکند. بر اساس نتایج این تحقیقات خودروهایی نیز از ویژگیهای شخصیتی مختص خود برخوردار هستند. برای مثال خودروهای “کرایسلر کراسفایر”، BMW ۶۴۵ci و “شاران VW“ در دسته خشمگینترین خودروها قرار دارند. “دیاهاتسو ” خودروی کوچک ژاپنی نیز بعنوان غمگینترین خودرو شناخته شده است.
این تحقیق میتواند واکنش متفاوت رانندهها را نسبت به خودروهایی که در اطرافشان میبینند توضیح داده و بیان کند که چرا دیدن برخی از خودروها در رانندگان واکنشهای شدید ایجاد میکند. بر اساس نتایج این تحقیقات خودروهایی نیز از ویژگیهای شخصیتی مختص خود برخوردار هستند. برای مثال خودروهای “کرایسلر کراسفایر”، BMW ۶۴۵ci و “شاران VW“ در دسته خشمگینترین خودروها قرار دارند. “دیاهاتسو ” خودروی کوچک ژاپنی نیز بعنوان غمگینترین خودرو شناخته شده است.
خودروهای شرکت “می باخ” آلمان در کنار خودروهای BMW ۳، BMW ۵ و BMW۶۴۵ ci در دسته خودروهای سلطه گر قرار دارند و خودروهایی که از چهرههای کودکانه برخوردارند، “نیسان میکرا” و “تویوتای آیگو” معرفی شده اند. بر اساس این گزارش، خودروی فولکس واگن سوسکی شادترین خودرو معرفی شده در حالی خودروی مرسدس سری E بعنوان یکی از عصبیترین خودروهای جهان شناخته شده است. متعادلترین خودرویی که در این مطالعه به آن اشاره شده خودروی “وکسهال آسترا” است.
به طور خلاصه در مورد شخصیت خودروها عنوان شده که خودروی “می باخ” با شخصیت سلطه جو، “کرایسلر ۳۰۰ C” با شخصیت مردانه، ” نیسان میکرا” با شخصیت زنانه، “تویوتا آیگو” با شخصیت کودکانه، “کیا پیکانتو” با شخصیت غمگین، BMW ۳″ ” با شخصیت بالغ، “کرایسلر کراسفایر” با شخصیت خشمگین، “فولکس سوسکی” با شخصیت شاد شناخته شده اند.
به طور خلاصه در مورد شخصیت خودروها عنوان شده که خودروی “می باخ” با شخصیت سلطه جو، “کرایسلر ۳۰۰ C” با شخصیت مردانه، ” نیسان میکرا” با شخصیت زنانه، “تویوتا آیگو” با شخصیت کودکانه، “کیا پیکانتو” با شخصیت غمگین، BMW ۳″ ” با شخصیت بالغ، “کرایسلر کراسفایر” با شخصیت خشمگین، “فولکس سوسکی” با شخصیت شاد شناخته شده اند.
نابسامانیهای روانی و رانندگی
بخشی از نابسامانیهای روانی که با موضوع رعایت یا رعایت نکردن آداب صحیح رانندگی ارتباط نزدیکتر دارد، نابسامانیهای شخصیتی خوشه «ب» است که شامل «نابسامانیهای شخصیتی مرزی»، «خودشیفته»، «ضداجتماعی» و «نمایشی» (هیستریونیک) میشود.
از ویژگیهای شخصیت مرزی، احساس ملال و ناسرخوشی است که بیمار برای رفع آن میکوشد به دنبال ماجراجویی و کارهای پرهیجان برود. رانندگی سریع، بی پروا و زیر پاگذاشتن مقررات راهنمایی از کارهایی است که بیمار مبتلا به نابسامانی شخصیتی مرزی انجام میدهد. از آنجا که رفتارهای تکانشی و تحریک پذیری و تمایل به آسیب به خود در شخصیتهای مرزی بالاست، این بیماران از نظر رانندگی زمینه بروز مخاطرات فراوانی را برای خود و دیگران فراهم میکنند پس شناخت و درمان آنها ضروری است.
مبتلایان به نابسامانی شخصیت ضداجتماعی، به ایمنی و سلامت خود و دیگر مردم اهمیت نمیدهند، از قانون شکنی لذت میبرند، تحریک پذیر و پرخاشگرند، با کوچکترین بهانهای به سمت دیگری هجوم میبرند و خودرو در دست آنها تبدیل به آلت قتالهای میشود که در خدمت انگیزههای تبهکارانه قرارمی گیرد. عبور از چراغ قرمز، سبقت غیرمجاز، تخطی از سرعت قانونی، توهین به رانندگانی که قوانین راهنمایی را رعایت میکنند، رانندگی خلاف در خیابانهای یکطرفه و ناسزاگویی به رانندگانی که مسیر مجاز را طی میکنند، از کوچکترین کارهایی است که رانندگان با شخصیت ضداجتماعی انجام میدهند.
از ویژگیهای شخصیت مرزی، احساس ملال و ناسرخوشی است که بیمار برای رفع آن میکوشد به دنبال ماجراجویی و کارهای پرهیجان برود. رانندگی سریع، بی پروا و زیر پاگذاشتن مقررات راهنمایی از کارهایی است که بیمار مبتلا به نابسامانی شخصیتی مرزی انجام میدهد. از آنجا که رفتارهای تکانشی و تحریک پذیری و تمایل به آسیب به خود در شخصیتهای مرزی بالاست، این بیماران از نظر رانندگی زمینه بروز مخاطرات فراوانی را برای خود و دیگران فراهم میکنند پس شناخت و درمان آنها ضروری است.
مبتلایان به نابسامانی شخصیت ضداجتماعی، به ایمنی و سلامت خود و دیگر مردم اهمیت نمیدهند، از قانون شکنی لذت میبرند، تحریک پذیر و پرخاشگرند، با کوچکترین بهانهای به سمت دیگری هجوم میبرند و خودرو در دست آنها تبدیل به آلت قتالهای میشود که در خدمت انگیزههای تبهکارانه قرارمی گیرد. عبور از چراغ قرمز، سبقت غیرمجاز، تخطی از سرعت قانونی، توهین به رانندگانی که قوانین راهنمایی را رعایت میکنند، رانندگی خلاف در خیابانهای یکطرفه و ناسزاگویی به رانندگانی که مسیر مجاز را طی میکنند، از کوچکترین کارهایی است که رانندگان با شخصیت ضداجتماعی انجام میدهند.
این رانندگان به احتمال زیاد با این رفتارهای ضداجتماعی، بیماری خود را به وضوح اعلام میکنند. زمانی که میخواهید از خودرو که راننده آن مشغول صحبت با تلفن همراه است و خط عبور را با سرعت کم و حرکات پیچ در پیچ سد کرده است، سبقت بگیرید با ممانعت راننده مواجه میشوید، این رفتار ضداجتماعی احتمالا” حکایت از ابتلای راننده به شخصیت ضداجتماعی دارد. این افراد از خلافها و جرایم رانندگی خود احساس پشیمانی نمیکنند بلکه میکوشند آن را توجیه کنند.
در بین نابسامانیهای شخصیتی دیگر، تمایل به جلب توجه و تحسین دیگران که شامل نوع و ظاهر خودرو نیز میشود، قابل ذکر است. افراد خودشیفته و دارای شخصیت نمایشی (هیستریونیک)، نیاز دارند با سوار شدن بر اتومبیلهای گرانقیمت و پرزرق و برق توجه دیگران را به خود جلب کنند.
در بین نابسامانیهای شخصیتی دیگر، تمایل به جلب توجه و تحسین دیگران که شامل نوع و ظاهر خودرو نیز میشود، قابل ذکر است. افراد خودشیفته و دارای شخصیت نمایشی (هیستریونیک)، نیاز دارند با سوار شدن بر اتومبیلهای گرانقیمت و پرزرق و برق توجه دیگران را به خود جلب کنند.
گرچه این وضع را به همه موارد نمیتوان تعمیم داد، اما احساس کهتری (حقارت) باعث میشود افراد بخواهند با توسل به آرایهها و زیورهای ظاهری، خود را توانا، معتبر و متمایز از دیگران نشان دهند. در غیر این صورت نیازی نیست که فردی که فقط در خیابانهای شهر رانندگی میکند، یک هیولای شاسی بلند چهارچرخ متحرک را سوار شود.
پژوهشی که حدود بیست سال پیش در ایالات متحده آمریکا انجام گرفت، نشان داد بیشتر خریداران اتومبیلهای پرزرق و برق کادیلاک و کرایسلر را سیاهپوستان تشکیل میدادند و بالاترین درصد خریداران اولدز موبیل که از نظر قیمتی در رده متوسط بودند، پزشکان و وکلای دادگستری که از نظر امکان مالی و اعتبار اجتماعی در درجه بالایی بودند و طبعا نیازی نمیدیدند که بخواهند با اتومبیل گران و پرزرق و برق اعتباری برای خود کسب کنند.
رنگهای نامأنوس، بوقهای گوشخراش، رینگها و لاستیکهای بیرون زده از گلگیرها و رانندگی سریع و نمایشی همه یک چیز را فریاد میزند: «تو را به خدا به من توجه کنید، من هم کسی هستم!» جوانی که امکان عرض اندام در زمینههای درسی، فرهنگی، ورزشی و اجتماعی ندارد، میکوشد با تکیه بر ظواهر، از جمله اتومبیل، خود را بنمایاند.
پژوهشی که حدود بیست سال پیش در ایالات متحده آمریکا انجام گرفت، نشان داد بیشتر خریداران اتومبیلهای پرزرق و برق کادیلاک و کرایسلر را سیاهپوستان تشکیل میدادند و بالاترین درصد خریداران اولدز موبیل که از نظر قیمتی در رده متوسط بودند، پزشکان و وکلای دادگستری که از نظر امکان مالی و اعتبار اجتماعی در درجه بالایی بودند و طبعا نیازی نمیدیدند که بخواهند با اتومبیل گران و پرزرق و برق اعتباری برای خود کسب کنند.
رنگهای نامأنوس، بوقهای گوشخراش، رینگها و لاستیکهای بیرون زده از گلگیرها و رانندگی سریع و نمایشی همه یک چیز را فریاد میزند: «تو را به خدا به من توجه کنید، من هم کسی هستم!» جوانی که امکان عرض اندام در زمینههای درسی، فرهنگی، ورزشی و اجتماعی ندارد، میکوشد با تکیه بر ظواهر، از جمله اتومبیل، خود را بنمایاند.
جوان یا فرد میانسالی که مرتب میخواهد از دیگران سبقت بگیرد و هر جای خالی را در خیابان سریع پرکند و جلوتر برود، به زبان نمادین میگوید: «من در زندگی واقعی از دیگران عقب افتاده ام و اکنون با این سبقت گرفتنها و سریع رفتنها میخواهم خود را تسکین بدهم.»
پژوهشها بیانگر این نکته هستند که بین رفتار رانندگی و عامل شخصیتی وظیفهشناس رابطهی معکوس وجود دارد و این بدان معناست که هر چه ویژگی شخصیتی وظیفهشناس در افراد بیشتر باشد احتمال انجام رفتار پرخطر رانندگی پایینتر میآید. عامل وظیفه شناسی با ویژگیهایی، چون نظم و ترتیب، تمایل به پیشرفت، خویشتنداری، محتاط بودن، درستکاری، آیندهنگری و خوش قولی همراه است؛ بنابراین کسانی که در این عامل نمرهی بالاتری کسب میکنند، دارای ویژگی فوق هستند و از آنها انتظار میرود که قوانین و مقررات راهنمایی و رانندگی را رعایت کنند.
پژوهشها بیانگر این نکته هستند که بین رفتار رانندگی و عامل شخصیتی وظیفهشناس رابطهی معکوس وجود دارد و این بدان معناست که هر چه ویژگی شخصیتی وظیفهشناس در افراد بیشتر باشد احتمال انجام رفتار پرخطر رانندگی پایینتر میآید. عامل وظیفه شناسی با ویژگیهایی، چون نظم و ترتیب، تمایل به پیشرفت، خویشتنداری، محتاط بودن، درستکاری، آیندهنگری و خوش قولی همراه است؛ بنابراین کسانی که در این عامل نمرهی بالاتری کسب میکنند، دارای ویژگی فوق هستند و از آنها انتظار میرود که قوانین و مقررات راهنمایی و رانندگی را رعایت کنند.
نتایج این تحقیق حاکی از آن است که بین ویژگی شخصیتی توافق و رفتار رانندگی رابطهی معکوس وجود دارد. افرادی که از عامل توافق پذیری پایینی برخوردارند تحریک پذیری بالا و ثبات هیجانی کمتری در آنها مشاهده میشود؛ بنابراین انتظارمیرود این افراد رفتارهای مخاطره آمیز بیشتری داشته باشند. همچنین نتایج این بررسی ارتباط منفی و معکوس بین سن با رفتار رانندگی را نشان داد و این بدان معناست که رانندگان جوان فاقد دانش لازم هستند و این امر ممکن است خطراتی برای آنها ایجاد کند ضمن اینکه بین تعداد تصادفات با تخلفات رانندگی رابطهی مثبت و معنیداری وجود دارد و این بدان معناست که افرادی که تصادفات بیشتری دارند تخلفات رانندگی بیشتری نسبت به بقیه از خود نشان میدهند.
نتیجه
احترام به قانون و مقررات راهنمایی و رانندگی و رعایت قوانین از سوی رانندگان خودروها شخصیت آنان را نزد دیگران معتبر میسازد. در واقع رانندگی عبارتست از رعایت قانون و مقررات و رعایت حقوق و حریم دیگران؛ همواره باید باور داشته باشیم که با عدم رعایت قانون و مقررات راهنمایی و رانندگی و نمایشهای خطرناک با وسایل نقلیه شخصیت مان نزد دیگران تضعیف میشود و موجب ترویج توسعه فرهنگ غلط رانندگی در بین اطرافیان و اعضای خانواده بویژه کودکان میشویم.
تحقیقات متعدد نشان میدهد که ویژگیهای شخصیتی در رانندگی پر مخاطره نقش دارد. با توجه به شیوع رفتارهای حادثهساز رانندگی و رانندگیهای پرمخاطره و همچنین ازدیاد تصادفات در بین رانندگان جوان پیشنهاد میگردد؛ شناسایی رانندگان پرخطر، ارائه مشاوره و راهنمایی و آموزش اختصاصی به آنان از طریق مشاورین روانشناسی و پلیس در اولویت قرار گیردو رانندگان پرهیجان برای حضور در فضاهای کنترل شده همچون پیستهای اتومبیلرانی، موتورسواری تشویق شوند.
تحقیقات متعدد نشان میدهد که ویژگیهای شخصیتی در رانندگی پر مخاطره نقش دارد. با توجه به شیوع رفتارهای حادثهساز رانندگی و رانندگیهای پرمخاطره و همچنین ازدیاد تصادفات در بین رانندگان جوان پیشنهاد میگردد؛ شناسایی رانندگان پرخطر، ارائه مشاوره و راهنمایی و آموزش اختصاصی به آنان از طریق مشاورین روانشناسی و پلیس در اولویت قرار گیردو رانندگان پرهیجان برای حضور در فضاهای کنترل شده همچون پیستهای اتومبیلرانی، موتورسواری تشویق شوند.
این امر سبب ارضای نیازهای هیجانی آنان شده و به این ترتیب رفتارهای رانندگی پرمخاطره و هیجانات رانندگی پرخطر آنان را در بزرگراههای شهری و آزادراههای خارج از شهر شدیدا” کاهش خواهد یافت. بنظر میرسد که افزایش تجربه رانندگی و ارضاء انگیزههای تجربهجویی و هیجانخواهی در محیطهای کنترل شده میتواند به کاهش تخلفات رانندگی کمک کند.
منابع:
۱- دکتر فدایی، فربد، آنچه روان پزشکان از رانندگی شما میفهمند) روانشناسی شخصیت رانندگی روزنامه سلامت، ۳۱ خرداد ۱۳۹۱،
۲- دکتر اسماعیلی، علیرضا، شخصیت فردی و رانندگی، جام جم آنلاین، ۰۹ بهمن ۱۳۸۹،
۳- شخصیت شناسی از روی رنگ ماشین، مجله اینترنتی تالاب،
۴- شخصیت انواع خودروها، سایتهای تخصصی خودرو، pars-khodro.com،
۵- تاثیرشخصیت فردی درفرهنگ رانندگی، پایگاه خبری پلیس ایران.
نویسنده و پژوهشگر : شهرام شیرکوند
استفاده از این مقاله با ذکر منبع و نویسنده بلامانع است
سلام