◄ اختلاف نظر درباره حضور شرکت‌های کشتیرانی بین‌المللی در ایران
سمساریلر، رئیس راهبردی فدراسیون حمل‌ونقل لجستیک ایران اعتقاد دارد تحریم کشتیرانی ایران هرچند با توجه به قوانین بین‌الملل موردقبول نیست، اما تأثیرات مستقیمی بر ورود کالاهای اساسی و غیراساسی می‌گذارد. به گفته او درحال‌حاضر تمام خطوط کشتیرانی لاینر و آپاتلوی به مقصد ایران از تحریم‌ها تأثیر پذیرفته و این خطوط کشتیرانی هیچ باری را وارد ایران نمی‌کنند.
فرزین محمدی: تأثیر تحریم‌های ایالات‌متحده بر حمل‌ونقل دریایی ایران در شرایطی که روزبه‌روز بر فشارهای این کشور افزوده می‌شود، چه بوده است؟ «شرکت‌های کشتیرانی به دلیل تحریم نمی‌توانند به ایران بار بیاورند و این مسئله در حال تبدیل‌شدن به یک مشکل اساسی است». این سخنان رئیس کمیسیون کشاورزی اتاق تهران است که با بیان تأثیر تحریم‌ها بر واردات کالا به ایران، از نزدیک‌شدن این وضعیت به حالت اخطار خبر می‌دهد چراکه به گفته او واردات کالاهای اساسی نیز با مشکلات زیادی روبه‌رو شده است.
به گزارش تین‌نیوز به نقل از هفته نامه حمل و نقل به‌یقین، نقش اساسی و استراتژیکی که کشتیرانی هر کشور در اقتصاد دارد بر کسی پوشیده نیست به‌حدی که اختلال در عملکرد این سامانه می‌تواند مشکلات جدی را به وجود آورد. برخی از کارشناسان معتقدند که به دلیل عدم وجهه قانونی که تحریم‌های ایالات‌متحده دارد، این تأثیرات در کمترین میزان ممکن خواهند بود. به گفته معاون دریایی سازمان بنادر و دریانوردی جنس تحریم‌های فعلی با دورهای قبلی متفاوت است و در سازمان‌های بین‌المللی از مقبولیت برخوردار نیست، چراکه از خروج یک‌طرفه این کشور از یک معاهده بین‌المللی (برجام) سرچشمه می‌گیرد. اما کارشناسان دیگری با صحت بر این نظر، معتقدند که گستردگی اقتصاد ایالات‌متحده و تعریف جریمه برای همکاری با ایران کافی است که شرکت‌های بین‌المللی همکاری خود را با ایران قطع کنند چراکه با توجه به جریمه‌ها ادامه همکاری توجیه نخواهد داشت.
بنادر جنوب، همچنان محل تردد کشتی‌ها
در روزهای گذشته یکی از اعضای اتاق بازرگانی تهران از نرسیدن کالاهای اساسی به بنادر به دلیل تحریم‌های آمریکا خبر داد. کاوه زرگران، رئیس کمیسیون کشاورزی اتاق تهران به تین‌نیوز گفته بود: «برای واردات یک قلم کالای کشاورزی اعم از خوراک دام و انسان با مشکلات زیادی از قبیل تأمین ارز، انتقال آن به حساب خریدار و در آخر حمل‌ونقل آن مواجه هستیم. درحال‌حاضر اکثر شرکت‌های کشتیرانی به دلیل تحریم نمی‌توانند به ایران بار بیاورند و این مسئله در حال تبدیل‌شدن به یک مشکل اساسی است.»
از طرفی به گفته بسیاری از اصناف، صنایع نیز در تأمین مواد اولیه موردنیاز با مشکلات فراوانی دست‌وپنجه نرم می‌کنند و کشتی‌های خارجی هیچ‌گونه باری به بنادر کشور نمی‌آورند. دراین‌باره فعالان بخش خصوصی از تأثیر تحریم‌ها بر سامانه حمل‌ونقل دریایی ایران گفته‌اند اما سازمان‌های دولتی نظر کاملا متفاوتی دارند.
به گفته معاون دریایی سازمان بنادر و دریانوردی کشتی‌های خارجی به‌راحتی در بنادر کشور تردد می‌کنند و تاکنون مشکلی پیش نیامده است. هادی حق‌شناس در گفتگو با «حمل‌ونقل» در خصوص عدم‌همکاری کشتی‌های خارجی با ایران به دلیل تحریم‌های آمریکا گفت: «میانگین هفته‌ای بیش از دویست کشتی ایرانی و خارجی در بنادر ایران تردد می‌کنند. به گفته رئیس سازمان بنادر و دریانوردی تاکنون مشکل خاصی در خصوص عدم تحویل بار مخصوصا در کالاهای اساسی وجود نداشته و کشتی‌های خارجی در بنادر ایران محموله‌های خود را خالی می‌کنند.»
حق‌شناس گفت: «همین حالا که من با شما صحبت می‌کنم ۴۰ کشتی که غالبا خارجی هستند در لنگرگاه بندر امام (ره) برای تخلیه بار پهلوگرفته‌اند و بخش عمده‌ای از این کشتی‌ها حاوی کالاهای اساسی هستند.»
معاون دریایی سازمان بنادر و دریانوردی با بیان اینکه دور کنونی تحریم‌ها بسیار متفاوت از دوره‌های قبل است و وجهه قانونی ندارد گفت: «در دوره قبل ایران با تحریم‌های سازمان ملل و فصل هفتم شورای امنیت مواجه بود، اما این بار تنها تحریم‌های آمریکا و مسئله ترجیح شرکت‌ها برای همکاری با ایران یا آمریکا مطرح است.
جواد سمساریلر، رئیس راهبردی فدراسیون حمل‌ونقل لجستیک ایران اعتقاد دارد تحریم کشتیرانی ایران هرچند با توجه به قوانین بین‌الملل موردقبول نیست، اما تأثیرات مستقیمی بر ورود کالاهای اساسی و غیراساسی می‌گذارد. به گفته او درحال‌حاضر تمام خطوط کشتیرانی لاینر و آپاتلوی به مقصد ایران از تحریم‌ها تأثیر پذیرفته و این خطوط کشتیرانی هیچ باری را وارد ایران نمی‌کنند.
آمریکا اعلام کرده است که اگر کشوری با ایران همکاری داشته باشد از سوی آمریکا مورد مجازات و جریمه قرار می‌گیرد.»
به گفته حق‌شناس هیچ مشکلی برای ارتباط دریایی بین کشورها وجود ندارد مگر اینکه یک کشوری بخواهد روابط خود را با ایران قطع کند وگرنه هیچ‌یک از قوانین بین‌المللی مانع از تردد کشتی‌ها بین بنادر ایران و بنادر خارجی نشده‌اند.
مجموع تجارت خارجی ایران تا پایان بهمن‌ماه ۱۳۹۷ در شرایطی به ۷۸.۵ میلیارد دلار رسید که این رقم برای مدت مشابه سال ۹۶، ۸۹.۲ میلیارد دلار بود به صورتی که بر تراز تجاری ایران تأثیر مستقیم گذاشت.
قطع همکاری از ترس جریمه
کارشناسان دیگر اما نظر متفاوتی ارائه می‌دهند و معتقدند که «تعیین جریمه» برای همکاری با ایران «برای تأثیر بر کشتیرانی ایران کافی است». جواد سمساریلر، رئیس راهبردی فدراسیون حمل‌ونقل لجستیک ایران اعتقاد دارد تحریم کشتیرانی ایران هرچند با توجه به قوانین بین‌الملل موردقبول نیست، اما تأثیرات مستقیمی بر ورود کالاهای اساسی و غیراساسی می‌گذارد. به گفته او درحال‌حاضر تمام خطوط کشتیرانی لاینر و آپاتلوی به مقصد ایران از تحریم‌ها تأثیر پذیرفته و این خطوط کشتیرانی هیچ باری را وارد ایران نمی‌کنند.
این فعال حوزه حمل‌ونقل و لجستیک گفت: «ازآنجاکه کشتیرانی ایران برای بار دوم مورد تحریم قرار می‌گیرد، مسیرهایی که در تجربه‌های قبلی برای کم‌اثر کردن تحریم‌های یک‌جانبه وجود داشت شناسایی شده‌اند، بنابراین در این دور از تحریم‌ها باید به فکر راهکارهای تازه‌ای بود.» سمساریلر با بیان اینکه با توجه به شرایط موجود هیچ‌یک از خطوط کشتیرانی جرئت نقل‌وانتقال کالاهای ایرانی را ندارند گفت: «از طرفی هیچ بانکی اجازه مراودات مالی با ایران را ندارد، در هفته‌های اخیر دو بانک خارجی به دلیل دورزدن تحریم‌های ایالات‌متحده و همکاری با ایران ۱۲ میلیارد تومان جریمه شدند و این موضوع بر عملکرد و همکاری بقیه بانک‌ها با ایران تأثیر مستقیم می‌گذارد.»
به گفته او شرایط به‌گونه‌ای است که راه‌های فعالیت‌های بین‌المللی ایران بسته شده، هرچند می‌توان به‌وسیله دلالان تأثیر تحریم‌ها را تا جای ممکن کم کرد اما تضمینی برای رسیدن کالا به مقصد و همچنین سلامت معامله وجود ندارد و هزینه‌های این راه‌ها بسیار زیاد است. درمجموع ایران از ابتدای سال ۹۷ تا پایان بهمن‌ماه، ۴۰ میلیارد دلار خالص صادرات غیرنفتی و ۳۸ میلیارد و ۵۰۰ میلیون دلار واردات داشته که این اعداد، شامل۴۱.۶ میلیارد دلار صادرات غیرنفتی و۴۷.۶ میلیارد دلار واردات می‌شود.
