◄ نخستین تور گردشگری نفتی دریایی ایران از سال 97 راه اندازی شد

نخستین تور گردشگری نفتی ایران  در آب های خلیج فارس

به گزارش تین نیوز به نقل از مارین تایمز، اکبر نعمت اللهی، مدیر موزه‌ها و مرکز اسناد صنعت نفت ایران از مرمت و بازسازی نخستین سکوی نفتی دریایی در خاورمیانه خبر داد و گفت: پرونده ثبت این سکو که از سال 1338 ساخته شده و در مدار بهره‌برداری قرار گرفته، در سازمان میراث فرهنگی در حال پیگیری است تا در قالب نخستین موزه دریایی کشور به منظور آشنایی عموم مردم با فعالیت‌های صنعت نفت در بخش دریا، آماده بهره‌برداری شود.

وی به تاریخچه ساخت و نصب این سازه دریایی اشاره کرد و گفت: نخستین چاه اکتشافی دریایی ایران و منطقه خاورمیانه در سال  1338در منطقه بهرگانسر حفر شد و با نصب سازه دریایی این میدان، عملیات بهره‌برداری از این سکوی نفتی در سال 1341 آغاز شد.

استقبال تورگردانان و آژانس‌های مسافرتی از گردشگری نفتی

مدیر موزه‌ها و مرکز اسناد صنعت نفت از تلاش برای راه‌اندازی اولین تور گردشگری نفتی ایران برای بازدید عموم مردم از سکوی نفتی بهرگانسر در نوروز 97 خبر داد و اظهار داشت: در نظر داریم تسهیلاتی برای گردشگران فراهم شود تا با بازدید از نخستین سکوی نفتی دریایی خاورمیانه با فعالیت‌ها و تلاش‌هایی که در بخش فلات قاره انجام می‌شود، آشنا شوند. طراحی این تورهای صنعتی- گردشگری می‌تواند در قالب تیم‌های 20 تا 25 نفره با برنامه‌ریزی‌های یک تا دو روزه انجام گیرد. ضمن این که مدیریت موزه‌ها و مرکز اسناد صنعت نفت بستر این بازدید را فراهم خواهد کرد و اجرای آن را به بخش خصوصی خواهد سپرد، در این زمینه مذاکراتی با اتحادیه تورگردانان کشور و برخی از آژانس‌های مسافرتی انجام شده و برخی از آنها از این موضوع استقبال کرده‌اند که امیدواریم به نتیجه مطلوب برسیم.

اکبر نعمت‌اللهی افزود: بسترها برای حضور بازدیدکنندگان فراهم شده است و در آغاز راه برای کاهش هزینه‌ها و ترغیب گردشگران، بخشی از هزینه‌ها از جمله حمل و نقل را به عهده می‌گیریم، اما در نهایت بخش خصوصی باید به صورت مستقل عمل کند و اجرای کار را به عهده بگیرد.

وی تبدیل سکوی نفتی دریایی به موزه را اقدامی نو در صنعت گردشگری کشور عنوان کرد و گفت: امیدواریم این ابتکار مورد استقبال عموم مردم، پژوهشگران، متخصصین، دانشجویان رشته‌های مختلف صنعت نفت، خانواده‌های کارکنان صنعت نفت و... قرار بگیرد و با امکان ایجاد تفریحات دریایی از جمله ماهیگیری و... علاوه بر آشنایی ملموس با میراث کهن صنعت نفت بر جاذبه‌های برگزاری این تور صنعتی افزوده شود.

به گفته نعمت‌اللهی، مدیریت موزه‌ها و مرکز اسناد صنعت نفت ایران تلاش دارد تا تمام تأسیسات و تجهیزات قدیمی این صنعت را به منظور حفظ و نگهداری میراث یکصد ساله نفت شناسایی و ثبت کند؛ به همین منظور پرونده ثبت این سازه تاریخی در حال تکمیل است و عملیات مرمت و بازسازی این بنا در فاز اول توسط همکاران‌مان در شرکت ملی فلات قاره آغاز شده است.

مدیر موزه‌های صنعت نفت عملیات بازسازی و مرمت این سازه دریایی را در فاز اول، استحکام، مقاوم‌سازی و رفع خوردگی‌های پایه‌های سکو عنوان و خاطرنشان کرد: همچنین اقداماتی برای سبک‌سازی و تخلیه تجهیزات غیرضروری این سازه باید انجام شود، بدون اینکه آسیبی به ساختار اصلی سکو وارد آید تا بتوانیم امکاناتی را در این محل برای بازدیدکنندگان فراهم کنیم.

وی به تکنولوژی ساخت سکوی دریایی بهرگانسر هم اشاره‌ای کرد و افزود: در کنار قدیمی‌ترین سکوی دریایی خاورمیانه، سکوی جدیدی هم ساخته شده است که به خوبی می‌توان تجهیزات مورد استفاده و تکنولوژی ساخت این دو سکو را در بازه‌های زمانی مختلف مورد مقایسه قرار داد.

ثبت 130 بنای تاریخی نفت تا پایان سال جاری

اکبر نعمت‌اللهی همچنین پیش‌بینی کرد تا پایان سال جاری 130 نقطه از اماکن و بناهای تاریخی صنعت نفت در سازمان میراث فرهنگی به ثبت ملی برسد که تا کنون 125 مکان ثبت شده است.

وی با اشاره به پروسه زمان‌بر ثبت اماکن و ابنیه تاریخی نفت در سازمان میراث فرهنگی، ابراز امیدواری کرد این سازمان با همکاری و همراهی بیشتری پرونده‌های ارجاع داده شده را مورد بررسی قرار دهد.

این مقام مسئول در وزارت نفت از پتانسیل ثبت اماکن بیشتر در مرکز اسناد صنعت نفت به منظور جلوگیری از تخریب اماکن و تجهیزات مرتبط با این صنعت خبر داد و گفت: در این راستا حتی به دنبال تجهیزاتی که واگذار یا فروخته شده هستیم تا در مراحل ثبت در سازمان میراث فرهنگی قرار بگیرند، به عنوان نمونه به دنبال ثبت ملی منزل «مستر جیکاک» هستیم که به بخش خصوصی واگذار شده، چرا که دستخوش تغییرات زیادی شده است و سازمان میراث فرهنگی با سرعت‌بخشی به ثبت این اماکن و آثار، جلوی تخریب آن را خواهد گرفت.

روستای «نفت سفید» ثبت ملی می‌شود

نعمت‌اللهی همچنین از ثبت ملی روستای «نفت سفید» به عنوان اکوموزه هم خبر داد و گفت: خوشبختانه پرونده ثبت ملی این روستا با تلاش‌های جناب آقای طالبیان و دکتر کارگر مورد موافقت سازمان ثبت میراث فرهنگی قرار گرفت و برای بازسازی مسجد و حمام تاریخی این روستا و همچنین مدرسه، خیابان‌ها و کوچه‌های آن ردیف بودجه‌ای اختصاص یافته است که در صورت تأمین، به کمک شرکت ملی مناطق نفتخیز جنوب عملیات بازسازی این روستای کهن آغاز خواهد شد.

تاریخچه منطقه بهرگان

در ادامه احمد ابراهیمی، معاون عملیات تولید منطقه بهرگان خلاصه‌ای از تاریخچه راه‌اندازی میدان نفتی بهرگانسر ارائه کرد و گفت: در سال 1338 شرکت نفت ایران و ایتالیا عملیات اکتشاف در میدان نفتی بهرگانسر را شروع کرد و با ساخت و نصب نخستین سکوی دریایی نفتی در خلیج فارس و حفاری نخستین چاه این میدان در سال 1340، بهره‌برداری از این میدان در سال 1341 آغاز شد و بهره‌برداری از میادین هندیجان و نوروز نیز در اواخر دهه 40 به این میدان افزوده شد.

ابراهیمی با اشاره به آغاز جنگ تحمیلی و مورد اصابت قرار گرفتن تأسیسات نفتی این منطقه توسط موشک‌های دشمن گفت: در جریان جنگ تحمیلی برداشت نفت خام از این میادین حدود 10 سال متوقف شد و بعد از ده سال با همت و همکاری کارکنان شرکت فلات قاره سکوهای این میدان مجدداً وارد مدار بهره‌برداری قرار گرفت.

معاون عملیات تولید منطقه بهرگان برداشت نفت خام از منطقه بهرگان را 75 هزار بشکه در روز اعلام کرد که 10 هزار بشکه مربوط به برداشت از میدان هندیجان و 7500 بشکه نفت خام از این میزان مربوط به میدان بهرگانسر است.

حفر نخستین چاه توسط کنسرسیوم ایران و ایتالیا در پهنه خلیج فارس

پس از صحبت‌های معاون عملیات تولید منطقه بهرگان، سیدغلامحسین امامی، معاون مجتمع دریایی سروش و نوروز و پایانه صادراتی خلیج فارس در جمع خبرنگاران گفت: در سال 1338 نخستین عملیات اکتشاف نفت در پهنه خلیج‌فارس و خاورمیانه در منطقه بهرگانسر توسط کنسرسیومی متشکل از ایران و ایتالیا به نام ؟؟؟؟ انجام شد و در سال 1341 عملیات استخراج نفت از نخستین چاه میدان نفتی بهرگانسر آغاز شد.

امامی افزود: همزمان با حفاری، ایجاد تأسیسات خشکی و انجام عملیات لوله‌گذاری به طول 56 کیلومتر از سکوی بهرگانسر تا خشکی به منظور انتقال نفت خام نیمه سنگین تولیدی از حوزه بهرگانسر با درجه سنگینی 27 API در دستور کار قرار گرفت و پس از استخراج و گاززدایی اولیه در سکوی دریایی بهرگانسر، نفت خام از طریق این خطوط لوله به تأسیسات خشکی منتقل و پس از انجام عملیات نمک زدایی و ذخیره‌سازی، برای صادرات آماده می‌شد.

معاون مجتمع دریایی سروش و نوروز طراحی اولیه سکوی قدیمی بهرگانسر را با ظرفیت برداشت روزانه 30 هزار بشکه نفت خام اعلام و خاطرنشان کرد: در اواخر دهه 1348 اکتشاف و بهره‌برداری از میدان نفتی هندیجان آغاز شد و نفت این میدان پس از انتقال از طریق دو خط لوله 10 و 12 اینچی به سکوی بهرگانسر با نفت این سکو ادغام و به خشکی منتقل می‌شد، چرا که میدان نفتی هندیجان سکوی مجزایی ندارد و نفت این میدان پس از استحصال به سکوی مرکزی میدان بهرگانسر منتقل می‌شود.

وی درخصوص میدان نفتی نوروز نیز به اکتشاف و بهره‌برداری از آن در سال 1350 اشاره کرد و گفت: نفت میدان نوروز با درجه سنگینی 18 و 19 API جزو نفت‌های سنگین به حساب می‌آید و نفت خام این منطقه توسط خط لوله 96 کیلومتری از منطقه نوروز به منطقه خشکی بهرگانسر ارسال می‌شد، سپس در یک کارخانه مجزا نفت سنگین ایران را بهره‌برداری و صادرات می‌کرد.

تأسیس شرکت نفت فلات قاره در سال 59

امامی ضمن اشاره به تأسیس شرکت نفت فلات قاره ایران پس از انقلاب اسلامی و به دستور حضرت امام خمینی (ره) اظهار کرد: پس از درخواست شورای انقلاب اسلامی و دستور حضرت امام (ره) برای ملی کردن صنعت نفت تمام کنسرسیوم‌هایی که تا پیش از این بهره‌برداری از یکی از مناطق نفتی فلات قاره را به عهده داشتند، در یکدیگر ادغام شدند و در شهریور سال 59 شرکت نفت فلات قاره ایران از ادغام چهار منطقه نفتی بهرگان، خارک، لاوان و سیری تشکیل شد.

معاون پایانه صادراتی خلیج فارس با بیان اینکه در طول جنگ تحمیلی، تمام سکوهای نفتی این منطقه مورد حمله دشمن قرار گرفت و منطقه بهرگان به عنوان یک ترمینال نفتی و سکوهای سروش، نوروز، بهرگانسر، هندیجان بارها و بارها مورد حمله دشمن قرار گرفتند، افزود: در طول دوران دفاع مقدس تعدادی از همکاران ما به شهادت رسیدند و حماسه چاه شماره سه نوروز در همین منطقه بهرگان صورت گرفت، چاهی که مدت‌ها در دریا می‌سوخت و نهایتا با اتکا به غیرت مردان صنعت نفت در دریا مهار شد و به صورت ایمن به مدار بهره‌برداری بازگشت.

پشتیبانی از خط مقدم جبهه

سیدغلامحسین امامی بیان کرد: با ادامه جنگ تحمیلی، اگرچه در منطقه بهرگان استحصال نفت از سکوها انجام نمی‌گرفت، اما این منطقه به دلیل نزدیکی به خط مقدم جبهه به عنوان یک هاب وارداتی مطرح شد و در زمانی که کشور با مشکل تأمین فرآورده‌های نفتی روبه‌رو بود، از خط لوله‌ای به نام «ام.بی.ام» دریافت فرآورده‌های نفتی از کشتی‌های واردکننده فرآورده مثل بنزین و گازوئیل و انتقال و ذخیره آن به مخازن بهرگان انجام شد و با پشتیبانی از خط مقدم جبهه به به خطوط دفاعی ارسال می‌شد، بنابراین عملاً از سال 59 تا 69 هیچ تولیدی از سکوها نداشتیم و سکوهای نفتی کارکرد خود را از دست دادند.

وی در خصوص ازسرگیری برداشت نفت از این منطقه گفت: دو سال پس از پایان جنگ تحمیلی، دستور بازسازی و نوسازی تأسیسات نفتی این منطقه صادر شد که که به همت کارکنان منطقه با بازسازی سکوها در سال 71 تولید از میادین هندیجان، نوروز و بهرگانسر به صورت محدود و در مقدورات منطقه آغاز شد. همزمان طرح‌هایی هم برای نوسازی کامل تأسیسات در دستور کار قرار گرفت و قراردادی با شرکت تأسیسات دریایی ایران برای بازسازی تأسیسات جدید بهرگانسر بسته شد که متأسفانه به دلیل مصادف شدن با توسعه میدان نفتی ابوذر و اعلام شرکت تأسیسات دریایی مبنی بر این که این حجم کار را به طور همزمان نمی‌تواند ادامه دهد به اوایل دهه هشتاد موکول شد.

امامی گفت: نهایتاً در اواخر دهه هشتاد سکوی نفتی جدید بهرگانسر که توسط مهندسان این شرکت ساخته شده بود، نصب شد و در حال حاضر روزانه حدود 17 هزار بشکه نفت خام میادین هندیجان و بهرگانسر از طریق سکوی جدید بهرگانسر برداشت می‌شود.

امامی ظرفیت برداشت این سکو را 60 هزار بشکه نفت خام در روز عنوان کرد و افزود: در حال حاضر به دلیل افت فشار طبیعی مخزن توان برداشت بیشتر نفت خام از این میدان وجود ندارد، مگر اینکه از روش‌های ازدیاد برداشت مانند پمپی کردن و گازانی کردن چاه‌ها استفاده شود که شرکت نفت فلات قاره در حال پیگیری آن است.

بهره‌برداری مشترک از سروش و نوروز

وی در مورد وضعیت سکوی نوروز بعد از جنگ تحمیلی هم گفت: پس از جنگ تحمیلی بازسازی این سکو هم شروع شد و از طریق خط لوله 96 کیلومتری برداشت نفت از منطقه بهرگان به صورت محدود و میانگین بین 6 تا 10 هزار بشکه در روز صورت گرفت.

امامی با اشاره به قرارداد بیع متقابل منعقد شده بین شرکت ملی نفت ایران و شرکت شل در دولت اصلاحات برای توسعه میدان نفتی نوروز و سروش گفت: میدان نفتی سروش جزو منطقه خارک و میدان نفتی نوروز جزو منطقه بهرگان بود، اما به دلیل کیفیت مشابی که داشتند و با ویسکوزیته و روان‌روی بسیار پایین جزو نفت فوق سنگین محسوب می‌شدند، شرکت شل پیشنهاد کرد نفت این دو میدان در پکیجی مشترک به بهره‌برداری برسد و به دلیل سنگین بودن امکان ارسال این نوع نفت به تأسیسات خشکی تا طول 96 کیلومتر وجود نداشت، بنابراین پیشنهاد شد تا با استقرار مخزن شناور در دریا نفت این دو میدان که پیش‌بینی می‌شد روزانه 190 هزار بشکه در روز برداشت شود، در این مخزن دریایی نمکزدایی و ذخیره‌سازی شود و از همان‌جا از طریق ترمینال این شناور به مقاصد صادراتی ارسال شود.

ارسال 600 میلیون بشکه نفت خام از میادین سروش و نوروز

معاون مجتمع دریایی سروش و نوروز و پایانه صادراتی خلیج فارس با اشاره به اینکه این پروژه خوشبختانه در موعد مقرر در سال 84 به طور رسمی تحویل ایران شد و در سرویس قرار گرفت، گفت: سکوی سروش و نوروز در نوع خود منحصر به فرد است و تنها مجتمع نفتی دریایی ایران است که کلیه عملیات فرآورش نفت‌خام از صفر تا صد را (نمکزدایی، گاززدایی، ذخیره‌سازی و صادرات) در خود دریا انجام می‌دهد و تا کنون حدود 600 میلیون بشکه نفت‌خام از میادین نوروز و سروش صادر شده است.

به گفته امامی، تولید اولیه روزانه از این دو میدان 190 هزار بشکه بوده که به دلایل افت طبیعی فشار مخزن هم‌اکنون به حدود 65 هزار بشکه در روز رسیده است.

وی به تحریم‌های بین‌المللی علیه ایران نیز اشاره کرد و افزود: در زمان تحریم هیچ کدام از میادین منطقه بهرگان به دو دلیل کاهش تکلیفی نداشتند، اول اینکه نفت‌خام حوزه بهرگانسر و هندیجان با نفت‌خام مناطق نفتخیز جنوب ادغام و به خارک ارسال می‌شد، اما نفت‌خام سروش و نوروز دو برند خاص از پنج برند نفتی ایران است که از شرق آسیا و هند مشتری‌های خاص خود را داشت و در زمان تحریم حتی یک بشکه کاهش تکلیفی از این دو میدان نداشتیم و صادرات بی‌وقفه از میادین سروش و نوروز انجام می‌شد.

ذخیره‌سازی 270 هزار بشکه نفت خام غرب کارون تا بهمن‌ماه

سیدغلامحسین امامی در بخش دیگری از اظهارات خود به ظرفیت ذخیره‌سازی 5 میلیون و 700 هزار بشکه‌ای منطقه بهرگان نیز اشاره کرد و گفت: چهار مخزن (دو مخزن یک میلیون بشکه‌ای و دو مخزن 500 هزار بشکه‌ای) از این مخازن برای دریافت نفت سنگین حوزه غرب کارون در نظر گرفته شده که به امید خدا تا بهمن‌ماه سال جاری دریافت روزانه 270 هزار بشکه نفت از آزادگان را انجام خواهد داد و از طریق ترمینال SPM که در 15 کیلومتری این منطقه است، قابلیت پهلودهی شناورهای سنگین و دریافت نفت‌خام راداریم.

نگهداشت تولید و حفر چاه‌های توسعه‌ای

در پایان این نشست مسعود بیرانوند، رئیس مهندسی بهره‌برداری منطقه بهرگان میدان نفتی بهرگانسر را با لایه‌های غار، آسماری، سروک، کژدمی و یاماما معرفی کرد و گفت: میدان بهرگانسر با 1 میلیارد بشکه نفت درجا، قابلیت برداشت 25 درصد از ذخیره این میدان را دارد که از این میزان تا کنون 40 تا 50 درصد برداشت شده است.

بیرانوند با بیان اینکه میدان هندیجان نیز در ده کیلومتری شمال میدان بهرگانسر واقع شده است، گفت: این میدان یک میلیارد و 600 میلیون بشکه نفت ذخیره درجا با لایه‌های گازی قابل استحصال برای تزریق به چاه‌ها یا صادرات دارد، البته هنوز از لایه غار گازی و یاماما در بهرگانسر تولیدی صورت نگرفته است و پتانسیلی برای استحصال گاز تا 20 یا 30 سال آینده از این میدان کهن وجود دارد.

رئیس مهندسی بهره‌برداری منطقه بهرگان در خصوص طرح‌های توسعه‌ای در این میدان گفت: طی هفت هشت سال اخیر در میدان بهرگانسر حداقل پنج تا شش حلقه چاه حفر شده است و در سال 97 هم مقرر است در میادین بهرگانسر و هندیجان سه تا چهار حلقه چاه حفر شود تا برنامه‌های افزایش تولید از این میادین تا سال آینده محقق شود، ضمن اینکه در حین تولید، چاه‌ها آبی و گازی می‌شوند و در گام اول موضوع نگهداشت تولید و پس از آن افزایش تولید در اولویت قرار دارند.

آلودگی‌های زیست‌محیطی منطقه به صفر رسیده است

 بیرانوند یکی از بسترهای لازم برای توسعه گردشگری را ایجاد محیط امن، پاک و عاری از آلودگی و ایمن برای گردشگران توصیف و خاطرنشان کرد: با افتخار اعلام می‌کنیم که طی 10 تا 15 سال گذشته سیاست شرکت بدین گونه بوده که حتی یک قطره نفت در این منطقه عملیاتی و در دریا ریخته نشود که با هزینه‌های هنگفت سیستم‌های بازیافت نفت، سیستم‌های نمونه‌گیری و طراحی پکیچ‌های جداکننده آب از نفت محقق شده است، بدین صورت عملیات برداشت نفت بدون ایجاد آلودگی‌های زیست‌محیطی و مخاطرات جدی برای آبزیان منطقه صورت گرفته است.

به گفته مسعود بیرانوند، سازه‌های دریایی اعم از چاه‌ها، سکوها و خطوط دریایی محیط و بستر زیبایی را برای تجمع آبزیان فراهم می‌کند تا کلونی خود را در کنار این تأسیسات دریایی تشکیل دهند.

وی افزود: سازه این سکوی دریایی سالم است، اما پایه‌های آن دچار خوردگی و زنگ‌زدگی شده که باید حتماً تقویت شود تا گردشگر با امنیت خاطر بیشتری بتواند در این محل اقامت کند و پای به این هتل دریایی بگذارد.