رتبه قابل‌قبول ناوگان دریایی ایران در جهان
معاون امور دریایی سازمان بنادر و دریانوردی بابیان اینکه در برنامه ۵ ساله ،برنامه‌ریزی‌ها توسعه پایدار دریا محور و توجه به سواحل موردتوجه قرارگرفته است. گفت: در برخی موارد مانند توسعه سواحل مکران (محور دریایی چابهار به خرمشهر) راه درازی در پیش داریم.
معاون امور دریایی سازمان بنادر و دریانوردی بابیان اینکه در برنامه ۵ ساله ،برنامه‌ریزی‌ها توسعه پایدار دریا محور و توجه به سواحل موردتوجه قرارگرفته است. گفت: در برخی موارد مانند توسعه سواحل مکران (محور دریایی چابهار به خرمشهر) راه درازی در پیش داریم.
هادی حق‌شناس بابیان مطلب فوق در گفت‌وگو با «صما» گفت: در حال حاضر رتبه ناوگان دریایی ایران در بین کشورهای جهان در برخی از ظرفیت‌ها همانند حمل‌ونقل نفتی و تجاری بسیار قابل‌قبول است.
وی بابیان اینکه ناوگان نفت‌کش ایران از لحاظ ظرفیت در دنیا، رتبه چهارم و در بخش ناوگان تجاری نیز کشور رتبه زیر بیستم جهانی را دارا است، گفت: در حال حاضر در منطقه خلیج‌فارس هیچ‌یک از کشورها به لحاظ ظرفیتی حمل‌ونقل نفتی و تجاری هم پای ایران نیستند؛ اما در خصوص ظرفیت بنادر موضوع کاملا متفاوت است.
حق‌شناس در توضیح این تفاوت گفت: برخی از بنادر خلیج‌فارس به لحاظ اینکه در سنوات گذشته توانسته‌اند از فرصت‌های ایجادشده استفاده کنند ظرفیت بنادر آن‌ها بیش از بنادر ما است.(البته در خصوص بنادر معمولاً رتبه‌بندی‌ها بر اساس پذیرش کانتینرها است.) اگر از این منظر بررسی کنیم بندر جبل علی در ایالت متحده عربی و بندر سلاله در عمان که بیرون خلیج‌فارس است ظرفیت بالاتری نسبت به شهید رجایی ما است.
تاکید بر افزایش ظرفیت بنادر
وی با اشاره به اینکه اقداماتی برای تجهیز حوضچه شماره 2 بندر رجایی اعمال‌شده که در صورت بهره‌برداری ظرفیت بندر بالای 6 میلیون TUE خواهد بود،خاطرنشان کرد: در حال حاضر ظرفیت بنادر کشور بیش از 217 میلیون تن است اما آنچه در واقع تخلیه و بارگیری می‌شود فعلاً زیر 150میلیون تن است یعنی ما در این حوزه به شدت با مازاد ظرفیت مواجه هستیم.
معاون امور دریایی سازمان بنادر و دریانوردی گفت: در حال حاضر سازمان بنادر کشور برای بنادر جنوبی و شمالی در حال اجرای طرح جامع است و مقررشده تا پایان برنامه ششم ظرفیت بنادر به‌صورت چشم‌گیری افزایش داشته باشد.
وی با اعتقاد به اینکه سهم دریا از تولید ناخالص ملی در وجه مختلف مانند حمل‌ونقل، تأسیسات دریا، صنایع دریا به‌طور مشخص ساخت شناور و کشتی‌های صنایع آب‌شور و ... متفاوت است گفت: در حال حاضر سهم دریا از تولید ناخالص ملی کمتر از 7 درصد است.
حق‌شناس در ادامه سخنانش به توسعه مکران (محور دریایی چابهار به خرمشهر) اشاره داشت و در این خصوص گفت: اولین ویژگی این سواحل این است که وقتی یک کیلومتر به سمت دریا حرکت می‌کنید، به آبخور 18 متر می‌رسید، یعنی بدون اینکه نیاز باشد میلیاردها تومان هزینه لایروبی و پیش روی در دریا داشته باشید، به شرایطی می‌رسید که بزرگ‌ترین کشتی‌های جهان می‌توانند در آنجا پهلو بگیرند.
معاون دریایی سازمان بنادر و دریانوردی گفت: موضوع گفته شده این مطلب را می رساند که ما در این بخش با انبوهی از سواحل بکر و ظرفیت‌ها ی بالا روبرو هستیم جدای از مبحث ذکر شده ایران می‌تواند به عنوان یک کشور دریا محور، معدن محور یا توریست محور قلمداد شود.
باید ظرفیت‌های بالقوه را بالفعل تبدیل کنیم
وی گفت: در دوران تحریم، کانتینرهای ایران با کشتی‌های بزرگ به جبل علی رفته، تخلیه و دوباره با کشتی‌های کوچک به کشور ما می‌رسید این جابجایی مضاعف به ازای هر کانتینر بیش از 100 دلار هزینه پرداخت بر دوش اقتصاد گذاشت.
وی بابیان اینکه سالانه بیش از 2 میلیون کانتینر وارد بنادر ایران می‌شود. تأکید کرد: اگر کریدور شمال به جنوب اجرایی شود که در حال اجراشدن است، ظرفیت کریدور شمال به جنوب منتج به افزایش درآمد و افزایش وابستگی کشورها به ایران می‌شود. این افزایش وابستگی ترجمه اقتصاد مقاومتی است.
وی گفت: به اعتقاد من رشد و توسعه اقتصادی پیش‌بینی‌شده با افزایش ظرفیت‌ها امکان‌پذیر است به‌شرط آنکه ظرفیت‌های بالقوه را به بل فعل تبدیل کنیم.
معاون دریایی سازمان بنادر و دریانوردی افزود: همکاری مشترک و مؤثر نیروهای نظامی، انتظامی، خطوط کشتیرانی، مراکز آموزش عالی، صنایع دریایی و بخش خصوصی در کنار نویدبخش بودن توسعه شهرهای بندری ایران می‌تواند منجر به افزایش توان تجارت دریایی کشور شود.
حق‌شناس در بخش دیگر سخنانش بابیان اینکه ایجاد بنادر خشک یکی از مؤلفه‌های مهم رونق اقتصادی در مبحث حمل‌ونقل است خاطرنشان کرد: همه بخش‌های کشور درواقع مشتاق به ایجاد این مؤلفه هستند.
شعار IMo، ارتقای کیفیت زندگی انسان‌ها
وی در خصوص شعار IMo (توجه به سواحل) به‌عنوان یکی از خط مش‌های ارتقای کیفیت زندگی در سواحل دریا است گفت: ایران ۵۹ سال قبل به IMo پیوست و در حال حاضر یکی از مؤثرترین اعضای آن است. انتخاب این شعار نشان‌دهنده توجه به اقتصاد دریا محور است که در ۱۰ سال اخیر همواره موردتوجه سازمان بنادر و دریانوردی بوده است.
حق‌شناس گفت: ایران از ۵۹ سال قبل به سازمان جهانی دریانوردی پیوست و با پذیرش ۲۸ کنوانسیون، پروتکل و آیین‌نامه‌های مصوبه سازمان عملاً یکی از سازمان‌های مؤثر در اجرای قوانین بین‌المللی دریانوردی برای افزایش ایمنی و امنیت تردد شناورها و پیشگیری از آلودگی دریایی در منطقه و جهان شناخته می‌شود.
معاون دریایی سازمان بنادر و دریانوردی در این خصوص افزود: در ۶۹ سال گذشته سازمان مذکور تحت سیستم سازمان ملل متحد فعالیت مؤثری داشته است به‌طوری‌که با تصویب کنوانسیون‌ها و پروتکل‌های مختلف نه‌تنها به ارتقای ایمنی و امنیت تردد شناور در دریاها و اقیانوس‌ها پرداخته بلکه با الزام صنایع مختلف برای استفاده از تکنولوژی‌های جدید در ساخت شناورها کمک بزرگی به محیط‌زیست دریایی کرده است.
وی همچنین به عضویت ایران در کنوانسیون stceاشاره کرد و افزود: این عضویت ایران را واجد شرایط صدور انواع گواهینامه‌های دریانوردی کرده است و ایران سال‌هاست که در لیست سفید این سازمان قرار دارد.
رشد اقتصاد در گرو رشد حمل و نقل دریایی
معاون دریایی سازمان بنادر و دریانوردی با تأکید بر اینکه ضروری است بر اساس اهمیت سواحل جمعیت در سواحل کشور افزایش یابد و در بخش جمعیت تمرکززدایی داشته باشیم، گفت: با این هدف‌گذاری می توانیم به رشد اقتصادی مطلوبی در بلندمدت برسیم .
وی گفت: متأسفانه در حال حاضر در سواحل مناطق جنوب کشور یعنی بندر چابهار، بندر امام خمینی و رجایی شهر واقعی و پیشرفته وجود ندارد. درحالی‌که در تمام دنیا آبادترین شهرها در سواحل دریاها متمرکزشده باعث پیشرفت اقتصاد کشور شده‌اند.
حق‌شناس به توزیع نامناسب جمعیت کشور و تمرکز شهرنشینی در پایتخت اشاره کرد و گفت: شاید این بار کمبود آب یا بحران آب در ایران بتواند فرصت مناسبی برای زندگی و انتقال جمعیت از کلان‌شهرها به سمت مناطق ساحل جهت آبادانی بیشتر شهرهای بندری ایجاد کند.این حیطه از لحاظ سیاسی نیز بسیار پر اهمیت است.
وی درنهایت رشد اقتصادی را درگرو تحقق افزایش سهم دریا در تولید ناخالص ملی دانست و گفت: با هدف‌گذاری مناسب درحمل ونقل دریایی می توانیم به حداقل 5برابر رشد اقتصادی بلند مدت کشور برسیم.
